1976 yılında ilk kez tanımlanan bu hastalık hafif bir solunum yolu enfeksiyonundan yaşamı tehdit eden zaturre tablosuna kadar değişik klinik tablolar da gorulebilir.
Erişkin hastalığı olarak bilinen Lejyoner hastalık gunumuzde cocukluk hastalığı olarak da tanımlanmaktadır.
Etken Legionella Pneumophia bakterisidir.
Bu bakterinin bulunduğu ortamlar :
- Nehirler
- Goller
- Irmaklar ve
- Termal sulardır.
Bakteri doğal ortamda serbest olarak bulunmaz. Doğada bir hucrelilerin (Protozoon) ’ların parazitleri olarak yaşarlar. Protozoon icinde coğalarak bu canlıların olumune neden olur ve daha sonra suda yaşamlarına devam ederler. Uygun ısı koşullarında yoğun bir şekilde coğalma gosterirler.
Legionella bakterileri esas olarak :
-Klima cihazlarının suyu
-Sıcak ve soğuk su sistemleri
-Su tankları
-Duş başlıkları, sıcak su muslukları
-Termal banyo ve kaplıcalarda bulunur.
Ayrıca oda nemlendiricileri ve solunum aygıtlarında enfeksiyonun yayılmasında onemlidir.
Son yıllarda Lejyoner hastalığında belirgin artış olmuştur. A.B.D. ‘de yılda 8000 – 18000 hasta lejyoner hastalık tanısıyla hastaneye yatırılmaktadır. Bu rakamın daha yuksek olduğu ve coğunlukla tanı konmadığı duşunulmektedir. Avrupa’da lejyoner hastalığın gorulme oranının yuksek olduğu bildirilmektedir. Salgınlar şeklinde seyredebilir nitekim 2014 Portekiz salgının da 264 kişi lejyoner hastalık tanısı ile hastaneye yatırılmış ve maalesef 5 hasta yaşamını yitirmiştir. Genellikle cocuklarda az tanımlanmakta ise de ciddi tablolarda seyrettiği ve olumlere neden olduğu vurgulanmaktadır.
Cocuklarda hastalık coğunlukla belirtisiz enfeksiyon şeklinde seyretmektedir. Hastalığın bu şekline Pontiac ateşi denilmektedir. Hastalığın ciddi formu Lejyoner hastalık olarak tanımlanmaktadır. Pontiac ateşi ve Lejyoner hastalık Lejyonellozis olarak başlığı altında değerlendirilmektedir.
Bu hastalarda bulaşım şahıstan şahısa damlacık yoluyla olmaz. Bulaşım enfekte su ve su ile ilgili sistemlerde olmaktadır.
Hastalığın kulucka suresi 2-10 gundur.
Cocuklarda hastalık coğunlukla belirtisiz enfeksiyon şeklinde seyretmekte veya tanımlanmamaktadır. Ciddi şekilde seyreden Lejyoner hastalık ise
-Bağışıklık sistemi bozulmuş
-Organ transplantasyonu uygulanan
-Kortikosteroid tedavisi olan
-Kronik bobrek ve akciğer hastalığı olanlar
-Kanser tanısı ile takip edilen cocuklarda gorulur.
Ozellikle kortikosteroid tedavisi olan astımlı cocuklarda bu durum onemlidir. Sık hastane ziyaretleri ve nebuluzator kullanmaları ise enfeksiyon riskini arttırmaktadır.
Lejyoner hastalık yenidoğan bebeklerde onemli bir sorun olabilir. Yeni doğanların akciğerlerinin yetersiz olması yanı sıra bağışıklık sisteminin zayıflığı da risk faktoru oluşturmaktadır. Yeni doğan servislerinde salgınlara yol acabilmektedir. Kaybedilen bebek sayısı onemlidir.
Hafif form kendiliğinden iyileşir ciddi formlar olumle sonuclanabilmektedir. Lejyoner hastalığa ozgu klinik bulgular yoktur.
Lejyoner hastalık belirtileri
-Ani başlayan ateş
-Oksuruk
-Goğus ağrısı
-Karın ve kas ağrısıdır. İlerleyen vakalarda solunum zorluğu ve yetmezliği gelişir.
Lejyoner hastalığında tanı
-Balgam ve solunum yolu salgılarında bakterinin uretilmesi
-Antijen testi (idrar)
-Immunofloresans ve DNA testleri
-Serolojik yontemler ve ile konulabilmektedir.
Cocuklarda erişkinlerden farklı olarak karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma ve tuz azlığı gorulmektedir.
Tedavide antibiyotik tedavisi uygulanır. Makrolid grubu antibiyotikler başlangıcta damar yolu daha sonra ağızdan verilmek uzere planlanır. Tedavi suresi 2-3 haftadır.
Korunmada su kaynakların kontrolu ve takibi onemlidir. Su sistemlerinin dezenfeksiyonu hiperklorinasyon veya metalik iyonizasyon uygulanmaktadır.
Cocuklarda Lejyoner hastalık bircok nedenle gozden kacmaktadır.
-Tanı koyduracak laboratuar testlerinin gucluğu
-Klinik bulguların belirgin olmayışı başlıca nedenleri oluşturmaktadır.
Ozellikle tedaviye yanıt vermeyen ciddi zaturre vakalarında Lejyoner hastalık akla gelmelidir. Literaturde bu hastalıkla ilgili cocukluk donemindeki veriler goz ardı edilmektedir. Uygun tedavi edildiği takdirde tedavi sonucları yuz guldurucu olduğu Lejyoner hastalığının başlangıcta duşunulmesi onemlidir.
Prof. Dr. Nuran Gurses
Cocuk Sağlığı ve Cocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı



[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]