Cocuklarda işitme kaybıİnsanlar arasındaki iletişim yolları icinde en onemlisi ve en sık kullanılanı konuşarak anlaşma yoludur. Konuşma oğrenilmiş bir davranıştır, anne ve babalar, cocuğun yakın cevresindeki kişiler farkında olmaksızın konuşma oğretmenliği yaparlar. Diğer koşulların varlığı halinde, konuşmanın oğrenilmesinde en onemli unsur işitmedir. İşitme kaybı, derecesi ne olursa olsun cocuğun konuşmayı ve dili oğrenmesini etkiler, sosyal ve duygusal sorunlara yol acar. Konuşmanın normal gelişmesi, normal işitmenin varlığına bağlıdır. İşitme kaybı olan cocuğun işitmesinin anlaşılabilirliği ise işitme kaybının derecesi ile orantılıdır. Dolayısı ile işitme kaybı ne kadar az ise konuşma o kadar iyi olacaktır. 30 dB’lik işitme kaybı bile cocuğun konuşmayı oğrenmesini olumsuz yonde etkiler. Konuşmayı ve dili oğrenmiş olan yetişkinler, dinleme sırasında bu sesleri duyamamaktan oluşan boşlukları beyinlerinde tamamlar, ancak yeni oğrenmekte olan bebeklerin sesleri algılayıp belleklerine kaydedebilmeleri icin tum seslerin acık ve berrak olarak duyulması gereklidir.

Doğumsal işitme kayıplarının yuzde 0,1-0,3 oranında gorulduğu ulkemizde, cocuğunuzun işitme kaybının olup olmadığının belirlenmesi, onun sağlıklı gelişiminde sorunlarla karşılaşmaması icin cok onemlidir. Ozellikle de akraba evlilikleri, cocuklarda orta ve ileri derecede işitme kaybı bulunan cocukların doğma riskini artırmaktadır. Konuşmanın oğrenilmesinde en onemli unsur ise işitme olduğundan cocukta işitme kaybı varlığı cocukta konuşmayı oğrenmeyi engeller ve dolayısı ile sosyal ve duygusal problemlere yol acar. Cocuklarda işitme kaybı doğumsal olanlar ve sonradan gelişenler olarak ikiye ayrılır. Bunlar da kendi aralarında kalıtımsal nedenler ve kalıtımsal olmayan nedenler olarak ikiye ayrılırlar. Doğumsal olanlar, doğum anında mevcut olan işitme kayıplarını icerir. Doğumsal işitme kayıplarının % 60’tan fazlasını kalıtımsal yani genler yolu ile ebeveynlerden cocuğa gecen rahatsızlıklar oluşturur. Doğumsal olup da kalıtımsal olmayanlar ise gebelik esnasında anne karnında gecirilen enfeksiyonlar (kızamıkcık, CMV, frengi, Herpes gibi), toksik veya metabolik rahatsızlıklar ve travmalardır.

Sonradan gelişen işitme kayıpları da kalıtımsal olanlar ve olmayanlar olarak ikiye ayrılır. Kalıtımsal olmayanlar arasında en sık gorulenler yenidoğan donemi hiperbilirubinemisi (sarılık) gibi metabolik rahatsızlıklar, bakteriyel sepsis, menenjit, kabakulak, kızamık, Herpes gibi enfeksiyoz sebepler veya ic kulağa hasar verebilecek ilac veya madde kullanımı gibi toksik nedenlerdir.
Cocuğunuzda işitme kaybı varsa ne yapmalısınız?
Pratikte cocuklarda doğumsal işitme kayıpları cok sık gorulmemektedir. Bu tur işitme kayıplarını bir coğunun tedavisi mumkundur. Bunlar daha cok kulakta kir yada kulakta sıvı toplanmasına bağlı işitme kayıpları olmaktadır. Bu tur işitme kayıplarının telafisi, hatta normal işitmenin kazandırılması daima mumkundur cocukluk yaşında işitme kaybı telafi edilmeyen cocuklarda; ozelliklede ilkokul cağı gibi bilişsel kapasitelerini en fazla kullanacakları donemde, ciddi sosyal problemler gorulmektedir. Eğer cocuğunuzun işitmesinde kayıp olduğundan şupheleniyorsanız ya da cocuğunuz risk altında ise; mutlaka bir kulak muayenesi ile işitme tetkikleri yaptırmalısınız. Erken teşhis, erken işitme yardımı ve ozel eğitime erken başlanması cocuğun gelişimi ve sağlığı acısından cok onemlidir.

