İnsanın en temel duyularından biri olan gorme, bir cocuk dunyaya geldikten 3 ya da 4 ay sonra gelişmeye baslar. Gorme yeteneğinin geliştiğinin ilk gostergesi ise genellikle bebeğin cevresindeki insanları gozleriyle takip etmesi oluyor. Zaman icinde bebeğin gorme refleksi gelişiyor ve bebek gorme fonksiyonlarını yavaş yavaş kazanıyor. Cocukluk cağında gorme duyusunun tam olarak gelişimi ise 7 ile 10 yasları arasındaki donemde tamamlanıyor. Doğumdan bu zamana kadar gecen sure icerisinde oluşan gorme bozuklukları, ozellikle kucuk yastaki cocukların şikÂyetlerini tam olarak anlatamaması nedeniyle cok uzun sure fark edilemeyebilir Gorme bozuklukları okul oncesi donemde her 20 cocuktan birini etkiliyor. Okul doneminde ise her 4 cocuktan birinde goz hastalıkları goruluyor.
Gozlerin duruşu veya cocukların bazı hareketleri olası bir gorme sorununun habercisi olabileceğinden anne ve babalar boyle işaretler acısından uyanık olmalı ve zaman gecirmeden bir goz doktoruna başvurmalıdır. Cocuğunuz sizinle goz teması kurduğunda her iki gozu birbirine paralel duruyor mu? Gozlerden birinde ice ya da dışa kayma ya da iki goz birbirinden bağımsız hareket ediyormuş izlenimi var mı? Okurken veya televizyon seyrederken başını surekli bir yone cevirme, başını eğme, bir gozunu kapalı tutma, sık sık goz kırpma, gozlerini kısma ya da ovalama, Okur veya yazarken cok yakından bakma, satır kaydırma veya surekli parmakla takip etme, yakın işleri sevmeme, kısa surede dikkat dağılması veya dalgınlaşma oyun oynarken topu tutma, ayakkabı bağlama veya duğme ilikleme gibi el-goz koordinasyonu gerektiren işlerde zorlanma, okulda tahtayı netleştirebilmek ve yazılara odaklanabilmek icin surekli kendini zorlama sonucu oluşabilecek sık baş ağrısı şikayeti olan cocuklarda goz bozukluğu olma ihtimali yuksektir. Bu tur şikayetleri olan cocuklar bilgisayarlı goz muayenesinde gecirilmeli ve goz bozukluğu varsa tespit edilmeli ve tedavi edilmelidir
Yetişkinlerde gorulen goz rahatsızlıklarının bir coğu cocuklarda da gorulmekle birlikte en sık rastlananları doğuştan gozyaşı kanal tıkanıklığı, konjenital (doğuştan) glokom ve katarakt, konjenital şaşılık, goz tumorleri gorme kusurları (miyop, hipermetrop, astigmat, goz enfeksiyon…)
Bebeklerde gozyaşı kanal tıkanıklığı nedir?
Yeni doğan bebeğin bir y ada her iki gozunde surekli sulanma ve capaklanma gorulur ve goz yaşı kanalı tıkalı olabileceği duşunulerek bir goz doktoruna başvurulmalıdır. Kanal tıkanıklığı enfeksiyon kontrolu altında masaj yapılarak ilk bir yaşına kadar acılabilir. Acılmazsa bir yaşından sonra narkoz verilip probla gozyaşı kanalı acılır. 18 aylıktan sonra prob ile tedavi şansı azalır ileri yaşlarda ameliyatla sorun cozumlenebilir.
Doğuştan katarakt ve goz tansiyonu (glokom) nedir?
Yenidoğanın goz bebeği beyaz ise hemen doktora başvurulmalıdır. Bu sıklıkla kataraktın belirtisidir. Nadiren goz tumorunun veya konjenital vitrens persitant hiperplazi de bu gorunume sebep olabilir. Katarakt tedavisi en kısa zamanda yapılmalı ki goz gorme tembelliği onlenebilsin. Yine goz tumoru erken tanı ile tedavi edilebilmektedir.
Yeni doğanlarda onemli bir hastalıkta glokom (goz tansiyonu yuksekliği) başlangıcta bir belirti vermez zamanla goz irileşip buyuduğu dikkat ceker ayrıca ışıktan sakınır ve sulanma sıklıkla olur. Tedavisi erken yapılmalıdır. Yapılmazsa gozun saydam tabakası (kornea) beyazlaşır. Bu durum bebeğin gormesinin kaybolmasına neden olur. Tedavisi ameliyattır.
Cocuklarda goz kayması (şaşılık) nedir?
