Ateş;vucut ısısının 38 C nin uzerinde olması durumudur. 2 yaş sonrası kulaktan,2 yaş oncesi ise kol altı( dış kulak yolunun yapısı tam olarak uygun olmadığı icin ) olcumu tercih edilir.39 C uzeri yuksek ateş,40 C uzeri ise cok yuksek ateş olarak tanımlanır)
Cocuk hekimine başvuran hastaların ucte birinde ateş yakınması vardır. Ateşli hastalıkların coğunluğu enfeksiyonlara, bunların da buyuk kısmı virus denilen mikroplara bağlıdır. Cocuklardaki enfeksiyonların coğu viral ust ve alt solunum yolu enfeksiyonları şeklinde ortaya cıkar.( Grip, soğuk algınlığı, bronşiyolit, kulak iltihabı, zaturre ve krup gibi ) Cocuklarda ateşin en sık rastlanan diğer bir nedeni yine viruslere bağlı ishallerdir. Kızamık, kızamıkcık ve suciceği ,5. ve 6. hastalıklar gibi dokuntulu viral enfeksiyonlar da ateşin kaynağı olabilir.
Viruslerden daha az olmak uzere ateş yapan efeksiyonlar ;bakteri kokenli olabilir(ozellikle Beta mikrobu olarak bilinen Streptococlar, daha cok deride enfeksiyon yapan stafilococlar gibi )Tedavide antibiyotiği gerektiren işte bu grup enfeksiyonlardır.Genellikle ust solunum yolu,kulak,akciger ,idrar yolu,barsaklar ve nadiren beyin-beyin zarlarını ilgilendirebilir. Difteri, tetanoz, boğmaca, cocuk felci ve menenjit gibi aşı ile onlenebilen bakterileri de unutmamak gerekir.
Bağışıklık sistemi vucuda giren her mikrobu tanıyıp sınırlamaya calışır. Daha sonra aynı mikropla karşılaşmalar icin belleğine o mikrobun ozelliklerini yerleştirir. Bu nedenle enfeksiyon hastalıkları en cok bebek ve cocuklarda gorulur. Mikroplarla ilk karşılaşmada ona karşı sınırlandırma (iltihap) reaksiyonu geliştirirken, sonraki karşılaşmalarda coğunlukla vucutta hicbir belirti olmaksızın mikrobu uzaklaştırır. Erişkinler de cocuklar gibi aynı mikroplara maruz kaldıkları halde, daha onceden bağışık oldukları icin hastalık tablosu gelişmez.
Ateşi olan cocuklarda anne ve babaların korkusu havale gecirme olasılığıdır. Bu korku nedeniyle gerek aileler gerekse hekimler ateşin duşurulmesi icin gereğinden cok fazla bir caba icine girerler.Cok sık,yuksek dozlarda ve birden fazla ateş duşurucu ilac kullanımı soz konusu olur.Yanısıra soğuk duş,alkollu-sirkeli kompresler uygulanır.Oysa son tıbbi calışmalar ‘ateş fobisi’ni gozden gecirmemiz gerektiğini gosteriyor.
· Ateş duşurmek havale nobetlerini engellemez.
· Vucut ısısı hastalık nedeniyle 41-42oC'yi aşamaz. Beyinde hasara yol acabilen ısı derecesi bu sıcaklığın uzerindeki derecelerdir.
· Menenjit, epilepsi veya daha onceden bilinen bir beyin hastalığı yoksa,ailede havale hikayesi bulunmuyorsa ateşin tetikleyeceği havale nobeti genellikle zararsızdır ,hasar bırakma olasılığı cok duşuktur.
· Cocuklarda ateşi duşurmenin amacı ateşin sebep olduğu huzursuzluk, ağrı, uykusuzluk gibi fiziksel rahatsızlıkları hafifletmektir.
Ateş sırasında paracetamol ve ibuprofen icerikli ateş duşurucu ilacların ardışık kullanımı konusunda kanıta dayalı hicbir veri bulunmamaktadır.Ailelerin neredeyse 2-3 saat ara ile bu ilacları vermeleri belki ateşi duşurur ama mide-karaciğer-bobrek uzerine ciddi yan etkileri unutmamak gerekir.Tek doz ateş duşurucu ilac ile bobrek yetmezliği,mide kanaması,kanda pıhtılaşma hucrelerinde ani azalma(trombositopeni) gibi cok hayati komplikasyonlar ortaya cıkabilmektedir.Aynı zamanda ateş direkt kendisi mikrobu sınırlar(coğu mikrop icin ideal ısı 36-37 C arasıdır),vucudun bağışıklığını uyarır(mikrobu olduren faktor ve hucrelerin yapımı ve salınımını tetikler).
Genel durumu iyi olan,koşup oynayan,beslenebilen,ateşi 38.5 C nin altında olan cocukları takip etmek ,ince giydirmek-ılık duş aldırmak ve gerekirse 6 saatten sık olmamak uzere sadece paracetamol vermek ebeveynin yapacağı en akılcı yaklaşımdır.Ateşin kaynağını tespit icin Cocuk Hekimi’ne başvurulmalıdır ve hekim teşhisi ile bakteri enfeksiyonu kesinleşmeden antibiyotik verilmemelidir.


[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]