Epilepsi ya da diğer adı ile sara hastalığı beyindeki hucrelerin ceşitli sebeplerle anormal elektrik uretmesi sonucu oluşan organik kokenli norolojik hastalıktır. Kelime anlamı şaşırmak olan epilepsi hastalığının tarihcesi cok eskilere dayanıp Sezar Dostoyevski unlu besteci Handelin hastalığı olarak ta anılır. Dunyamızda milyonlarca kişinin bu hastalığı ile barışık yaşadığını biliyoruz. Toplumda her yuz kişiden birinde gorulen sara hastalığı bilinenin aksine akıl ve zekayı genellikle etkilemez. Cok ceşitli sebepleri olduğu gibi cok ceşitli tipleri de vardır.
Basit ve saniyelik dalmadan, dakikalar suren kasılma hatta şuur kaybına neden olabilecek şekilde geniş yelpazede gorebildiğimiz nobet turleri, hekimin doğru teşhisi ve yonlendirmesi oldukca onem arz eder. Bazı cocuklarda sabit bir noktaya bakma, vucudun bir parcasında titreme kasılma sallanma gibi bulgularla seyrederken bazı cocuklarda ise ani yere duşup kasılmalarla şuur kaybı ya da davranış bozukluğu anlamsız ve amacsız bakışlarla sağı solu cekiştirme, kızgınlık, korku hatta karın ağrısı bulguları ile hekime başvurulabilir. Hasta yukarda tanımlamaya calıştığım nobetlerin bir kısmını hic hatırlamayabilir.
Nobetler neden oluyor sorusuna gelince: Cocuklar icin bu sorunun cevabı, genellikle ateşlenme yada uşutme olarak bilinen enfeksiyon hastalığıdır. Bunun dışında kandaki şeker kalsiyum gibi maddelerin dengesinin bozulması veya zehirlenme, daha nadir olarak beyini etkileyen ceşitli norolojik hastalıkları sayabiliriz.
Nobet suresince neler yapabiliriz: Ailenin bu konuda aydınlatılması gerekir, nobetin olume sebep olmadığını, cocuğun dilini yutmak gibi tehlike ile karşı karşıya bulunmadığını anlatarak aile bilinclendirilmelidir. Nobet suresince mumkun olduğu kadar sakin olmaya calışıp cocuğa zarar vermemelidir. Cocuğu yan yatırarak ağız da biriken salyanın boğaza kacması engellenmeli, kasılma sırasındada fazlaca sıkı tutmayarak kol ve bacaklarının zarar gormesine musaade edilmemelidir. Cocuğun uzerine su kolonya vs dokmek veya soğan sarımsak koklatmak hem yararlı değil hatta bazen zararlı dahi olacak uygulamalardır. Nobet kısa surede sonlanmıyor veya sık tekrarlıyorsa acilen en yakın sağlık kurumuna başvurulmalıdır.
Hastalığın teşhisinde elektroansefaloğrafı bilgisayarlı tomoğrafi ve emar tetkiklerinde vakasına gore kullanılarak ayırıcı tanı, nobetin tipi ve tedavisi programlanmalı; Hasta, ebeveyn ve doktor ucgeni muhakkak kurulup cocuğun emin ellerde tedavisinin yapılacağı guveni daha başta verilmelidir. Cocukluk cağı sara hastalığında tedavi; sara nobetinin tipine gore ve hekimin nobet turu ile ilgili deneyimlerine gore planlanır. Ebeveyne duşen gorev; bu planı tam uygulayıp cocuğun başka bir nobet gecirmesini engellemektir. Cocuğun yaşı anlamasına musait ise alınan ilacların amacı ve gayesi soylenerek cocuk aydınlatılmalıdır. Bazen nobetleri kontrol altına almak zor ve zaman ister, sabır gerektirir.
Sık bilinen ve Grand Mal nobet olarak tanımlanan krizde hasta ani şuur kaybı tum vucutta kasılma ile giden birkac dakikalık sureden sonra yorgun bir şekilde uykuya dalarken, Absans olarak tanımlanan krizde ise saniyelik sanki ruyada olma halini yaşayarak dalma şeklinde bulgu verir. Beynin bir bolgesindeki hucrelerin aşırı elektrik uretmesi sonucu olan nobetlerde vucudun bir tarafında kasılma karıncalanma ağrı uyuşma gibi hisler yaşanır. Daha nadir olarak ise garip duyular olarak adlandırılan gercekte olmayan şeyleri gorme yaşama duyma hissetme koklama ya da mideden gelen garip hislerin etkisi ile ağız dudak dil şapırdatması ile yalanma ve yutkunma hareketleri yapabilir.
Sara hastalığı ile ilgili yanlış inanışlara gelince: nobet utanılıp saklanacak aşağılanacak bir hastalık değildir. Cocuğu oyundan arkadaşlarından alıkoymak ona hasta muamelesiyle davranmak, devamlı gozleri cocuk uzerine yoneltmek yanlıştır. Tek başına yuzme veya aşırı efor gerektiren atletizm koşu gibi sporlardan kalabalık caddelerde bisiklete binmek veya dağcılık gibi tehlikeli sporlardan ise cocuk sakındırılmalıdır.
Sara hastalığının diğer bircok hastalıktan farklı olmadığına once ebeveyn daha sonrada hasta inandırılmalı ve tedavinin yıllara uzanabileceği bilinci aşılanarak tedavi şu veya bu sebeple kesintiye uğramamalıdır. Hangi sebeple olursa olsun doktoru ile goruşulmeden ilaclar hicbir şekilde değiştirilmemeli ve kesilmemelidir.
Yukarıda aktardıklarımı onemi nedeni ile ozetleyecek olursam:
1) Sakin olmak cocuğa uygulanacak en zararsız tedavidir.
2) Nobet suresince cocuğu guvenilir bir ortamda baş ve vucudunu bir tarafa cevir ve bekle
3) Nobeti durduracağını sanarak kolonya soğan sarımsak koklatma gibi uygulamalardan sakın
4) Cocuğun ağzına hicbir şekilde bir şey verme; Ancak dilini ısırma tehlikesine karşı tahta kaşık gibi bir cismi dişler arasına yerleştirebilirsin.
5) Nobet kısa surede sonlanıyorsa ambulans acil mudahale gibi bir uygulamaya gerek dahi yoktur.
6) Nobet sonrası cocuğun dinlenip uyuyabileceği bir ortam hazırla ve panik yapma.

[h=2]İstanbul Noroloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]