Eğer doğumsal işitme kaybı varsa cocuğun işitme kaybının derecesine gore işitme cihazı kullanma şansı araştırılmalıdır. Eğer iki taraflı ağır işitme kaybı varsa cochlear implant (bionik kulak) şansı akılda tutulmalıdır. Bu cocuklar ozel eğitime tabi tutulmalıdır.
Bebeklerde işitme kaybı belirtileri nelerdir?
Yenidoğan (doğumdan 6 aya kadar) beklenmedik yuksek sesli gurultulerle irkilmiyor, hareket etmiyor, ağlamıyor veya herhengi bir şekilde tepki vermiyor, Yuksek sesli gurultulerle uyanmıyor, Kendiliğinden sesleri takip etmiyor, Sadece sesle sakinleştirilemiyor, Başını sesime doğru cevirmiyor. Kucuk bebeğim (6 aydan 12 aya kadar) sorulduğunda tanıdık kişi veya eşyaları gostermiyor, Konuşma sesi cıkarmıyor ya da konuşma sesi cıkarmayı bıraktı, 12 aylıkken ‘el salla’, ‘elin cırp’ gibi basit sozleri yalnız dinlemekle anlamıyor ancak ifade, hareketlerle tamamlandığında anlayabiliyor. Buyuk Bebeğim (13 ay- 2 yaş) hafif bir sesle ilk seslenişte doğru yone donmuyor, Cevreden gelen seslere duyarsız. İlk seslenişte cevap vermiyor, Sese cevap vermiyor veya sesin nerden geldiğini anlamıyor, Benzer yaştaki diğer cocuklar gibi ses cıkarmıyor ve konuşamıyor, Normal ses yuksekliğinde televizyon seyretmiyor, Anlama ve iletişim icin kelimelerin kullanımında yeterli gelişmeyi gostermiyor. Cocuğunuzda bu gostergelerden bir veya daha fazlası varsa işitme kaybı olabilir.Cocuğunuzu kulak muayenesi ve işitme testine goturmeniz gerekir. Bu herhangi bir yaşta veya doğumdan hemen sonra bile yapılabilir
HER YENİDOĞANA İŞİTME TESTİ (OTOAKUSTİK EMSİYON) YAPILMALIDIR
İşitme kaybı olan cocukların tesbit edilmesi amacıyla her yenidoğana “işitme tarama testi”nin yapılmalıdır. İşitme cihazları ve ozel işitsel eğitim ile ozurlu doğan cocukları ozursuz hale getirmeyi amaclarız. Aileler cocukları işitme kaybı ile doğdu diye hayata kusmemeli, işitme taramaları ve erken teşhis ile cok şeyler başarılabilimektedir.

Tıpkı gorme kusurlarında olduğu gibi işitme kaybının da dereceleri vardır ve gozde gorme kusuru gibi, işitmede de kayıpları birtakım tetkikler uygulayarak derecelendirmekteyiz.

Cocukta işitme kaybının erken teşhisi rehabilitasyona yonelik tedavinin erken başlaması ve cocukta sosyal ve duygusal anlamda ileriye donuk sorun yaşanmamasını sağlar. En sık kullanılan tarama yontemi yenidoğan doneminde rahatlıkla yapılabilen otoakustik remisyon testleridir. Bu test ic kulakta sinirsel aktivite sonucu oluşan sinyallerin dış kulak yolundan tespit edilmesi prensibi ile calışır. İşitme kayıplarının buyuk bir kısmını oluşturan ic kulak (koklea-salyangoz) tipi kayıpların taramasında faydalıdır. Ancak ic kulağın gerisinde kalan beyindeki işitme merkezine kadar giden işitme yollarındaki kayıpları tespit etmede yetersizdir. Bir diğer test BERA olarak da bilinen tum işitme yollarının kontrol edilebildiği testtir. Ancak gelişen teknolojı ile bu testte taşınabilir aletler ile tarama testi olarak kullanıma girmeye başlamıştır.
