Vicdan ruhun terazisidir
Son zamanlarda okuduğumuz haberleri yaşanan olayları izlediğimizde coğumuz ‘ bu nasıl vicdan’ diye tepki vermişizdir. Peki vicdan nedir? Cocuklarımızı nasıl vicdanlı bireyler olarak yetişitirebiliriz?
Vicdan, kişinin kendi niyeti veya davranışları hakkında kendi ahlaki değerlerini temel alarak yaptıklarını veya yapacaklarını olcup bictiği bir kişilik ozelliğidir. Vicdan her bireyde doğuştan var olan, toplumsal yaşam icerisinde geliştirilen ya da koreltilen temel yaşam mekanizmalarından biridir.
Her cocuk icinde vicdan tohumuyla doğar anne-babalar ve oğretmenlere duşen bu tohumun cicek acmasını sağlamaktır. Bir cocuğa bırakılacak en buyuk miras budur.
Sevgi ve Guvende Hissettirmek
Anne babanın ilk olarak cocuğun sevgi ve guven ihtiyacını tam anlamıyla karşılanması gerekmektedir. Cunku sevgiyi ve guveni hissetmeyen; kalbinde sevgi tohumlarının yeşermediği bir bireyden sorumlu, vicdanlı olmasını beklemek son derece hayalidir. Hans Zulliger bu konuda “Eğer bir insanda sevme yeteneği yoksa o insan eğitilememekte, hemcinsleri icin sorumluluk duygusu taşımamakta, vicdansız olmaktadır.” Demiştir. Gelişimin ilk evrede, gelişimin temel unsuru olarak sevgi karşımıza cıkar. Yenidoğan cocuk, annesinin kendisini hep seveceğinden, isteyeceğinden ve terk etmeyeceğinden emin olma duygusu geliştirebilirse, cocukta temel guven duygusunun cekirdeği oluşur. Vicdan gelişiminde de sevgi temel unsurdur. Cocuk yanlış davranışlardan sahip olduğu sevgiyi korumak icin kacar. Hatta bu konuda Hans Zulliger, cocukların yanlış davranışları karşısında bedensel cezaları istemelerinin altında yatan nedenin; sahip oldukları sevgiyi korumak olduğunu duşunmektedir. Cocukların gelişiminde koşulsuz sevgi cok onemlidir. Cocuğa yalnız bizi mutlu edeceği şeyler yaptığında değil her zaman ve her koşulda sevgi duyacağımızı hissettirmemiz gerekir. Bu sevgiyi hisseden cocuk kendini daha guvende hisseder.
Telafi Edici Cezalar Vermek

Cocuklar her şeyi gorerek, deneyerek oğrenirler. Bu oğrenme gercekleşirken hatalar yapmaları cok doğaldır. Cocukların yaptıkları yanlış davranış karşısında ebeveynlerin fiziksel veya psikolojik cezalar değil telafi edici cezalar vermesi gerekmektedir.
TelÂfi edici ceza,
◦ Yapılan eylemin neden yanlış veya suc olduğunun cocuğa, onun anlayabileceği basitlikte acıklanması.
◦ Yapılan eylemin sonuclarının, yol actığı hasar veya zararların; ozellikle “Ben Dili” kullanılarak diğer kişi/kişilerde oluşturduğu duygu ve duşuncelerin belirtilmesi.
◦ (Bu ceza ilk uygulanıldığında) Eylemin yol actığı durumların nasıl duzeltileceği, telÂfi edileceği ile ilgili (sanki yuksek sesle duşunuyormuş gibi) seceneklerin sunulması.
Daha sonraki uygulamalarda, bu seceneklerin neler olabileceğinin cocuğa sorulup onun bulmasına yardımcı olunması.
◦ Cocuğun, ortaya konulan seceneklerden birisini tercih etmesine yardımcı olunması ve verilen kararın sonuna kadar uygulanmasının sağlanması.
Bu ceza yontemi cocuğun muhakeme yetisinin oluşmasına olanak sağlayacaktır. Bu yontemi kullanan kişilerin sabırlı ve bilincli olması her zaman aynı yaklaşımı gostermesi cok onemlidir.
Hikayeler-filmler-kahramanlar
Vicdan gelişimi desteklemek icin yapılabileceklerden bir başkası da hikayelerden, filmlerden yararlanmaktır. İyi ile kotunun carpışmasını ve sonunda iyinin kazandığını gostermek cocuk icin “iyiliği”, “kotuluğu” somutlaştıracaktır. İyinin kazandığını gorerek iyiliği oğrenmesi kolaylaşacaktır. İyi ve guclu masal kahramanlarıyla cocuklar kendilerini ozdeşleştirecekler, model alma yoluyla oğreneceklerdir.
Cocuklar yetişkinlerden duyduklarını ve gorduklerini oğrenirler. Dolayısıyla cocuklarımızın nasıl davranmasını istiyorsak biz de oyle davranmalı, iyi davranışlarını fark edip odullendirmeli ve onlara sevgi ve guvende hissettikleri bir aile ortamı sunmalıyız.

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]