- Uriner sistem taş hastalığı daha cok erişkin hastalığı gibi algılanmasına rağmen, bebeklik donemi dahil tum cocuklarda rastlanan ve gorulme sıklığı giderek artan bir hastalıktır.
- Kronik bobrek hastalığı olan Turk cocuklarının %8’inde uriner sistem taşlarının etken olduğu saptanmıştır.
- Turkiye’de okul cocuklarında gorulme sıklığı % 0.8 olarak saptanmıştır (Kayseri 2008).
- 10 yaşın altında erkeklerde, 10 yaşın uzerinde ise kızlarda daha sıktır.
- Cocukların yaklaşık ucte biri asemptomatiktir ve başka nedenlerle yapılan USG’de saptanırlar.
Neden daha sık gormeye başladık ?
Ultrasonografi kullanımının yaygınlaşması,
Taş konusunda farkındalığın artması,
Hareketsiz yaşam,
Beslenme alışkanlıklarının değişmesi
Uygunsuz ilac ve vitaminlerin kullanılması
Taş oluşumu
Basit anlatımla taş oluşumunu arttıran ve azaltan faktorlerin dengesinin bozulması
Genetik yatkınlık
Az sıvı alımı,
Sıcak iklim kuşağında yaşam,
Hareketsizlik,
İdrar akımını bozan anatomik anormallikler (doğumsal yada sonradan gelişen),
Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu (İYE),
Taşa zemin hazırlayan iyonların (kalsiyum, okzalat, urik asit, sistin) idrarda yuksek
Taş oluşumunu onleyen sitrat gibi maddelerin idrarda duşuk oranda bulunması
Klinik
Uriner sistem taşı olan cocuklar
karın ağrısı,
makroskobik ya da mikroskobik hematuri atakları,
idrar yolu enfeksiyonu
bir nedenle yapılan radyolojik incelemede tesadufen taş saptanabilir.
Laboratuvar tanı
Kan testleri
İdrar testleri (idrarda kalsiyum, okzalat, urik asit, sitrat, sistim vs) **
Taş analizi (cıkarılan veya duşurulen taşların kimyasal analizi)
** Erişkinlerde metabolik etyoloji cocuklardaki kadar sık değildir. Bu nedenle cocukların tumune metabolik değerlendirme tavsiye edilirken, erişkinlerde sadece rekurren taşı olanlara metabolik değerlendirme onerilir.
Radyolojik tanı
Ultrasonografi
Direkt Uriner Sistem grafisi
Bilgisayarlı Tomografi **
** Duşuk dozlu tomografik inceleme (30mAs) vucut kitle indeksi 3 mm olan ureter taşlarını standart bilgisayarlı tomografi (180mAs) ile aynı derecede gosterebilmektedir.
Tedavi
Cocuklardaki uriner sistem taş hastalığında uc temel tedavi aşaması mevcuttur.
1) Akut problemlerde acil tedavi,
2) Ağrının giderilmesi,
3) İyi hidrasyon sağlanması
4) Varsa uriner enfeksiyonun tedavi edilmesi
Girişimsel cerrahi ile taşın uzaklaştırılması,
Taş kırma (ESWL)
Endoskopik yontemler
Acık cerrahi uygulamalar
İzlem ve koruyucu tedavi ile yeni taş oluşumunun engellenmesidir
Bol su
Kısıtlı tuz
Potasyum iceriği zengin sebze ve meyve tuketmek
Aşırı hayvansal proteinin tuketimine dikkat etmek
Gerekli hallerde ilac tedavileri ve idrarın alkalileştirilmesi (limonata, portakal suyu)
Bir calışmada uriner sistem taşı olan cocukların %75’inde idrar volumunun 1.4 ml/kg/saat olduğu takdirde kalsiyum oksalat, kalsiyum fosfat ve urik asit taşlarına karşı koruyucu etkisi bulunduğu saptanmıştır.

[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]