İŞITME KAYBI BEBEK UC AYLIKKEN SAPTANMALI
İŞITME KAYBININ BEBEKLERDE YAŞAMIN ILK UC AYI ICINDE TANINMASI GEREKTIĞINI VE BEBEK ALTI AYLIKKEN TEDAVIYE BAŞLANMASI COK ONEMLİDİR..İŞITME KAYIPLARINDA TEDAVI IŞITME CIHAZI UYGULAMASININ DIŞINDA, OZEL EĞITIM VE REHABILITASYON ILE SAĞLANMALIDIR. BAZI COCUKLARDA KOKLEAR IMPLANT (BIYONIK KULAK) DA UYGULANABILIR. ANCAK SADECE IŞITME CIHAZI VEYA KOKLEAR IMPLANT TEDAVI ICIN YETERLI OLMAMAKTA, BUNLARIN UYGULAMASINDAN SONRA MUTLAKA REHABILITASYON DA YAPILMASI GEREKMEKTEDIR.”

COCUĞUN IŞITME KAYBI DERECESINE GORE IŞITME CIHAZLARININ FAYDA ORANININ DEĞIŞMEKTEDİR. İŞITME CIHAZI VEYA KOKLEAR IMPLANT UYGULAMASINDAKI AMACIN, COCUĞUN YUZDE 100 DUYMASINDAN COK, KONUŞMA VE MENTAL GELIŞIMINI SAĞLAYACAK KADAR SESLERI DUYABILMESINI SAĞLAMAKTIR. CUNKU IŞITMEYEN VE SESLERI TANIMAYAN COCUK KONUŞAMAZKEN, BU CIHAZLAR DIŞ ORTAMDAN GELEN SESLERI YUKSELTEREK KULAĞA YONLENDIRIYOR VE BU OLUMSUZ GELIŞMEYI ENGELLIYOR. BOYLECE IŞITME KAYBINDAN DOLAYI COCUĞUN DUYAMAYACAĞI ŞIDDETTEKI SESLER COCUĞUN DUYABILECEĞI SEVIYEYE YUKSELTIMIŞ OLUYOR.
HAFIF KAYIP BILE OLUMSUZ ETKILIYOR
İŞITME KAYBI COK HAFIF, HAFIF, ORTA, ILERI VE COK ILERI DERECE OLARAK SINIFLANDIRILIYOR. İŞITME KAYBI, COCUKLARIN GUNLUK HAYATINI OLDUĞU KADAR EĞITIM HAYATINI OLUMSUZ ETKILIYOR. CUNKU COCUKLARDA COK HAFIF DERECEDE BIR KAYIP BILE OĞRENMESINI ENGELLIYOR. AKRABA EVLILIĞI SONUCUNDA OLUŞAN IŞITME KAYBININ ERKEN TEŞHISI ACISINDAN IŞITME TARAMASI BUYUK ONEM TAŞIYOR. ERKEN TEŞHISLE IŞITME KAYBINDA COK ŞEY YAPILABILİR. U COCUKLARDA, UYGUN IŞITME ALETINE VE IŞITSEL EĞITIME GECILIYOR. BIR YIL SONRA VE DAHA ERKEN DONEMDE KOKLEAR IMPLANTASYON (KULAK ICINE YERLEŞTIRILEN BIR IMPLANT ILE IŞITME SINIRININ UYARILMASI) UYGULANIYOR. BASIT BIR OPERASYONLA IMPLANT YERLEŞTIRILIYOR. COCUĞUN DUYDUĞU MEKANIK SESIN, NORMAL KONUŞMA SESINE DONUŞTUREBILMESI AMACIYLA EĞITILMESINI SAĞLIYOR. EĞITIM ZOR VE UZUN AMA SONUCLARI YUZ GULDURUCU OLUYOR.
İki Kulağa da Cihaz Takılıyor
BERA testi ile işitme kaybının seviyesi tesbit ediliyor. Cunku her dereceye ozel işitme aleti var. Cok ileri derecede işitme kaybına hafif kayıp icin uretilmiş bir alet yetersiz kalabiliyor. Uygun işitme cihazı verilemediğinde zarar da doğabiliyor. Cocuklarda her iki kulağa da işitme cihazı takılması gereklidir. Beyin hem sağdan hem soldan olmak uzere iki kanaldan da sesi analiz ediyor. Ozellikle cocuklarda cift cihazı oneriyoruz. Bir yaş oncesinde bile işitme cihazına gecebiliyoruz. Cunku işitme kaybı olan bir cocuğa, ne kadar erken cihaz takılırsa her gecen gun bir kazanc oluyor” diye konuştu.

