Cocuklarda dengeli beslenmenin onemiYetersiz ve dengesiz beslenme, hayatın ilk yıllarında meydana gelmişse cocuğun yalnız bedensel gelişimi değil zihinsel yeteneklerden geri kalır. Cocuklar da sinir sistemi ozellikle beyin gelişimi hayatın ilk yıllarında cok hızlıdır.
İki yaşında bu sistemingelişmesi erişkin duzeyinin %60'ını, 6 yaşında %9'ına erişir. Gelişme doneminde yetersiz ve dengesiz beslenme beyin hucrelerinin sayısını ve hucre fonksiyonlarını olumsuz etkiler. Daha sonraki donemlerde de bu zihinsel gerilik kapatılamaz. Ulkemizde ve dunyada pek cok araştırmayla doğumdan once ve doğumdan sonraki yıllarda beslenme bozukluğu olan cocukların zeka gelişiminin geri kaldığı gosterilmiştir.
Beslenme bozukluğu, pek cok enfeksiyon hastalığının meydana gelmesine ya da ağır seyretmesine zemin oluşturur. Bir cok hastalık beslenme bozukluğu olanlarda daha sık gorulur. Cunku yeterli protein, vitamin ve enerji gereksinimi karşılanmayan cocuklar vucut ısınma mekanizmalarında yetersizlik olduğu icin enfeksiyon hastalıklarına sık yakalanırlar.
Ergenlik cağında buyume oldukca hızlıdır. Hızlı buyume ve gelişme ise enerji ve besin oğelerine gereksinimi artırır. Gencin artan ihtiyaclarının karşılanmasında ceşitli sorunlar ortaya cıkar.
İlkokul cağı cocuğun ailesinden ilk kez ciddi bir şekilde ayrıldığı ve cocuğun cevresi ile iletişiminin arttığı bir donemdir. Bu cağda eğitim ile konulan kurallar cocuğun ruhsal gelişimini etkilerken, sağlıklı buyume de beslenme ile desteklenmelidir.
Yine ilkokul cağı (6-12 yaş ) hızlı buyume ve gelişmenin başladığı donemdir. Dolayısı ile cocuğun beslenmesini aile ve okul yonetimi birlikte yonlendirilmelidir. Okul cağında yeme alışkanlıkları ailenin beslenme alışkanlıkları tarafından etkilenmektedir. Okulda beslenme konusunda kontrolsuz olan cocuk yine anne ve baba calışıyorsa eve geldiğinde kendi kendine yiyecek hazırlama ile karşı karşıya kalırsa yanlış beslenme alışkanlıkları edinebilir. Bu sebeplerden ilkokul cağı cocuğunun yanlış beslenmesi veya doğru beslenmesi ailenin ve okul yonetimindeki kişilerin eğitimini gerektiren onemli bir konudur. Bunlar sağlanamaz ise buyumede yavaşlama gorulur. Okul cocuğunun buyume ve beslenmesinin izlenmesi cocuk doktoru tarafından yapılmalıdır.
Gelişmiş ulkelerde okul cağı cocuğunun beslenmesi bilimsel kurallar icinde olmaktadır. Ancak bu uygulamalarda da guclukler vardır.
Gelişmiş ulkelerin olum sebepleri inde ilk beş sırayı
• Koroner kalp hastalıkları
• Bazı kanser tipleri
• Serebrovaskuler hastalıklar
• Diabetes mellitus
• Ateroskleroz
gibi, diyetin onemli rol oynadığı hastalıkların olması ve bu hastalıkların cocuğunun başlangıcının cocukluk donemindeki yanlış beslenme alışkanlıkları ile ilişkili olduğu bunları onlemeye yonelik onlemlerin bu cağlarda alınası gerekliliğini ortaya koymuştur.
erişkinler icin hazırlanan bir beslenme modelinin cocuklara uygulanması yeterli buyumeyi ve gelişmeyi engelleyebileceğinden dikkatli uygulanması gerektiği bildirilmiştir. Okul cocuğunun nutrusyonel durumunun iyileştirilmesinde beslenme onerileri tabloda acıklanmıştır.
Okul Cocuğunda Beslenme Durumunun İyileştirilmesi İcin Oneriler:
• Beslenme durumunun yeterliliğini oğrenmek icin boy uzaması izlenmelidir
• Beslenme ve yeme alışkanlıkları icin anne ve baba cocuğa yol GOSTERİCİ rehber olmalıdırlar
• Cocuğun beslenmesinde diyetinin yeterli olduğunun uzman kişi tarafından takibi gereklidir
• Beslenme, spor ve fiziki aktivite cocuğun normal gelişimini destekleyecek şekilde olmalıdır
• Cocuğun kilosu fazla ise egzersizi artırma ve enerji alımını azaltma yolu icin aile-cocuk teşvik edilmelidir
• Beslenme ile ilgili diş curukleri gelişimi riski en aza indirilmelidir.
• Cocuğun gıda seciminde guvenilir besin kaynakları ve guvenilir olmayan reklam amaclı besinler arasında cocuk ve ergenin secim yapmasına yardımcı olunmalıdır.
• Diyetin yağ, kolesterol, şeker, tuz iceriği acısından kısıtlanması sağlanmalıdır.
• Cocuğun lifli gıdaları secimine yardımcı olunmalıdır ( yaş+5 gr veya vucudun her kilogramı icin 0.5 gr lif verilmelidir).
• Uygun besin secenekleri ile demir takviyesi sağlanmalıdır.
Bu sorunların bir bolumu gencin yaşam bicimiyle, bir bolumu ise bilicsizlik nedeniyle kazanılan yanlış alışkanlıklarda olabilir.
Sorunların cozulup, gencin sağlıklı buyume ve gelişmesini sağlayacak beslenme koşullarına kavuşturulmasında ve gelecek yaşamında sağlığını olumlu yonde etkileyecek alışkanlıkların kazandırılmasında aileye, okula ve toplumun diğer kurumlarına onemli gorevler duşmektedir.

[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]