Cocuklarda goz hastalıkları (ıı)İnsanın en temel duyularından biri olan gorme, bir cocuk dunyaya geldikten 3 ya da 4 ay sonra gelişmeye baslar. Zamanında doğan bebekler doğumdan sonra ilk hafta icinde annelerinin yuz ifadelerini gorebiliyor. Erken doğan bebeklerde ise gorme gelişimi daha gec oluyor. Bu yuzden bu bebeklerin doğumdan hemen sonraki donemde ozellikle retina tabakasının gelişimi acısından yakın takibi gerekiyor. Gorme yeteneğinin geliştiğinin ilk gostergesi ise genellikle bebeğin cevresindeki insanları gozleriyle takip etmesi oluyor. Zaman icinde bebeğin gorme refleksi gelişiyor ve bebek gorme fonksiyonlarını yavaş yavaş kazanıyor. Cocukluk cağında gorme duyusunun tam olarak gelişimi ise 7 ile 10 yasları arasındaki donemde tamamlanıyor. Doğumdan bu zamana kadar gecen sure icerisinde oluşan gorme bozuklukları, ozellikle kucuk yastaki cocukların şikÂyetlerini tam olarak anlatamaması nedeniyle cok uzun sure fark edilemeyebilir Gorme bozuklukları okul oncesi donemde her 20 cocuktan birini etkiliyor. Okul doneminde ise her 4 cocuktan birinde goz hastalıkları goruluyor.
Başlıca gorulebilen goz hastalıkları ; Miyopi, Hipermetropi, Astigmat, Konjonktivit, Şaşılık, Goz tembellikleri,goz yaşı yolları tıkanıklıkları olarak sıralanabilir.
Astigmat nedir?
Gozun kırıcı ortamlarında ozellikle korneada değişik meridyenlerdeki kırılma miktarının aynı olmaması durumuna astigmatizma deniyor. Duzensiz astigmatizma, korneada, keratit, kornea ulseri ya da travmaya bağlı duzensizlikler olur. Astigmatta da neden genellikle kalıtsaldır. Bulanık, cift gorme ve golgeli gorme, baş ile goz ağrısı, sık arpacık cıkarmak, kirpik dibi iltihabı gibi belirtilerle ortaya cıkıyor. Ağır astigmatı alan hastalar cevrelerindeki nesneleri carpık ve bozuk gorur. Bu bozukluğu olan cocuklar tembellik gelişmemesi acısından tedavi edilmelidirler.
Konjonktivit
Gozlerde yanma, batma, kaşıntı, kanlanma ve capaklanma gibi şikÂyetler genellikle konjonktivit dediğimiz goz yuzeyini orten ince saydam zarın iltihabına işaret eder. Bazen korneanın iltihapları da bu tip şikÂyetlere yol acabilir. Hatta kornea ve konjonktivanın iltihapları birlikte seyredebilir. Gozde bu tip şikÂyetlere neden olan ucuncu bir yapı ise kapaklardır. Konjonktivanın iltihapları enfeksiyoz, allerjik, immunolojik, toksik veya travmatik olabilir. Enfeksiyoz olanlar bakteri, virus ve parazitlere bağlıdır. Genellikle temizlik kurallarına riayet edilmediği ve hastalıklı kişilerin eşyaları ortak kullanıldığı zaman meydana gelirler. Ayrıca bunyenin zayıflaması da enfeksiyonlara yatkınlığı artırır
Şaşılık
Bakılan yere her iki gozun birlikte bakması gerekir. Gozlerden biri istenen hedefe bakarken diğeri başka yonlere bakıyorsa kişide şaşılık var demektir. Şaşılık her yaşta gorulmekle birlikte cocukluk doneminde daha sıktır. Tek bir hastalık değildir. Değişik tipleri vardır. Cocukluk doneminde meydana gelen şaşılıklarda cocuk, genellikle bir gozunu tercih ederek cift gormeyi engeller. Tercih edilmeyen gozde ise tembellik gelişir. Goz tembelliği, tedavisi ancak cocukluk doneminde yapılabilen ciddi bir bozukluktur. Cocuklarda en sık gorulen şaşılık, gozlerin buruna doğru kayma yaptığı şaşılıktır. Gozlerin dışa, yukarı veya aşağı doğru kaydığı şaşılıklar daha nadirdir. Her şaşılık, anne, baba veya yakınların anlayabileceği şekilde ileri duzeyde olmayabilir. Hatta bazı şaşılıklar basit bir muayene ile bile tespit edilemeyebilir ve ileri incelemeler gerekebilir. Bazen de şaşılığı taklit eden durumlar gorulur. Bunlara yalancı şaşılık denir. Yalancı şaşılıklar genellikle goz cukurlarının anormalliği, asimetrisi, goz kapağı bozuklukları ve burun koku basıklığı gibi durumlarda meydana gelebilir. Şaşılığı taklit eden bu durumların ayırıcı tanısı yapıldıktan sonra bir kısmında etkene yonelik tedavi yapılırken bir kısmında da cocuğun gelişimini takip etmekle yetinilecektir.