Şaşılık gozun paralelliğinin bozulup kaymasıdır yaklaşık cocukların yuzde 4'unde gorulur. Şaşılık olduğunda bir goz duz bakarken diğer goz ice dışa yukarı veya aşağı doğru kayabilir. Bir gozde surekli kayma olabileceği gibi zaman zaman farklı goz kayabilir. İlk aylarda burun koku genişliği sebebiyle bebeklerde yalancı şaşılık gorunumu ilk dort ayda yine gorme gelişirken gozlerin arayıcı hareketleri kısa sureli kaymalara sebep olabilir. Bu durumlar normal olmamakla birlikte yine de bir goz hekiminin muayenesinden gecmesi onemlidir. İlk 5 aydan sonraki kaymalar onemlidir. Mutlaka goz hekimine gostermelidir. Ayrıca katarakt, goz tumoru, norolojik hastalıklar, travmatik goz kası sinir felcleri gozde kayma sebebidir. Goz kırma kusurları gozlerde kaymaya sebep olur.
Şaşılık nedenleri?
Bakılan yere her iki gozun birlikte bakması gerekir. Gozlerden biri istenen hedefe bakarken diğeri başka yonlere bakıyorsa kişide şaşılık var demektir. Şaşılık her yaşta gorulmekle birlikte cocukluk doneminde daha sıktır. Tek bir hastalık değildir. Değişik tipleri vardır. Cocukluk doneminde meydana gelen şaşılıklarda cocuk, genellikle bir gozunu tercih ederek cift gormeyi engeller. Tercih edilmeyen gozde ise tembellik gelişir. Goz tembelliği, tedavisi ancak cocukluk doneminde yapılabilen ciddi bir bozukluktur. Cocuklarda en sık gorulen şaşılık, gozlerin buruna doğru kayma yaptığı şaşılıktır. Gozlerin dışa, yukarı veya aşağı doğru kaydığı şaşılıklar daha nadirdir. Her şaşılık, anne, baba veya yakınların anlayabileceği şekilde ileri duzeyde olmayabilir. Hatta bazı şaşılıklar basit bir muayene ile bile tespit edilemeyebilir ve ileri incelemeler gerekebilir. Bazen de şaşılığı taklit eden durumlar gorulur. Bunlara yalancı şaşılık denir. Yalancı şaşılıklar genellikle goz cukurlarının anormalliği, asimetrisi, goz kapağı bozuklukları ve burun koku basıklığı gibi durumlarda meydana gelebilir. Şaşılığı taklit eden bu durumların ayırıcı tanısı yapıldıktan sonra bir kısmında etkene yonelik tedavi yapılırken bir kısmında da cocuğun gelişimini takip etmekle yetinilecektir. Toplumumuzda yaygın olan bir terim de gizli kayma ya da gizli şaşılıktır. Tıbbi olarak gizli kayma, normal durumda yokken belli testlerle ortaya cıkarılabilen kaymalar olarak acıklanabilir. Ayrıca cocuğun sağlıklı olduğu durumlarda gorulmezken sıkıntılı veya hastalıklı zamanlarında ortaya cıkan kaymalar da olabilir. Tipi ne olursa olsun her tip kayma onem taşır ve bir an once teşhis edilerek tedavi ve takip planının yapılması gerekir.
Bebeklerde ve cocuklarda gorme bozukluklarının belirtileri nelerdir?
Bebekte işce kayma varsa genellikle hipermetropi goz tembelliği birlikte gorulur. Bebekler ve cocuklar yakından TV izliyorsa kitaba deftere cok yaklaşıyorsa gozlerini surekli kırpıştırıyorsa başına belli pozisyon vererek gormeye calışıyorsa gozlerini kısarak gormeye calışıyorsa mutlaka goz hekimine goturup muayene ettirilmelidir.
Goz tembelliği nedir? Tedavisi var mıdır?
Cocuklarda goz tembelliğinin nedenleri gozde kayma (şaşılık) kırma kusuru, (iki goz arasında genellikle 2 derece uzeri fark) konjenital katarakt, goz kapağı duşukluğu gibi nedenlerde tembel gozde gorme bulanık olmaktadır. Beyin bu bulanık gelen goruntuleri supreme etmekte ve net gelen gozun goruntulerine daha fazla itibar etmekte veya şaşılılıkta cift goruntuye neden olan gozde gelen goruntuyu yine supreme eder. O gozde gorme hucreleri fonsiyonlarını (gorme gorevlerini) unutmaları sonucu goz tembelliği oluşur. Tedavisi eğer gozde gorme kusuru varsa gozluk verilir sağlam goz (tam goren goz) kapatılıp tembel goz calışıtırılır. Şaşılık varsa once kayma duzeltilir. Sonra tembel goz calıştırılır. İlk 8–9 yaşlarına kadar goz tembelliğini yok etmek tedavi ile mumkunudur. Daha sonraki yaşlarda tedavi zor veya olmamaktadır.
Bebekler gorebiliyor mu?
Yeni doğan bebekte gorebiliyor ancak gorme erişkinlerin gorme duzeyinde değildir. İlk 4 ay arayıcı gormeler sonra objeleri takip etmeleri ve 18 aylıkken gorme erişkinler seviyesine ulaşır.

[h=2]Adana Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]