Cocukluk cağında gorulen kronik rinosinuzit (KRS) karmaşık bir hastalıktır.
Coğu cocuk oral antibiyotik, topikal nazal steroid, tuzlu su spreyleri ve antireflu ilaclarından oluşan medikal tedaviye olumlu cevap verir.
Kistik fibrozis, hareketsiz silia anomalisi ve immun yetmezlik gibi rahatsızlıkları olan cocukların tanısı icin ozel onem gosterilmelidir. Alerji değerlendirmesi mutlaka yapılmalıdır.
Komplike rinosinuzit olgularında cerrahi tedavi bir gerekliliktir.
Coğu Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanı, ilk cerrahi prosedur olarak adenoidektomiyi duşunmekte, endoskopik sinus cerrahisini (ESC) adenoidektominin başarılı olmadığı durumlara saklamaktadır. Paranazal sinus tomografi sonuclarına gore yapılan değerlendirmelerde adenoidektominin başarısı % 52-56 arasında rapor edilmektedir. Adenoidler bakteriler icin bir rezervuar gorevi gormekte, KRS hastalarında biofilm icermektedir.
Pediatrik ESC başarısı ilk uygulayanları tarafından %80’den fazla olarak rapor edilmiştir. ESC’nin hayvan calışmalarında buyumeyi etkilediği gosterilmiştir. 2002 yılında 67 olgu ile yapılan 10 yıllık bir takip calışmasında ise cocuklarda yuz gelişimi uzerine etkisi olmadığı gorulmuştur.
2004 yılında 200’den fazla olgu ile yapılan bir prospektif calışmada yalnızca ESC’nin başarısı %75, ESC+adenoidektominin başarısı %87 olarak bildirilmiştir. Astımı olan ve sigara dumanı maruziyeti bulunan cocuklarda; sinus hastalığı ağır olan cocuklarda ve yaşca daha buyuk cocuklarda da ESC başarısının adenoidektomi ile birlikte uygulandığında daha fazla arttığı belirlenmiştir.
Adenoidektomi ve ESC arasından bir başka aşama aramakta olan calışmalar, adenoidektomi sırasında sinus yıkaması yapılarak kultur alınmasını ve uygun sistemik antibiyotik kullanılmasını, bu şekilde uygulanacak tedavi ile başarı oranının %88 olduğunu rapor etmektedir.
ESC cocuklarda 2 dekattır uygulanmaktadır. Başarı oranları %75-88 oranında rapor edilmektedir. Major komplikasyon oranı binde 6’dır. Sorulması gerek soru ne zaman ve hangi cocuk icin gerekli olduğunun belirlenmesidir.
Olumsuz Bakış Acısı
Kanıta dayalı bilgiler gozden gecirildiğinde, KRS hastalarında basamaklandırılmış medikal tedavi cok etkindir. Bunun otesinde adenoidektomi basit, guvenli ve etkin bir prosedurdur. Her gun artan bakteriyolojik ve molekuler bulgular adenoidlerin virulan bakteriler acısından rezervuar olduğunu işaret etmektedir. Adenoidektomi ile karşılaştırıldığında pediatrik ESC bariz şekilde daha karmaşık bir işlemdir. Risk profili, uzun donem sonucları acısında plasebo kontrollu calışmalar bulunmamaktadır.
Sinuzit toplumdaki bireylerin yaklaşık %16’sını etkilemektedir. Medikal tedavi etkinliği mukemmeldir. Rekurren akut sinuzir ve KRS tedavisinde basamak tedavisi cok başarılı olmaktadır. Oral antibiyotik tedavisi cok faydalı olmaktadır. Tedavi başarısız olursa prevalan bakterilere ya da kulture gore secilen ortalama 5 haftalık intravenoz antibiyotik tedavisi ile %100 kısa donem ve %89 uzun donem (>12 ay) tedavi başarısı sağlanmaktadır. 2 haftalık intravenoz antibiyotik tedavisi oneren bir başka calışmaya gore ise kısa donem başarı oranı %89’dur. Bu nedenlerle girişimsel işlemlerden once intravenoz antibiyotik tedavisi mutlaka duşunulmelidir.
Adenoidektomi KRS semptomlarının iyileştirilmesinde faydalıdır. 9 ilgili makaleyi tarayan bir calışmaya gore postoperatif 3-9 ay takipte semptomlarda gorulen subjektif duzelme %70 duzeyindedir. Dolayısı ile sadece adenoidektomi bircok hastada pozitif etki etmektedir. Sonuclar kısa donemli olarak rapor edildiği ve plasebo kontrolu olmadığı icin %100 değerli olmasa da cok değerlidir. Adenoidektomi medikal tedaviden fayda gormeyen olgular icin ikinci secenek olmalıdır.
Adenoid yuzeyinde kolonize olan bakteriler tipik olarak sinuzite yol acan bakteriler ile aynıdır. DNA molekuler tiplemesi ile adenoid spesimeni ve lateral nazal duvardaki bakteriler %89 ortuşmektedir.
KRS hastalarının adenoidlerinin uzerinde %94 oranında biofilm tespit edilmektedir. Bu oran uyku apnesi nedeniyle adenoidektomi yapılan ogularda %2’dir.
Pediatrik ESC 10-15 yıldır uygulanmakla birlikte sonucları net olarak tanımlanmamıştır. Genel olrak pediatrik ESC guvenli bir işlemdir. İyi tanımlanmış, nadir ancak ciddi kompliksyonları mevcuttur. Bunlar arasında serebrospinal sıvı fistulu ve kalıcı gorme kaybı sayılabilir. Hayvan calışmaları yuz gelişimi uzerine olumsuz etkiler bildirmiştir. Fotoğraflar ve tomografi takibi ile yapılan bir insan calışmasında ise bu gosterilmemiştir.
ESC ve adenoidektomiyi karşılaştıran tek bir calışma mevcuttur. O da prospektif olmakla birlikte randomize değildir. Hasta secimkriterleri acık değildir. Bu iki cerrahiyi karşılaştıran calışmalar ihtiyac vardır.
ESC kısa donem subjektif başarı oranı adenoidektomiye benzer olarak %60-70 olarak rapor edilmiştir. Başarısızlık nedenleri olarak alerjik rinit, pasif sigara maruziyeti, ağır polipozis, ağır BT skorları ve erkek cinsiyet gosterilmiştir.
Guncel literatur medikal tedavi ve adenoidektomi faydasız olmadan pediatrik ESC’nin onemli bir tedavi rolu olduğunu desteklememektedir.
Bu yazılar www.haldunoguz.com adresinden alınmıştır.

[h=2]Ankara Kulak Burun Boğaz uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]