Cocuklarda Beslenme Bozuklukları
Cocuklarımızın sağlığını ve iyilik durumunu genelde yemesine gore değerlendiririz. Coğu zaman biz buyukler cocuğumuzun yemesinden pek tatmin olmayız. Ya az yemiştir, ya bizim istediğimiz bazı şeyleri yemiyordur veya kendi başına yemiyordur.
Hayatının belli bir doneminde beslenme problemi yaşamayan cocuk neredeyse yoktur. Bu donemde bizim ona yaklaşımımız durumun ne kadar sureceğini ve şiddetini belirler.
Cocuk beslenmesinin temelini anne-cocuk arasında kurulacak iletişim oluşturur. Bebeklik doneminde sağlıklı bir emzirme başarılmışsa ek gıda donemi de genel olarak daha rahat atlatılacaktır. Unutmayalım ki beslenme bir temel ihtiyactır. Siz cocuğunuza uygun olan besini, uygun zamanda ve uygun miktarda sunarsanız cocuğunuz (tıbbi bir problemi olmadığı surece) bunu mutlaka alacaktır.
Beslenme aile ve cocuk arasında keyifli gecirilmesi gereken bir zamandır. Birşeyler yemek her insana mutluluk verir. Hele bunu sevdiğiniz biriyle birlikte yapıyorsanız daha da keyifli hale gelecektir. Bu durumda ne yapmalı?
1. Cocuğunuzun uyku ve yemek saatlerini duzenleyin.
Cocukların gece 20-21 arasında yatması, sabah 07 civarında kalkması gereklidir. Gece uykusunun en az on saat olması sağlıklı gelişim acısından onemlidir. Genel olarak yemek saatleri:
Kahvaltı : 07:30-09:00
Oğle Yemeği : 12-01:30
Akşam yemeği : 17-18:30 saatleri arasında olacak şekilde duzenlenmesi uygundur.
Oğunlerin bu saatler icinde ve yeme suresi 40-45 dakikayı gecmeyecek şekilde duzenlenmesi yeme ritmi ve aclık-tokluk dongusunun sağlanmasına yardımcı olacaktır.

2. Aclık
Cocuğunuzun yemeğini yiyebilmesi icin ac olması gerekir. Bu nedenle gece beslenmemesi, yatmadan bir saat oncesinde her turlu besinin kesilmesi gereklidir. (Ozellikle 2 yaşın uzerindeki cocuklar icin) Ara oğunler ana oğunlerini etkilemeyecek saatlerde verilmelidir. Ana oğununden 2,5-3 saat oncesinde beslenme kesilmeli, su dışında herhangi bir yiyecek ve icecek verilmemelidir.

3. Dengeli oğun
Ana besin gruplarının dengeli olarak alınmasını sağlamak gerekir. Tahıllar, protein ve esansiyel yağlar onemlidir. Oğununde protein ve tahıllı gıdaların birlikte verilmesi yanına yoğurt, ayran veya domates, salata gibi sebzelerin eklenmesi uygun olur. Yağ olarak zeytin yağı tercih edilmelidir.(Mumkunse doğal, sızma) Kaliteli, uygun şekilde hazırlanmış tereyağı da kullanılabilir. Margarin, soya, mısır gibi yağlardan uzak durmak gerekir.
Etli gıdalar cocuk buyumesinde cok onemlidir. Ozellikle kırmızı et ve balık cocuk beslenmesinde vazgecilmezdir. Tavuk da iyi bir protein kaynağıdır, ancak gezinen ve doğal beslenen tavukların tercih edilmesi daha uygundur. Gunluk 2-3 kofte buyukluğunde etli gıda alması yeterlidir. Sebzeler tamamlayıcı besinlerdir. Barsakların duzenli calışmasını ve besinlerin sindirimi duzenler, toksinlerin atılmasını kolaylaştırır. Ancak sebzelerin kalorisi yeterli olmadığı icin yanında tahıl veya protein iceren gıdalarla birlikte sunulması gerekir.
Cocuğunuzun ne yiyeceğine siz karar vermelisiniz. Besinleri cocuğunuzun gunluk ihtiyacına gore, dengeli bir şekilde sunmanız gerekir. Ancak bunu yaparken cocuğunuzun damak zevkini de goz onunde bulundurmalı, onun yiyebileceği gıdaları secmelisiniz.
Cocuklar 2-6 yaş arası daha once tatmadığı değişik gıdaları almak istemezler. Bu nedenle iki yaşına kadar mumkun olduğunca butun besinlerle tanıştırılmalıdırlar.

4. Yemek yeri
Ozellikle ilk 2 yaşta, mumkunse 3 yaşına kadar mama sandalyesi kullanımı, sonrasında da cocuğunuzun masaya uygun şekilde yaklaşabilmesi icin yukseltilmiş sandalyeler kullanılması gerekir. Yemek asla gezinerek veya cocuğun peşinden koşturarak verilmemelidir. Yemek saatinde televizyon, tablet veya telefon kullanılmamalıdır. Bir oyuncaktan yardım alabilirsiniz, ancak yemeği oyun haline getirmemelisiniz.

5. Aile sofrası
Cocuğunuzun beslenmesi size gore şekillenecektir. Onunla birlikte sofraya oturmanız, onun kendi yemesine izin vererek sizin kendi yemeğinizi yemeniz, sizi gozlemlemesi ve uygun davranışları oğrenmesini sağlar. Yemek vakti ailenin birlikte gecireceği keyifli bir zaman olmalıdır.
Yukarıda saydıklarım genel kurallardır ve ozellikle iki yaşın uzerindeki cocuklar icin gecerldir. Ancak unutmayalım ki her cocuk ayrı bir bireydir. Bazı cocukların farklı ihtiyacları ve farklı bir duzeni olabilir.
Bu kurallara genel olarak uymanıza rağmen cocuğunuzun beslenme problemi devam ediyorsa besin allerjisi, enfeksiyon gibi bazı sağlık problemleri olabilir. Bu acıdan değerlendirilmesi icin bir Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı tarafından muayene edilmesi ve takibi uygun olur.
Beslenme problemlerinin erken donemde tanınması onemlidir. Duzenli sağlam cocuk takiplerinin yapılması ve persentil eğrisi takibi sorunun erken saptanması ve tedavisi acısından onem taşır.
Unutmayalım ki sağlıklı nesillerin temelini sağlıklı bir beslenme oluşturur.

Dr. Ayşe Zengin Turan
Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

[h=2]Antalya Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]