AYRILIK ANKSİYETESİ
Bağlanılan figurden veya evden ayrılmaya odaklanmış aşırı korku durumudur. Bağlanma figuru ebeveynler, buyukanne, buyukbabalar, bakım verenler veya kardeşler olabilir. 6 ay ile 36 ay arasındaki bir cocuğun, bu donemde ayrılığı tolere edememesi normal bir durumdur. Ancak yaşca daha buyuk olan cocukların ayrılığı tolere edememeleri cok da kendi yaş donemlerinden beklenen bir durum olmadığı icin nedenlerinin araştırılması uygundur. Bağımlılıktan bağlılık surecine gecilemediğinden cocuğun bu bağı kurduğu kişiden ayrılıp okula gitmesi sırasında cocuk ayrılmaya dair aşırı tepki verir. Cocuklar yetişkinler gibi ‘benim bir sıkıntım var ,mutsuzluğum var ‘’ diyemezler. Sıkıntılarını davranışlarıyla gosterirler. Yetişkinler sahnede cocuğun sergilediği davranışları gorebilirler; orneğin hareketlilikte artış, yerinde duramama, ağlamalar, tepinmeler, karın ağrısı şikayeti, bulantı, kusma, uykularda sıklıkla kabus gorme, okula gitmeyi reddetme gibi.. Cocuğun sahnede sergilediği bu davranışlardan ziyade kuliste ne olduğu onemlidir. Kulis; cocuğun ic dunyasında yaşadığı mucadeledir. Hissettiği duygular, korkular, sıkıntılardır. Onemli olan cocuğun sahnede sergilediği davranışları değil, kuliste neler yaşadığını anlamaya calışmak ve cocuğa yardımcı olmaktır. Cocuğun verdiği bu tepkiler bir şımarıklık, edepsizlik değildir; bu tepkiler kesinlikle cocuğun elinde değildir, cocuğun bilincli yaptığı eylemler değildir. İşte cocuğun kuliste yaşadıkları icin cocuğa kızmak, eleştirmek, cocuğu suclamak ne derecede doğrudur? Yapılması gereken psikolojik destek almakken, ebeveynlerin ya da eğitimcilerin zaman zaman cocuğun durumunu sahnede sergilediği davranışa gore değerlendirdikleri ve bu yuzden de cocuğun anksiyete, yani endişe miktarını arttırdıklarını da gorebilmekteyiz.
Ayrılık kaygısına sebep olan nedenlerden biri, otorite figurlerinin ve ebeveynlerinin davranışları olmasının yanı sıra, cocuğun genetik yapısı, mizacı, bakım verenle yaşadığı bağlılıktan bağlanmaya gecişteki sıkıntılar olarak sıralanabilir.
Ayrılık kaygısı yaşayan cocuk; bağlandığı kişileri yitireceğinden ya da onların başına bir iş geleceğinden korkar, bu korku sureklidir ve cocuk bu korkuya bağlı olarak aşır bir endişe duyar. Kotu bir olayın; bağlandığı kişiden ayrılmasına yol acabileceğinden korkabilir. Orneğin; kaybolacağı ya da kacırılacağı korkusu gibi.
Ayrılma korkusundan dolayı okula ya da başka bir yere gitmek istemez. Bağlandığı kişi olmadan uyumayı rededer. Ayrılma konusunda surekli kabus gorur. Kaygıya bağlı olarak ebeveyne iyice yapışır.
Son olarak; tekrar etmekte fayda goruyorum, bu gibi bir durumda cocuğu kendi haline bırakmak ya da yapacaksın, edeceksin şeklinde telkinde bulunmak, cocuğun kaygısını arttırıp ruh sağlığını bozmaktan başka bir işe yaramaz. Ayrılık kaygısı geliştiyse bir cocukta, yardım almak şarttır.
Psikolog Armağan Pınar Adanar

[h=2]İzmir Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]