İlk 3 yaşta gorulen hışıltı ataklarının coğunun viral enfeksiyonlara bağlı olduğu gosterilmiştir. En sık izole edilen virusler RSV , Parainfluenza ve adenoviruslerdir. Hışıltılı ataklarının %80’i bunlara bağlıdır.

Yıllar boyunca rinoviruslerin (RV) 3 yaşından once nadiren alt ve ust solunum yolu hastalığı yaptıkları duşunulurdu. Son zamanlarda yapılan calışmalar da ilk yıl icinde alt solunum yolu enfeksiyonu tanısı ile hastaneye yatırılan cocukların dortte birinde RV teşhis edilmektedir.
Alerjenler alerjiye neden olan antijenlerdir. Alerjenler solunum, sindirim ve deri yoluyla vucuda girerek vucutta alerjik reaksiyonlara neden olur. Astımda en onemli giriş kapısı solunum yoludur.Atopik ve alerjik kişilerde cevap genellikle alerjene spesifik IgE antikorları oluşumu ile IgG4 antikorları oluşumu ile olabilmektedir. Etkinin gorulduğu doz farklı olup, kişiden kişiye değişebilir.

Ev tozu akarları tıbbi adıyla ‘akar boceği’ olarak bilinmektedir. En sık rastlanan tipi de deri yiyen anlamına gelen ‘dermatofagoid’ olarak anılmaktadır. Bu parazit niteliğindeki mikroskobik bocekler normalde halı,kilim,yorgan,yastık,tuylu eşyalar ve oyuncaklarda yaşarlar. Yaşamları icin gerekli besini insan deri ve tuy dokuntulerinden karşılarlar.Su ihtiyaclarını ise havadaki nemden elde ederler.İnsanın ev icinde gecirdiği en uzun sure yatak odaları olduğu icin en sık akar alerjeni ile karşılaşmayeri de burasıdır.Akarlar %50’nin altında nem olan yerlerde ve 60 derece ısının uzerinde şansları azalır.

Polenler bitkilerin uremelerinde gorevlidirler. Bu nedenle polenlere ailt klinik bulgular en cok bitkilerin ciceklerini actığı ureme mevsimi olan bahar aylarında olur. Daha cok ruzgarla etrafa yayılan daha kucuk ve daha hafif polenler inhalan alerjiden sorumludur.Boceklerle aktarılan polenler ise daha ağırdır ve havada asılı bulunmadıkları icin daha az alerji sebebidirler. Ot, ağac,diğer polene sahip olan bitkilerin dağılımı ve cicek acma zamanları, yetiştikleri toprak ve mevsimsel ozelliklere gore değişir. Parcacık capı daha kucuk olanlar ya da ağızdan soluma ile bronşlara ulaşanlar ise daha az olsa da alerjik astıma yol acarlar.

Kuf mantarları hem ev ici, hem de ev dışı alerjen olma ozelliğine olma ozelliğine sahiptirler.Bunlar sıklıkla ev icinde organik eşyaların, yemeklerin ev dışında ise bitki ve hayvanların uzerinde yaşayan mikroorganizmalardır. Kuf mantarları nemli , organik besin artığı bulunan ortamlarda kolayca urerler. Buradan da havaya uremelerini devam ettiren bol miktar da mantar sporlarını bırakırlar. Uremeleri ve etrafa spor bırakmaları yıl boyu olabilse de en sık havaların ısındığı ve orta şiddete ruzgarın olduğu bahar ve yaz aylarında uremeleri en ust duzeyde olur. Kışın duşuk dereceli ısıda ve hele karlı ortamda ureyemez ve alerjiye neden olan sporlarını bırakamazlar. Cok kucuk yapıya sahip oldukları icin hem alerjik nezle hem de alerjik astıma neden olurlar.

Hayvan alerjileri de sıkca rastlanan cevresel alerjenlerdir. Bunlar kedi, kopek, kuş, fare, tavşan, at ve benzeri hayvanlardır. Ayrıca değişik kumes hayvanları , koyun ve laboratuarda deney yapmada kullanılan hayvanları da alerji yapabilir.
Bocek alerjenleri icinde en sık rastlananı arı alerjisidir. Ayrıca sivrisinek ve diğer sokucu tum hayvanlar da alerji yapabilir. Bu grubun astımla daha cok alakalı olan turu hamamboceği alerjisidir.Hamam boceği alerjisi buyuk şehirlerde gittikce artmaktadır.

Besin alerjenleri icinde cocuklar icin en sık olanı inek sutudur..İnek sutunde anne sutunde bulunmayan ‘beta-laktoglobulin’ isimli bir proteinin bulunması bunun nedeni olarak kabul edilmektedir. Ayrıca yumurta, deniz urunleri fındık,fıstık, tahıllar,et, muz, kivi, vs. diğer besin alerjenlerdir.

İrritanlar, astım tetikleyicileri arasında bulunmaktadırlar. Bunlar alerjen yapısında değildirler, solunum yolu ile akciğerlere ulaşarak irritasyon yaparlar. Bunların başına sigara dumanı gelmektedir. Ayrıca kokulu ceşitli maddeler, parfumler, petrol turevleri, ekzos gazları, ozon, pişirme gazları da bunlar arasındadır.
Egzersiz, ceşitli fizik aktiviteler, gulme ve ağlama gibi eforlarla da astım tetiklenebilir. İlaclar, psikolojik faktorler, havadaki basınc, ısı ve nem değişiklikleri , mekan değişiklikleri de tetikleyici olabilir.

[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]