Beyin omurilik sıvısı (BOS) oluşumu ve emilimindeki dengedeki bozukluk sonucu gelişen hidrosefali vakalarında kullanılan en guncel tedavi şant uygulamalarıdır.
Beyin cerrahisi bolumunce uygulanan bu şantlar
Ventrikulo – peritoneal (VP)
Ventrukulo – atrial (VA) şeklindedir.
Uygulanan bu şantlardaki en onemli, sorun şant işlevinin bozulmasıdır.
Şantın tıkanması
Şantın enfekte olması sonucu şant işlevinin ortadan kalktığı gorulmektedir.
Dunyada yaygın olarak kullanılan şantların komplikasyonu olarak ortaya cıkan bu tabloya cocuk beyin cerrahları cozum aramakta cocuk enfeksiyon uzmanları tedaviyi planlamaktadır. Orneğin A.B.D yılda 30.000 şant uygulaması yapılmakta bu vakaların %8.2 - %12’sinde şant enfeksiyonu gelişmektedir. Şant enfeksiyonu riskini arttıran bazı faktorler vardır.
Yaş onemlidir. Premature ve duşuk doğum ağırlıklı bebeklerde enfeksiyon riski yuksektir.
Acık noral tup defektleri olan hastalar yuksek risk grubudur.
Şant uygulanan cocuklarda derinin durumu onemlidir.
Diğer bir faktor sistemik enfeksiyonun eşlik edip etmemesidir.
Cerrahiyi uygulayan ekibin deneyim ve tekniği
Koruyucu antibiotik uygulanması şant enfeksiyonu riskinde etkilidir.
Şant enfeksiyonları genellikle şant uygulamasını takip eden ilk iki ayda ortaya cıkar. Bir yıldan sonra gorulmesi nadirdir.
Şant enfeksiyonu olan cocuklarda bulgular belirgin olmayabilir. Klinik bulgular cocuğun yaşına gore değişkenlik gosterir. Buyuk cocuklarda
Ateş
Baş ağrısı
İrritabilite
Karın ağrısı
İştahsızlık gorulurken
Yenidoğanlarda
Beslenmede azalma
İrritabilite gorulur.
Şant enfeksiyonunda ateş her zaman gorulmez. Bu durum muhtemelen enfeksiyonun kronik seyretmesi veya hastanın başka bir nedenle antibiotik alması ile izah edilebilir. Uygulanan şant tipine gore klinik bulgular değişkenlik gosterir. Şant enfeksiyonlarını tanımlamak zordur. Cocukluk yaş grubunda ateş ve irritabiliteye yol acan diğer nedenlerin’de soz konusu olabileceği unutulmamalıdır. Şantlı cocuk hastaların detaylı muayenesi ve takibi cok onemlidir.
Şant Enfeksiyonlarında Tanı
Klinik bulgular
Kan incelemesi
Beyin omurilik sıvısının incelenmesi ve kulturu
Katater ucu kulturu
İle konulmaktadır. tanı da radyolojik tanı yontemlerinden faydanılmaktadır.
Şant enfeksiyonlarında tanı koymak zordur. Klinik bulguların belirgin olmayışı laboratuvar bulgular’ında tanı koydurucu bulguların her zaman olmayışı tanı da gecikmeye neden olabilir. Beyin omurilik sıvısında her zaman bakteri uretilmeyebilir. Bazı hastalarda mikroorganizmanın şant haznesinde yerleştiği ve ancak buradan kultur alındığında izole edildiği gorulmektedir. Kan kulturunde her zaman ureme olmayabilir. Orneğin Ventrikuloperitoneal şantta kan kulturunde ureme yokken, ventrikuloatrial şant vakalarında kan kulturunde ureme tanımlanır.
Şant enfeksiyonlarında komplikasyonlar ciddi seyretmektedir. Enfeksiyon tedavisinde kesin bir protokol belirlenmemiştir.
Tedavide
Enfekte şantın cıkarılması
Eksternal ventrikul drenajı
Sistemik antibiotik tedavisi
Lokal antibiotik tedavisi
( Ventrikuller icine ) ve
Yeni şant uygulaması şeklinde duşunulmelidir
Şant enfeksiyonlarında antibiotik tedavisi ne zaman başlanmalı ve suresi ne olmalıdır?
Bu sorunun yanıtını vermek zordur.
Şant enfeksiyonu olan hastalarda geniş spektrumlu antibiotik başlanır. Antibiotik tedavisi kultur sonuclarına gore planlanır. Antibiotik uygulama suresi hastanın klinik durumu ve kultur sonucları negatif oluncaya kadar devam edilir.
Bazı antibiotiklerin BOS gecmediği durumlarda lokal antibiotik uygulaması gundeme gelmektedir. Tek başına şant veya ventrikul icine verilen antibiotik tedavisinin yeterli olmadığı vurgulanmakta, sistemik antibiotikle birlikte ise uygulanabileceği onerilmektedir.
Hastanın kliniğindeki duzelme ve BOS bulgularının normalleşmesi ile birlikte yeni şant takılması planlanır. Yeni şantın takılmasından 24 saat sonra antibiotik tedavisi sonlandırılır.
Sonuc olarak şant enfeksiyonlarında antibiotik tedavisi uzun sureli olmakla ve her hastaya gore bu sure değişmektedir.
Tedavi suresinin uzun oluşu ve ciddi komplikasyonlara yol acması nedeniyle şant uygulamalarında yeni arayışlara gidilmiştir.
Son yıllarda en cok kabul edilen yaklaşım antibiotik emdirilmiş şantlardır. Bu şantların cocukluk yaş grubunda kullanılabileceği bildirilmektedir. Son on yılda cocuklarda uygulanan antibiotik emdirilmiş şantlarla enfeksiyon oranında belirgin bir duşuş saptanmıştır.
Bu şantların icerdiği antibiotiğin sistemik etki gostermediği, uygulanan bolgede enfeksiyonu onlediği ve antibiotik direncinin gelişmediği vurgulanmaktadır.
Yine şant enfeksiyonlarından korunmada ameliyat oncesi antibiotik kullanılması onemlidir.
Şant enfeksiyonları
Antibiotik tedavisi
Lokal antibiotik
Sistemik antibiotik
Antibiotik emdirilmiş şantlar

Prof. Dr. Nuran Gurses
Cocuk ve Cocuk Enfeksiyon Uzmanı

















-3-


[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]