“BENİ YEMEZ DEMİ ANNE”
3 yaşındaki kızım elektrik supurgesi calışınca alelacele koltuğun ustune cıkıp kendisi icin guvenli olduğunu duşunduğu bir pozisyon aldı. Bu davranış 2-3 aydır surekli olan, biraz da şaşkınlık yaşadığım bir durumdu. Panik yapmadan acaba ne ola ki diye duşunurken şaşırtıcı başka bir olay daha yaşadım. Cocuk psikiyatrisi uzmanı olarak mutlaka sizinle bu durumu paylaşmam gerektiğini duşundum. Bir akşam kızımla birlikte Legolarıyla oynarken birden oyunu bırakıp yerden kalktı ve tekrar kendisi icin guvenli olduğunu duşunduğu koltuğa cıkıp beklemeye başladı. “Ne oluyor, şimdi ne oldu” dememe kalmadan “cop kamyonu geciyor” dedi ve ekledi “beni yemez demi anne” deyip yardım arar gozlerle bana bakıyordu. O anda; “evet biz de her cocuğun yaşadığı cocukluk cağı korkularını yaşıyorduk” diye aklımdan gecirdim. Meğer benim ufaklık 2-3 aydır elektrik supurgesinin veya cop arabasının gelip kendisini yiyeceğinden korkup o ortamdan uzaklaşıyormuş.
Korku, cocuğun gelişim surecinde var olan bir duygudur. 6 aydan itibaren bir bebek yabancı nesneler, yerler ve kişilere karşı korku geliştirebilmektedir. Birincil bakıcıları (genellikle anne ve baba) olmaksızın bebek farklı ortamlara tepkiler verir. Yeni tanıdığı, tanıştığı kişilere ağlayarak yaklaşır, anneyi arar. Bu doğal gelişim surecinin bir sonucudur. Bebeğimizin cevreye olan algısı artmış ve tanıdık-tanımadık sınıflandırmalarını değerlendirmeye başlamıştır artık. Yabancılık cekme ve ebeveynden ayrılmaktan kacınma 2 yaşa kadar devam eder.
Okul oncesi yaş grubu cocuklar (1-7 yaş) somut duşunce evresinde oldukları icin gercek – hayal ayrımını yapamazlar. Soyut duşunce surecleri gelişmediğinden olayları somut bir bakış acısıyla değerlendirirler. Gercek dışı senaryolar uretmeye ve bunlara inanmaya meyillidirler. Bizim icin cok komik gelse de 3 yaşındaki bir cocuk gercekten cop kamyonunun onu yiyebileceğini, elektrik supurgesinin onu icine cekebileceğini, klozete oturunca sifonun cekilmesiyle kendisinin de icinde kaybolup gidebileceği konusunda aşırı derecede korku yaşayabilirler.
2 – 5 yaş arası cocuklar ebeveynden ayrılık ve terk edilme dışında farklı korkular geliştirmeye başlarlar. Bu korkular; ceşitli hayvanlar, yuksek ses ve karanlığa yoneliktir. Gelişim donemi korkularında anne babalara duşen gorev bu korkuları doğal olarak algılamak ve bu korkulara odaklanmamaktır. Basit ve sade bir dille cocuğun korkusunun dinlenmesi ve ona guvende olduğu mesajının verilmesi onemlidir. Boyle olduğu takdirde cocuk anne babanın tepkilerinden, korkuların yersiz olduğu mesajını alır. Tam tersi durumlarda ise, orneğin anne ve babaların bu korkulara odaklanması halinde, “bir şey yok, eğer cok korkuyorsan yanımda kal….” Şeklindeki tepkileri cocukların aklında ceşitli sorularbırakabilir. Orneğin cocuk; “bak annem/ babam da bu korkuyu onemsiyor, demek ki gercekten kotu bir şeyler var” şeklinde duşunebilecektir. Eğer gece yatarken cocuğumuz karanlıktan korkuyorsa hafif bir ışık acık bırakılıp odasında yatması sağlanmalıdır. Eğer korku objesi bir hayvan ise; anne babalar bu korkuyla başa cıkmayı cocuklarına aldıkları oyuncaklarla sağlayabilirler. Aynı zamanda cevrede karşılaşılan hayvanlara karşı anne babaların cekingenliği de cocuklar tarafından dikkatlice gozlenecek ve oğrenilecektir ki; bu durum korkuların doğal korkudan patolojik korkulara (fobilere) gecişine neden olabilmektedir.
İlkokul cağlarına gelindiğinde, cocuk gelişimsel olarak farklı korkularla yuzleşebilmektedir. Bu korkular ebeveynlerin olumu, okulda aşağılanma gibi daha cok soyut kavramlara yoneliktir. Bu donem korkularıyla başa cıkmada cocuğun gecmiş yaşantısı ve ebeveynlerinin tutumları onem kazanmaktadır. İlkokul cağları cocuğun soyut duşunce yeteneğinin geliştiği, sosyalleşme ve bireyselleşmenin onem kazandığı donemdir. Bu donemde cocuk artık kişiliği ve kimliğini cevreye kanıtlama, ebeveynden uzaklaşma eğilimindedir. Ebeveynlerinin daha onceki donemlerde verdiği sorumluluk alma becerileri, cocuğun bireyselleşmesini destekleyecek, hızlandıracaktır. Elbette ki bu yeni donemde oluşan sosyal yaşama ilişkin korkular doğaldır.
Az korkulu gunler dileğiyle.

[h=2]Kocaeli Cocuk Psikolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]