SINIRSEL IŞITME KAYIPLARININ NE YAZIK KI MEDIKAL TEDAVISI YOKTUR. BELLI SEVIYELERDEKI KAYIPLAR IŞITME CIHAZLARI ILE REHABILITE EDILIRLER. DAHA YUKSEK SEVIYELERDEKI KAYIPLARDA ISE KOKLEAR IMPLANT DEDIĞIMIZ BIYONIK KULAK OLARAK DA BILINEN PROTEZLER KULLANILABILIR. ANCAK BU CIHAZLAR NORMAL BIR KULAK IŞLEVINI TAM OLARAK YERINE GETIREMEDIKLERINDEN KOKLEAR IMPLANT SONRASI UZUN SURELI KONUŞMA EĞITIMINE IHTIYAC VARDIR.
İki Kulağa da Cihaz Takılıyor
COCUKLARDA IŞITME KAYBI SESSIZ VE GIZLI BIR ENGELDIR. CUNKU COCUKLAR , OZELLIKLE BEBEKLER IYI DUYAMADIKLARINI SOYLEYEMEZLER. FARKEDILMEZ VE DUZELTILMEZSE KONUŞMA VE DIL GECIKMESINE, SOSYAL VE DUYGUSAL SORUNLARA VE OKUL BAŞARISIZLIĞINA YOL ACAR. TANI GECIKTIKCE OLUMSUZ ETKILER DE FAZLALAŞIR. BU COCUĞA NASIL ILETIŞIM KURACAĞININ OĞRETILMESINE MUMKUN OLAN EN ERKEN DONEMDE BAŞLANILMALIDIR. DIL, YAŞAMIN ILK AYLARINDAN ITIBAREN HIZLA GELIŞMEYE BAŞLAR, NORMAL IŞITEN BEBEKLER 6 HAFTALIKTAN ITIBAREN, INSAN SESINE DIĞER SESLERDEN DAHA FAZLA TEPKI VERIRLER. ALTI AYLIK BIR BEBEK DILI ANALIZ ETMEYE BAŞLAR, ONU PARCALARA BOLER, DAHA SONRA TEKRAR BIRLEŞTIREBILMEK UZERE DILI BELLEĞINE KAYDEDER. BEBEKLER ILK BIR YILI DENEYIM YOLUYLA CEVRELERINI OĞRENMEKLE GECIRIR.BU DONEMDE KONUŞMAYI VE DILI ANLAMAYI OĞRENIRLER. BIR YAŞINDAN ITIBAREN DIL BILGISI ACISINDAN GORECE BIR OLGUNLUĞA ERIŞIRLER. BU DONEMDE BEYINSAPINDAKI NORONLAR OLGUNLAŞIR, MILYONLARCA MAJOR BAĞLANTILAR YAPILIR. İŞITSEL BEYINSAPI VE TALAMUS IŞITSEL KORTEKSE BAĞLANMAYA BAŞLAR. İŞITSEL SINIR SISTEMINE DUYU GIRIŞI KESINTIYE UĞRADIĞINDA, OZELLIKLE ERKEN GELIŞIM DONEMINDE, MERKEZI IŞITME SISTEMINDEKI NORONLARIN MORFOLOJIK VE FONKSIYONEL OZELLIKLERI BOZULUR. BAZI HALLERDE SES UYARANININ KORTEKSE ULAŞAMAMASININ ZARARLI ETKILERI, UYARANIN TEKRAR SAĞLANMASI ILE DUZELTILEBILIR. MUDAHALE ICIN KRITIK BIR DONEM VARDIR. YENIDOĞANLARDA IŞITME KAYBI SAPTANDIĞINDA BEBEKLER AMPLIFIKASYONDAN YARARLANIRLAR, HEMEN YAPILAN MUDAHALE KONUŞMA VE DIL GELIŞIMINI SAĞLAR. BEBEKLERIN ILETIŞIM YETENEKLERI VE IŞITMELERININ MAKSIMUM DUZEYDE GELIŞEBILMESI ICIN NORAL GELIŞIMIN ŞART OLDUĞU TUM CALIŞMALAR TARAFINDAN DESTEKLENMEKTEDIR.
