Cocukların uyku duzeni icin onerilerErken cocukluk yıllarında ilk temel alışkanlıkların kazanılması ve devamlılığının sağlanması onemlidir.
Uyku duzeni oluşturulmasındaki temel amac; cocuğa kendi başına uykuya dalmasını oğretmek, kendi yatağında uyumaya alıştırmak ve uyuyacağı saatleri bilmesini sağlayarak her gun ve akşam aynı saatlerde uykuya hazırlanmasını sağlamaktır.
Uyku duzeni olmayan cocuk; tek başına uykuya dalamadığından anne-babasının ozel olması gereken odasına girebilir, surekli annesinin onun odasında onu uyutmasını isteyebilir, uykuya koşullanamayacağı icin enerjisinin son damlasına kadar uyumaya direnip ailenin bir araya geldiği akşam saatlerini anne-baba icin eziyete donuşturebilir.
Yaşamın ilk 6 ayından itibaren uyku duzeni oturtmak icin cabalamalısınız. İlk aylarda coğu kez kucuk mudahalelerde oturtulan uyku duzeni, cocuğun artan yaşıyla birlikte oluşturulması daha zor bir hale gelebilir.
Her etkinlik gibi uyku saatinin yaklaştığını da onceden haber verip her gun ve akşam uyku saatinin geldiğinin işareti olan rutinlerin tekrarlanmasında fayda var. Uyku duzenini oturturken katı değil tutarlı tutumları oneriyoruz.
Uyku Duzeni icin Oneriler
Yatağa Girmeye Hazırlık
30 dk onceden cocuğa haber vererek aklında kalanları tamamlaması icin fırsat verilmelidir. Saatiniz uykuya gecmeye 15 dk kaldığını gosterdiğinde pijamalar giyilerek, uyku oncesi temizlik yapılmalı, belki ılık sutunu ve sevdiği kitabını alıp yatağına gecmesi gerekmektedir. Tum bunlar birkac gun ard arda tekrarlandığında uykuyu cağırıcı bir etkiye sahip olacaklardır.
Uyumaya Hazırlanma
Cocuk yatağa girdikten sonra yanındaki koltukta oturan anne veya baba ona hikÂye kitabını okumaya başlamalı ve cocuk hikÂyenin bitmesiyle birlikte guzel ruyalar goreceği uykuya gecmesi gerektiğini bilmelidir. HikÂyenin bitmesinin ardından anne-baba cocuğun uzerini orterek yanağına opucuk kondurur ve “iyi geceler, tatlı ruyalar. Biz odamıza gidiyoruz, sabaha goruşuruz” gibi cumlelerle uyumaya hazırlanma aşaması tamamlanmalıdır. Bunların ardından cocuğa sımsıkı sarılmak veya onunla sohbete başlamak bu rutini bozabilir.
Uykunun İlk Birkac Saati
Cocuğunuz uykuya daldıktan sonra gece ara ara uyanıp size cağırabilir veya yanınıza gelebilir. Yanınıza gelmesinin doğru olmadığını, cağırdığı zaman yanına gideceğinizi bilmesi gerekir. Cocuğunuzun yanına gittiğiniz zaman, yada onu yatak odasına geri goturduğunuz zaman yanındaki koltuğa oturarak uykuya dalmasını bekleyin. Bu arada onunla sohbet edip, uykusunun dağılmasına izin vermeyin. Uyku duzenini oturttuktan sonra yatak odanıza gelen cocuğunuza “Yatağında kalman gerekiyor, yatağından cıktığın takdirde, seni tekrar yerine yatıracağım” deyip bu davranışınızda tutarlı olmanız gerekir. Gecenin yorgunluğuna veya uykunun ağırlığına yenik duşup, cocuğunuza goz yumduğunuz durumların yaşanması halinde cocuğunuz onu yatağınıza kabul etme ihtimali icin şansını ısrarla denemeye devam edecektir ve bu surec uyku duzenini oturtmaya calışırken sizi zorlayacak ve bu eğitimin uzamasına yol acacaktır.
Uyanma Zamanı- Davranışcı Tabloların Kullanılması
Onceden haftanın gunlerinin yazılı olduğu bir tablo oluşturarak bir sure gece uykusunun değerlendirmesini gulen yuz ve uzgun yuzlerle tabloya işaretleyerek yapın. Uykudan once cocuğunuzun sabah kalktığında elde edebileceği odulleri belirlemesine izin verin. Sabah yatağında uyanan cocuğunuzla birlikte tablosuna işaretleme yapın. Gulen yuzler icin belirlediğiniz odulleri kullanın. Uzgun yuz icin “bugun odun kazanamadın ama ben sana guveniyorum ve yarın kazanacağını biliyorum” deyin.
Uyku duzeni oluşturmaya calıştığınız cocuğunuz geceleri yoğun kaygı yaşayıp, ağlamalarla uyanıyor ve yanınızda kalmak istiyorsa bir uzmana danışıp onun yonlendirmeleriyle hareket etmenizde fayda var.
0-6 Yaş Cocukların Ortalama Uyku İhtiyacı

Gunduz
Gece

1 Haftalık
8 saat
8 saat 30 dk.

4 Haftalık
6 saat 45 dk.
8 saat 45 dk.
3-4 Aylık
5 saat
10 saat
6 Aylık
4 saat
10 saat
9 Aylık
2 saat 45 dk.
11 saat 15 dk.
1 Yaş
2 saat 30 dk.
11 saat 30 dk.
1.5 Yaş
2 saat
11 saat 30 dk.
2 Yaş
1 saat 15 dk.
11 saat 45 dk.
3 Yaş
1 saat
11 saat
4 Yaş

11 saat 30 dk.
5 Yaş

11 saat
6 Yaş

10 saat 45 dk.
Kaynak: Yavuzer, H., 2003
Yukarıdaki tabloda gosterilen gece ve gunduz uyku sureleri bebek ve cocukların buyuk bir kısmına uymakla birlikte bazı bebek ve cocukları kapsamayabilir. Fiziksel olarak daha fazla veya daha az uykuya ihtiyac hissedilebilir. Ozellikle Ustun Yetenekli/ZekÂlı ve Hiperaktivite Tanısı olan cocuklar bebeklik doneminden başlayarak daha az uyurlar.
Uyku, gunduz ve gece uykusu olmak uzere bir butun olarak değerlendirilmeli ve gunduz uykusunun gece uykusunu etkilediği unutulmamalıdır.
Yukarıdaki tabloda yaşa gore gunduz ve gece uyku saatleri verilmiş olsa da, her cocuk fiziksel, psikolojik ihtiyacları ve kişilik yapısı doğrultusunda kendi uyku standartlarını oluşturur. Bu ozellikler ve cocuğun biricikliğine bağlı olarak belirtilen saatlerin altında veya uzerinde uyuyabilir.
Uyku saatleri ile uyku duzeni karıştırılmamalıdır. Her cocuğun farklı miktarda uyku gereksinimi olabilir ancak uykularının bir duzene oturma gereksini her cocuk icin olması gerekli bir ihtiyactır.

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]