Gunumuzde yabancı bir dili oğrenmenin ve konuşabilmenin onemini artık hepimiz biliyor ve kabul ediyoruz. Moda deyimiyle ‘bir lisan bir insandır’ diyoruz ama bir dil oğrenmenin yaşı nedir, kac yaşındayken kac dili oğrenebiliriz ya da oğrenmeli miyiz sorularının yanıtlarını net olarak bildiğimiz soylenemez. Bu sorulara doğru yanıtlar ararken oncelikle dil nedir onu bilmek gerekir:
Dil Nedir?
İnsanın sosyal bir varlık olarak başka insanlarla iletişimde bulunmak amacıyla ortaya koyduğu her tur etkileşim aslında ‘dil’dir. Ancak dil derken bizim oncelikle anladığımız sozel dil olmakla beraber aslında her tur etkileşim derken sozsuz etkileşimler de dilin tamamlayıcı unsurlarıdır. Beden dili, dinleme becerileri, ifade yetkinliği gibi tum surecler dilin parcalarıdır.
Bu nedenle dil; bireyin, duygu, duşunce ve isteklerini ses ve anlatım yoluyla başkalarına aktarmak amacıyla kullandığı ses ve anlam yonunden ortak bir takım oğeleri iceren en etkili iletişim aracıdır.
Bir Dil Oğrenmek
Cocuklar buyurken doğal surecler icinde kendi dillerini oğrenirler. Yapılan araştırmalara gore daha doğmadan bir bebek kendi ana dilinin gramer yapısını diğer dillerden ayırabiliyor. İnsan beyni dil oğrenirken ilginc bir işlem gercekleştiriyor ve ana dilini beynin anadil bolgesi olarak tanımlanan bir bolgesine kaydediyor. Yaklaşık 8-9 yaşına kadar oğrenilen diller de bu bolgeye kaydediliyor. Ancak bu yaşlardan sonra oğrenilen dil artık farklı bir bolgeye yerleştiriliyor ve işte bu nedenledir ki yaş ilerledikce bir dil oğrenmek zorlaşıyor ve oğrenilen dil cabuk unutulabiliyor.
Cocuklar yaklaşık iki yaşına kadar sınırlı sayıda sozel ifade kullanırlar ancak her şeyi kaydederler. O nedenle dil oğreniminde en onemli kural ailenin cocuğun konuşma cabalarını pekiştirmesi ve desteklemesidir. Cocuk cevresinde konuşulan anadili ve genel gramer kurallarını kendi yaşam etkinliği icinde yaklaşık 4- 5 yaşına kadar oğrenerek kullanma becerisini kazanır.
Cocuklarda Yabancı Dil
Eğer cocukta gelişimsel surecler acısından herhangi bir sağlık sorunu yoksa kendi ana dillerini son derece sağlıklı bir yapı icerisinde oğrenecektir. Yapılan araştırmaların ortaya koyduğu şaşırtıcı sonuclar var. Sonuclar 2 yaşındaki bir cocuğun aynı anda 4 ayrı dili oğrenebileceğini gosteriyor. Hep bilinen goruşlerin aksine son araştırmalar cocukların hic zorlanmadan ve her bir dili kendi gramer yapısı icinde kendi akustiğiyle oğrenebildiğini ve dilleri asla birbirine karıştırmadıklarını gosteriyor. Ancak kucuk yaşlardaki cocuklarda yabancı dil oğretimi sırasında hem kendi ana dilinde hem de oğrendiği ikinci dilde bazı gecikmeler yaşanması sık goruluyor. Bunun sebebi de aynı kelimenin farklı dillerdeki karşılıklarını hemen hemen aynı zamanda oğrenmekten kaynaklanıyor. Aynı şekilde yabancı dil oğrenen cocuk diğer cocuklara oranla cok fazla kelime oğrenmek durumunda olduğundan oğrendiklerini pekiştirme ve kullanma sureclerinde bazı gecikmeler olması da son derece normal karşılanmalıdır.
Kac Yaşında Yabancı Dile Başlanmalıdır?
Bunun kesin bir kuralı yoktur.Ama genel kabul cocuğun kendi dilini konuşabileceği 2 - 3 yaşlarına gelmeden başka bir dili oğretmemek yonunde gibi duruyorsa da son araştırmalar bu duşuncenin cok gecerli olmadığını da gostermiş durumda. Eğer bu goruş doğru olsaydı o zaman farklı ulkelerden farklı dilleri konuşan insanların cocuklarının da sorun yaşamaları beklenirdi. Oysa boyle bir problem olmadığını biliyoruz. Ustelik cocuk hangi ebeveyniyle hangi dili konuşacağını net olarak bilerek konuşuyor ve asla dilleri birbirine karıştırmıyor. İnsan beyni yapı olarak mukemmel bir yapıdadır ve her tur bilgiyi kaydedebilecek kadar geniş bir
kapasiteye sahiptir. Dolayısıyla erken yaşlarda dil eğitimine gecilebilir ve bunun icin cok gec yaşlara kadar beklenmesine gerek yoktur.
