Akut gastroenterit mide ve bağırsakların iltihabıdır.Cocukluk yaş gruplarında ust solunum yolu enfeksiyonlarından sonra en sık gorulen hastalıktır.
Akut gastroenterit etkenleri bakteri, virus veya parazitler olabilir.İshale neden olan mikroorganizmalar tabloda gosterilmiştir ( Tablo 1 ).

Tablo 1 İshale neden olan mikroorganizmalar ;

1.Virusler

.Rotavirus .Astrovirus

.Enterik adenovirusler .Calicivirus

.Norwalk-benzeri virusler .Coronavirus

2.Bakteriler

.Enterotoksijenik E.coli. .Staphylococcus aureus

.Enterotoksijenik E.coli .Clostridium perfiringers

.Shigella (sonnei, flexneri) .Vibro parahemoliticus

.Salmonella enteritidies .Aeromonas hydrophilia

.Campylobacter jejuni .Escherichia coli 0157:H7

.Basillus cereus .Yersinia Enterocolitica

.Clostridium difficile .Vibrio cholerea

3. Parazitler

.Giardia lamblia .Balantidium

.Cryptosporidium .Strongyloides stercolaris

.Entamoeba hystolitica

Hastaların coğunda etken saptamak mumkun olmamaktadır.Etken saptanan vakalarda ise sıklık sırasıyla Virusler, bakteriler ve parazitler yer almaktadır.

Gastroentestinal sistem enfeksiyonlarının ana bulgusu ishal olup ishale karın ağrısı, ateş, bulantı,kusma eşlik edebilir.Halsizlik, karın şişliği ve baş ağrısı da gorulebilir.İlerleyen vakalarda vucuttan su-sıvı kaybı sonucu dehidratasyon gelişir.Bebek ve kucuk cocuklarda dehidratasyon sık gorulur.Bazen suratle ilerleyebilir.Başlangıcta susuzluk şeklinde kendini gosterirken ilerleyen vakalarda ağız kuruluğu, goz kurelerinde cokme, el ve ayaklarda soğukluk, idrar miktarında azalma gorulebilir.Ağır vakalarda ise dalgınlık, hızlı solunum , kan basıncında duşme ve şok gorulebilir.

Bulaşma ; Gastroenterit, etkeni iceren dışkı ile bulaşmış gıdaların yenilmesi, yuva veya hastane ortamında patojenle yakın temas , seyahat , hayvanlarla yakın temas veya uzun sureli antibiyotik kullanım sonucu hastalık gelişmektedir.Anne sutunun yetersiz verildiği durumlarda , kalabalık toplumlarda, bağışıklık sistemi bozulmuş ve beslenme bozukluğu olan cocuklarda daha sık gorulmekte ve hastalık ağır seyredebilmektedir.

Hastanın doktor tarafından muayenesi ve değerlendirilmesi son derece onemlidir.Dehidratasyonun saptanması ve gastroenterit tedavisinin planlanması gerekir.İshal kesici ve kusmayı onleyici ilaclar kullanılmamalıdır.Cocuk susuzluk bulguları acısından izlenmelidir.Kaybedilen sıvı ve elektrolitler ağız yoluyla vermeye calışmalıdır.Bu amacla şeker tuz iceren sıvı verilmektedir.Ağır vakalarda ise damardan sıvı tedavisinin uygulanması yapılmaktadır.

Gastroenteritlerden korunmanın en etkili yolu ellerin sık ve duzenli yıkanmasıdır.Meyve ve sebzelerin iyice yıkanması gerekir.İyi pişirilmemiş tavuk ve et urunlerinden kacınılmalı, mutfak gerecleri temiz tutulmalı, uzun sure oda ısısında bırakılan ve acıkta satılan gıdalar tuketilmemelidir.Anne sutu ile beslenme bebekleri gastroenteritten korumada son derece etkin bir beslenme yontemi olup bebeklerin hastalıktan korunmasında son derecede değerlidir.

Cocukluk cağı gastroenteritinden korunmada aşılama onemlidir.

Rotavirus aşısı 1998 tarihinde uygulanmaya girmiş ve yan etkilerden dolayı bir sure uygulamadan kaldırılmışsada, ciddi bir yan etkisinin gorulmemesi ile birlikte bircok ulkede rutin aşı programına alınmıştır.Bu aşı bebeklikte uygulanmaktadır.Aşı 2 veya 3 doz şeklinde ağızdan verilmektedir.İlk dozunun mutlaka 6 - 12 haftasında yapılması gereklidir.Aşılama bebek 8 ayını doldurana dek tamamlanılmalıdır.

Uygulamaya girecek yeni aşılarla birlikte ozellikle bebek ve kucuk cocuklarda ağır seyreden bu enfeksiyonun kısmen kontrolu soz konusu olabilecektir.




[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]