Cocuğun ya da bebeğin inek sutu veya inek sutu iceren bir gıda alımından sonra bir veya birden fazla sut proteinine karşı immunolojik reaksiyon sonucu cocukta dudak etrafında kızarıklık, yuzde kızarıklık, vucutta kızarıklık ve kaşıntı gibi ciltte belirtilerin gorulmesi, kakada kan gorulmesi, egzama gibi alerjik belirtilerin ortaya cıkmasına inek sutu proteini alerjisi denir.
İnek Sutu Alerjisinin Turleri
Uc tiptir. Tip 1, tip 2 ve tip 1 ile tip 2’nin birlikte olduğu mikst tip olmak uzere 3 turdur. Tip 1 ciddi alerjik reaksiyonlara neden olabilir ve genellikle ilk 2 saatte belirtiler gorulebilir. Tip 2 ve mikst tip ise 2 saatten daha sonra belirtiler gorulur ve duzelme şansı genellikle daha yuksektir.
İnek Sutu Alerjisi Gorulme Sıklığı
Cocuklarda inek sutune alerji sıklıkla 1 yaşından once başlar ve coğunlukla 3 yaşında son bulur. İnek sutu proteinine reaksiyon sıklığı %5-15 arasında gorulmektedir. Bu reaksiyonların coğu alerji değildir. Cocuklarda inek sutu proteinine alerji ise %2-6 arasında gorulmektedir.
Bebeğin ilk 6 ay sadece anne sutu ile beslenmesi cok onemlidir.
İlk 6 ay sadece anne sutu alanlarda inek sutu alerjisi bin cocuktan beşinde gorulmektedir. Yani anne sutu ile bebeğin beslenmesi inek sutu alerjsi gelişmesine karşı koruyucudur.
İnek Sutu Alerjisinin Onemi
İnek sutu proteinine alerji gelişen bebeklerin inek sutu iceren bir gıda alması ile ciddi alerjik reaksiyonlar gorulebilmektedir. Ciddi alerjisi olan cocuklarda alerjik şok dediğimiz hayatı tehtit eden bir durumla karşı karşıya kalabiliriz. Ayrıca iyi bir diyet duzenlenmediği takdirde buyumede durma ve yetersizlikle sonuclanabilmektedir. Bu nedenle inek sutu proteini alerjisi onemsenmelidir.
İnek Sutu Alerjisi Belirtileri
İnek sutu alımından hemen sonra veya ilk 2 saatte ciltte kızarıklık, kaşıntı, akciğerde hırıltı, oksuruk, anjioodem ve alerjik şok belirtileri gorulebilir. İnek sutu almından 2 saatten daha sonra veya birkac gun icinde gorulebilen belirtiler ise kakada kan gorulmesi, kabızlık, reflu, egzama (atopik dermatit), 3 saatten daha uzun suren gaz sancısı , akciğerde pulmoner hemosiderozis dediğimiz akciğerde kanamalar, barsak ve midede alerjik reaksiyonlar şeklinde belirti gosterebilir.
Sonucta şu durumlarda inek sutu proteini alerjisinden şuphelenmek gerekir
- İnek sutu veya inek sutu proteini iceren mama alımından sonra
- Dudak etrafında kızarıklık, vucutta kızarıklıklar, dilde ve dudakta şişme
- Sık oksuruk ve hırıltı
- Nefes sıkışması ve kendinden gecme gibi alerjik şok belirtileri
- Egzama
- Kakada kan gorulmesi
- Tedaviye cevap vermeyen kabızlık
- Nedeni bilinmeyen sık sık kusma
- Gaz sancısı gunde 3 saatten daha uzun suruyor ve 3 haftadan daha uzun goruluyorsa akla inek sutu alerjisi gelmeli ve cocuk alerji uzmanı ile temasa gecilmelidir.
İnek Sutu Alerjisi Nedeni
İnek sutundeki proteinlere karşı vucudun alerjik reaksiyon vermesiyle olur. İnek sutu icinde kazein ve Whey proteinlerine karşı alerjik reaksiyon gelişir. Alerjik hastalıklarda genetik cok onemlidir. Anne ve babasında alerjik hastalık olan cocuklarda inek sutu alerjisi riski de yuksektir. Ailede astım, alerjik nezle, egzama, besin alerjisi gibi alerjik hastalık olan bebeklerde inek sutu alerjisi gelişme riski daha yuksektir.
İnek Sutu Alerjisi Teşhisi
İnek sutu alerjisi belirtileri olan bebek ve cocuklar cocuk alerji uzmanlarınca incelenir. İnek sutu alerjisi duşunuluyorsa ciltten alerji testi yapılır. Gerekirse kandan da inek sutu alerjisine ve diğer sık alerjiye neden olan gıdalara bakılır. Bu testler sonucunda cıkan alerjinin derecesine gore hareket edilir. Bu nedenle alerji testinin cocuk alerji uzmanı tarafında , doğru teknikle ve metotla yapılması cok onemlidir. Alerji derecesine gore yukleme testi yapılıp yapılmayacağına karar verilir. Deneyimsiz kişilerce test yapılması cok ciddi istenmeyen sonuclara neden olabilir. Sadece test sonuclarına gore diyet verilmesi ise son derece sakıncalıdır. Gereksiz diyete ve bunun sonucunda da cocuğun buyumesinde ve gelişmesinde bozulmaya neden olabilir. Sonuc olarak teşhis ayrıntılı oyku, alerji testleri, eliminasyon diyeti ve gerekli durumlarda yukleme testi ile konur. Sadece kan testleri ile inek sutu alerjisi teşhisi konulmaz.
İnek Sutu Alerjisi Tedavisi
İnek sutu alerjisi tedavisinde diyet, ilac tedavisi ve oral dezentizasyon olarak 3 şekilde tedavi vardır.
İnek sutu alerjisinde diyet
Diyet tedavinin en onemli parcasıdır. Oncelikle inek sutu proteini iceren gıdalar tuketilmemelidir. İnek sutune capraz reaksiyon gosteren gıdaların da verilmemesi onemlidir.
İnek sutu alerjisinde Oral immunoterapi (Aşı tedavisi),
Hastaları desensitize (besine alıştırma) etmek ve kalıcı tolerans (inek sutu alerjisinin duzelmesi) geliştirmek amacı ile kucuk dozlardan başlayarak duzenli olarak artan dozlarda inek sutu alerjenlerinin ağızdan verilmesidir.
Henuz standart bir protokolu olmadığı icin deneme aşamasındadır. Başarılı sonuclar bildirilmektedir. Ancak tedavi sırasında uyum sorunu olanlarda ciddi reaksiyonlar gorulebilmektedir.
Bu tedavi 3 yaşından sonra uygulanabilmekle birlikte genellikle 5 yaşından sonra tavsiye edilmektedir. Cunku inek sutu alerjisinin 5 yaşına kadar kendi kendine duzelme şansı yuksektir.
İnek Sutu Alerjisinde İlac Tedavisi
İnek sutu alerjisinde ilac tedavisi yoktur. İnek sutu alerjisine bağlı egzaması ve kaşıntısı olan cocuklarda kaşıntıya yonelik ilaclar ve cildi duzeltici kremler ve nemlendiriciler kullanılabilir. Nefes sıkışması ve hırıltı olanlarda nefes acıcı ilaclar kullanılabilir. Ciddi alerjik reaksiyonlarda (alerjik şokta) epinefrin (adrenalin) oto-enjektor uygulanabilir.

[h=2]İzmir Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]