Yabancı Dil Konuşan Ebeveyn ve Cocuk:
Biz yetişkinler icin soylediğimiz bir lisan bir insan sozu aynen cocuklar icin de gecerlidir. Bir dil her yonuyle birey icin cok onemli bir kulturel zenginliktir. Ustelik ortamda konuşulan farklı bir dil beynin yeni bağlantılar kurmasını sağlar ki bu da hafıza ve oğrenmeyle yakından ilgilidir. Ailede yabancı dil bilen bireyler varsa bu diller kullanılabilir. Yabancı dil oğretirken temel kurallar ana dildeki kuralların işleyişi gibidir. Cocuklar kendi dillerini oğrenirken de :
Duyarak,Tekrarlayarak(Taklit ederek),Konuşarak,oğrenirler ve cocuğun dil calışmalarında olumlu pekiştirme cok onemlidir. Ailede yabancı dil bilen ebeveyn cocuğun yanında bu dili konuşmalı ve cocukla da iletişimini bu yolla sağlamaya dikkat etmelidir. Cocuk aynen duyduğu bicimde konuşmaya calışacaktır. Ancak dil oğrenmek ve konuşmak kısa surede gercekleşecek bir şey olmadığından hemen sonuc beklemek yanlış bir tutum olur.
Dil Oğretirken Temel Kurallar:
Eğer ailede yabancı dil bilen kişiler yoksa ve cocuğa yabancı dil oğretilmek isteniyorsa bazı kurallara dikkat etmek gerekir. Oncelikle cocuğun yaşı cok onemlidir. Kucuk yaşlarda dil oğretimi cok yararlıdır ancak kendi dilinin de gramer yapısını doğru oğrenmesini sağlamak gerekir. Bu nedenle:
Cocuğa yaşına uygun dil oğretimine başlamak.Bunun icin oğretilecek dili iyi bilen bir kişiyle calışmak.Once oyunlarla dil oğretimine gecmek.Asla zorlayıcı olmamak.Konuyu bir ders calışma gibi gormemek cok onemlidir.Ailelere Oneriler
Pek cok aile cocuğunun en az bir yabancı dili iyi duzeyde bilmesini ister. Dil oğrenmenin zeka ve hafıza gelişimi acısından ciddi yararları olduğu da bir gercek. Ancak yabancı bir dil oğrenmek diğer pek cok oğrenme bicimlerinden farklı bazı surecler icermektedir. O nedenle gerek kendi ana dilini oğrenirken, gerekse başka bir dili oğrenirken ailenin tutumu son derece onemlidir. Cocuklar eğer doğuştan getirdikleri bazı ozurler taşımıyorlarsa her şeyi kolaylıkla oğrenebilirler. Tek ihtiyacları sadece biraz desteklenmek olabilir. Bu nedenle cocuk gelişiminde hep uzerinde durduğumuz gibi en temel kural olan doğru ve olumlu her davranışı pekiştirmek kuralı burada da gecerlidir. Bu bakımdan ebeveynlere bazı kucuk onerilerimiz olabilir:
Bir dil oğrenmeye calışan cocuğa o dili bilmiyorsanız asla mudahale etmeyin.Olayı bir ders gibi gormeyin ve asla ders gibi calıştırmayın.Bir dil konuşularak oğrenilir. Konuşurken yanlışlar yapılacağını da unutmayın.Kucuk oyku kitaplarıyla dil gelişimine destek verin.Dile hakimiyetine guvendiğiniz bir eğitmenle calışın.Tum gun dil oğrenmek zorundaymış gibi davranmayın.Gunluk kısa programlarla başlayın. Daha başında yabancı dilden soğumasına sebep olmayın.Dil yavaş yavaş oğrenilir ve once uzun sure alıcı dil belleğine kaydedilir. Bir anda oğrendiklerinin size geri donmesini beklemeyin.Dil oğrenmek onemli bir zihinsel aktivitedir. Ailede yabancı dil bilen bireyler varsa cocuk da bu yonde desteklenmeli ve dil oğrenmesi sağlanmalıdır.
[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]