Sorumluluk bilincinin erken yaşlarda başlaması ve duzenli olarak surdurulmesi onemlidir. Ebeveynler ise cocuğu surekli korumak ve kurallar koymak yerine destekleyici olmalıdır. Bu surecteki onemli rollerinizden biri “Aferin sana, oyuncaklarını toplamak icin epey caba sarfetmişsin..” gibi sozel veya davranışsal ifadelerle cocuğunuzun cabalarını takdir etmek, davranışlarını surdurmesine yardımcı olmak diyebiliriz.
Unutmamanız gereken bir başka nokta ise, ebeveynlerin —ve ailenin diğer uyelerinin, gorev ve sorumlulukları yerine getirmede cocuğa iyi bir rol model olmaları gerektiğidir. İlk adımları cocuğunuzla birlikte atıp, devamında cocuğunuzunuzu kendi başına bir şeylerin ustesinden gelebileceğine dair cesaretlendirmeniz onemlidir.
Elbette cocuğunuzun kendi kendine yapamayacakları da olacaktır. Fakat soz konusu onun yaşına uygun bir gorev olduğunda, kendinize şunu soyleyerek başlayabilirsiniz: Dur!
İşte kendinize ‘Dur!’ diyebileceğiniz birkac ornek:
• Masanın uzerinde bırakılmış abur-cubur paketleri gordunuz. Kendinize “Dur!” deyin ve cocuğunuza seslenerek copleri cop kutusuna atması gerektiğini soyleyin. Ve hatta birlikte atın! Evet kabul ediyoruz, cocuklar bu gibi kuralları tek seferde benimsemeyebilirler… Ama bir sure sonra fark edeceksiniz ki, artık siz uyarmadan cocuk yediği tabakları kaldırıyor, coplerini cope atıyor, kıyafetlerini topluyor…
• Yaklaşık 1 yaş itibariyle cocuklar yemeklerini kendileri de yiyebilirler. Tabii ebeveyn gozetimi altında! Bunun icin gereken, onun yemek yiyeceği alana bir bez sermekten fazlası değildir… Bez icin endişelenmeyin, kirlenmek guzeldir!
• Cocuğunuz belli bir yaştan itibaren kendi kıyafet ve ayakkabılarını kendisi giyebilecek duzeye gelir. Sadece evden cıkmanız gereken saatten biraz daha oncesinde hazırlanmaya başlamanız gerekebilir…
• Cocuğunuzun odasını kendisinin toplamasını sağlayabilirsiniz. Kendinize ‘Dur!’ deyin ve yatağını toplamasını, artık bunu yapabilecek olan cocuğunuzdan rica edin. Zamanla bu işin ustesinden de daha iyi geldiğini goreceksiniz.
• Ebeveynler olarak sabırlı ve kararlı bir tutum sergilemeniz, cocuğun davranışları kazanmasında ve surdurmesinde etkili olacaktır.
• Gorev ve sorumlulukların yerine getirilmesinde sonuca değil, gosterilen cabaya odaklanın. Cocuğun sorumluluk bilinciyle yaptığı davranışları desteklemeniz, pekiştirmeniz onu motive edecektir.
Bu gibi kucuk ama etkili olacak adımlarla sorumluluk duygusunun kazandırılması ve devamlılığı sağlanabilir. Gorev ve sorumluluklarının, neler yapabildiğinin farkında olmak; cocuğun kendine olan guveninin artmasını sağlayacaktır. Kendine guvenen bir cocuk ise okul gibi aile dışındaki ortamlarda da kendini ifade edebilecek, sağlıklı şekilde sosyalleşebilecektir.
[h=2]Samsun Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]