Hekim olmanın temel koşullarının başında hastalıkları tedavi etmekten once insanları hastalıklardan korumak gelir. Ozellikle cocuklar soz konusu olduğunda bu cok daha onem kazanmaktadır. Aslında bu yazıların temel amacı da aileleri cocukların ruhsal gelişimleri konusunda bilgilendirerek, sorun gelişmesini engellemeye calışmaktır. Yapılan calışmalar ailelere ve okullara yonelik calışmaların cocuk ruh sağlığını korumada onemli olduğunu gostermeketedir. Tum dunyada cocukluk doneminde ruh sağlığı sorunu yaşayan cocuk sayısı azımsanmayacak kadar coktur. Bu durum cocukları olduğu kadar, ailelerini ve toplumu olumsuz etkilemektedir.
Ruh sağlığı sorunları icin bazı risk etmeneleri vardır. Bunlar cocuğa, aileye ve cevreye ilişkin olarak sınıflanabilir.
1- Cocuğa ilişkin: Anne karnında yaşanan sorunlar, doğum sırarısında oluşan sorunlar, bunlara ya da genetik nedenlere bağlı kimyasal dengesizlikler, ornanik bozukluklar onemlidir. Ayrıca zeka duzeyinin duşuk olması, dikkat eksikliği ya da oğrenme gucluğu olması cocuk icin risk etmenleridir. Bazen yapısal olarak bulunan duygusal yetersizlikler risk oluşturur.
2- Aileye ilişkin: Aile bireylerinde ruhsal bozukluk olması cocuk acısından risktir.Buna cocuğun istismar edilmesi, ihmali, şiddete uğraması eklenirse sorun artar. Ayrıca sosyo ekonomik duzeyin duşukluğu, aile yapısının duzensiz ve sorunlu olması, catışmalar cocukların ruhsal sorunları oluşmasına yol acmaktadır.
3- Cevreye ilişkin: Ekonomik sorunlar, işsizlik, okul başarısızlığı, birlikte olunan cevrenin koşulları, arkadaşlar tarafından dışlanma cocuk ruh sağlığı icin risktir.
Bu risk etmenelerine karşın cocuk ruh sağlığını koruyucu etmenlerden de bahsedilebilir. Bunların başında cocuğun bireysel ozellikleri gelir. Cocuğun duygusal, zihinsel ve bilişsel gelişiminin iyi olması onemlidir. Ayrıca ailesel ozellikler onem kazanır. Ebeveynlerin cocukla sağlıklı ilişki kurabilmesi, sağlıklı insanların birlikte olması cocuğu korur.
Riskler ve koruyucu etmenler saptanabildiğine gore cocukları bazı ruhsal sorunlardan korumak mumkundur. Oncelik risk etmenelerini azaltmakda olmalıdır. Cocuğa ilişkin risk etmenlerini azaltmanın yollarından biri daha anne karnında onu korumaktır. Annenin sağlıklı bir gebelik gecirmesi ve sağlıklı bir doğum yapması bazı sorunları engelleyebilir.
Erken donemde ruhsal acıdan daha buyuk risk oluşturacak sorunların taranarak saptanması, ailelerin ve cocukların cocuk ruh sağlığı merkezlerine ulaşımının kolaylaştırılması onemlidir.Okul oncesi eğitimin yaygınlaştırılması, erken donemde tanıma ve mudahale icin onemlidir.
Ozellikle toplumsal acıdan ileride sorun yaratacak davranım bozukluğu riskli grupları erken tanısı ve onlemler icin fırsat yaratır. İlerde yıkıcı davranış sorunlarına, saldırganlığa ve şiddete donebilen karşıt olma karşı gelme bozukluğu ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gibi ozgul sorunlar saptanabilir ve engellenebilir.
Ailelerin eğitimi, aile ici şiddeti engellemeye yonelik tedbirler, cocukların istismarını engelleme, ailelerin ekonomik olarak desteklenmeleri ailesel riskleri azaltacaktır.
Ozellikle cevresel koşulların kotu olduğu cevrelerde onelem almak gerekir. Okul başarısızlıklarına yonelik calışmalar, okul başarısızlığı nedenlerini ortadan kaldırmak, normal eğitim sistemi icinde

[h=2]Rize Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]