Doğumsal Katarakt
Yeni doğan bebeğin gozbebeğinde beyazlık gorulduğunde, hemen doktora başvurulmalıdır. Bu durum, coğunlukla doğuştan kataraktın belirtisidir; tek gozde veya her iki gozde olabilir ve ameliyatı gerektiren bir durumdur. Yine gozbebeğinde beyazlık veya parlama ile ortaya cıkan ve bebeklerde gorulen bir goz ici tumoru de mevcut olabilir. Bu durum da acil olarak goz doktoruna başvurmayı gerektiren onemli bir hastalıktır. Yaşlılardaki katarakt ameliyatının hemen hemen aynısıdır. Yaşlılarda gorulen katarakttan farklı olarak saydamlığını kaybeden goz merceğinin arka zarı da bu ameliyatla alınabilir. Bebek 2 yaşından kucuk ise mercek yerleştirilmez, 2 yaşından buyuk ise mercek yerleştirilir.
Nistagmus
Gozlerde sağa-sola, yukarı-aşağı veya donme tarzında titreşimler meydana gelmesine nistagmus denir. Hasta, bu hareketleri kontrol altına alamaz. Daha cok kas hareketlerini kontrol eden merkezlerin bozukluğu olmakla birlikte bazen gorme azlığı yapan katarakt, albinizm, glokom ve goz sinir tabakası bozukluklarına işaret edebilir. Tedavisinde her ne kadar cerrahi girişim yapılsa da sonuclar yuz guldurucu olmadığı icin ozellikle gorme azlığına bağlı gelişen tiplere karşı onceden tedbir almak gerekir.
Goz tembelliği
Goz tembelliği, bir gozun diğerinden az gormesidir. Goz tembelliği ancak kucuk yaşlarda tespit edilirse tedavi edilebileceğinden, anne-babaların bu konuda son derece hassasiyet gostererek, erken yaşlarda cocukların goz muayenesi olmalarını sağlamaları gerekir. Az goren veya bozuk goren gozun beyne ilettiği goruntunun zamanla beyin tarafından algılanmasında azalma olmasıyla goz tembelliği oluşur.7 yaşına kadar cocuklarda cift gozle gorme dengesi oluştuğundan tembelliğin tedavisi bu yaşa kadar yapılmalıdır. Goz tembelliğine sebep olan durumların bir an once ortadan kaldırılması ve gorme sinirinin uyarılmaya başlanması gerekir.
Gozyaşı yolları tıkanıklığı
Gozyaşı yollarının alt ucu doğumda acılmamış olsa bile, ilk birkac hafta icinde kendiliğinden acılacağı icin klinik bir sorun oluşturmaz. Ancak bu acılma gercekleşmezse gozyaşı akması şeklinde bir durum ortaya cıkar. Bu durum devamlı veya aralıklıdır. Gozun ic alt kısmındaki gozyaşı kesesine hafifce baskı yapılırsa gozyaşı yollarından iltihabi materyal gelebilir. Gozde sulanmaya yol acan doğumsal goz tansiyonu yuksekliği ile karıştırılmamalıdır. Tedavisinde gozyaşı yollarına masaj ve antibiyotikli damlalar kullanılır. 1 yaşına kadar yuzde 90 başarı ile gozyaşı kanalları acılır. Cocuk 12-18 aylık olduktan sonra hÂl şikÂyet varsa, genel anestezi altında gozyaşı yolları ozel bir sonda yardımıyla acılmaya calışılır. Yine de başarı elde edilmezse ozel tupler yerleştirilir ya da balon uygulaması yapılabilir. Bunlara rağmen cevap yoksa en son tedavi şekli 7 yaşlarında yapılacak bir cerrahi girişimdir.
Başlıca, cocuklarda gorulebilecek olan, goz hastalıklarını sizlerle paylaşmak istedim. Ancak bununla beraber, bebeklerde korneal hastalıklar,premature (erken doğan) bebeklerde oluşan Premature retinopatisi, Retinoblastom ve doğumsal glokom da az sayıda da olsa gorulebilen olgulardandır.
Sağlıklı evlatlar, ve genc nesiller yetiştirmek adına, şen ve esen kalınız..
Op.Dr.Ahmet UMAY
10.Mart.2014
Kaynak : “Florance Nıghtengale Hospıtal / Eyes of Clinical Publication”2010
“Brıstol Unıversıty Hospıtal / Eyes of Clinical Publication”2012”
Ahmet UMAY (Ph.MD) 2012-A23




[h=2]Kıbrıs Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]