İŞITME KAYBIYLA İLGILI RISK FAKTORLERI
A. DOĞUMDAN 28 GUNLUĞE KADAR OLAN YENIDOĞANLARDA
1. AILEDE COCUKLUK CAĞINDA KALITIMSAL SENSORINORAL IŞITME KAYBI OYKUSUNUN VARLIĞI
2. İNTRAUTERIN ENFEKSIYONLAR; CMV(SITOMEGALOVIRUS), RUBELLA, SIFILIS, HERPES VE TOKSOPLAZMA.
3. KULAK KEPCESI VE KULAK KANALININ MORFOLOJIK ANOMALILERINIDE ICEREN KRANIYOFASIYAL ANAMALILER BULUNMASI
4. 1500 GRAMIN ALTINDA DOĞUM AĞIRLIĞI.
5. HIPERBILIRUBINEMI(SERUMDA KAN DEĞIŞIMINI GEREKTIRECEK KADAR)
6. OTOTOKSIK ILACLAR, AMINOGLIKOZIDLERI ICEREN FAKAT BUNLARLA SINIRLI KALMAYAN ILACLARIN KURLER HALINDE VEYA LOOP DIURETIKLERLE KOMBINE KULLANIMI.
7. BAKTERIYEL MENENJIT
8. APGAR SKORUNUN 1 DAKIKADA 0-4, 5 DAKIKADA 0-6 ARASINDA OLMASI.
9. BEŞ GUN VEYA DAHA UZUN SURELI MEKANIK VENTILASYON
10. SENSORINORAL VE/VEYA ILETIM TIPI IŞITME KAYBIYLA GIDEN SENDROMLARDA DIĞER BULGU VE BELIRTILERIN VARLIĞI.
B. 29 GUNLUKTEN 2 YAŞA KADAR OLAN BEBEKLERDE TEKRAR TARAMA GEREKTIREN SAĞLIK SORUNLARI
1. ANNE-BABANIN VEYA AILENIN IŞITME, KONUŞMA, DIL VE/VEYA GELIŞIMSEL GERILIĞE ILIŞKIN ENDIŞELERI
2. BAKTERIYEL MENENJIT VEYA SENSORINORAL IŞITME KAYBINA YOL ACABILECEK DIĞER ENFEKSIYONLAR
3. BILINC KAYBI, KAFATASI KIRIĞININ OLUŞTUĞU KAFA TRAVMALARI
4. SENSORINORAL VE/VEYA ILETIM TIPI IŞITME KAYBIYLA BIRLIKTE GIDEN SENDROMLARDA DIĞER BULGU VE BELIRTILERIN VARLIĞI
5. OTOTOKSIK ILACLAR, KEMOTERAPI ILACLARI, AMINOGLIKOZIDLERI ICEREN, ANCAK BUNLARLA SINIRLI KALMAYAN ILACLAR; BUNLARIN KURLER HALINDE VEYA LOOP DIURETIKLERLE KOMBINE KULLANIMI
6. SIK YINELEYEN VEYA EN AZ 3 AY SUREN EFUZYONLU OTITIS MEDIA
C.29 GUNLUKTEN 3 YAŞA KADAR OLAN BEBEKLERDE DUZENLI İŞITME KONTROLU GEREKTIREN DURUMLAR
BAZI YENIDOĞANLAR VE BEBEKLER ILK IŞITME TARAMASINI GECEBILIR, ANCAK GECIKMELI BAŞLAYAN SENSORINORAL VE/VEYA ILETIM TIPI IŞTME KAYBININ SAPTANMASI ICIN YAKIN BIR IZLEM GEREKTIREBILIRLER. BU TUR BELIRLEYICILERI OLAN BEBEKLERIN 3 YAŞINA KADAR HER 6 AYDA BIR IŞITMELERININ KONTROLU GEREKLIDIR.
1. AILEDE KALITIMSAL COCUKLUK CAĞI IŞITME KAYBININ OLUŞU
2. İNTRAUTERIN ENFEKSIYONLAR; CMV, RUBELLA, SIFILIS, HERPES VEYA TOKSOPLAZMA GIBI ENFEKSIYONLARIN VARLIĞI
3. NOROFIBROMATOZIS TIP II VE NORODEJENERATIF BOZUKLUKLAR.





[h=2]Ankara Kulak Burun Boğaz uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]