Cocuklarda ateş nedir ? Nasıl olculur ? Vucut ısısının normal değerlerinin uzerine cıkması ateş olarak tanımlanır.Vucut ısısı gun icerisinde değişim gostermektedir.Normal ısı koltuk altından 36,4°-36,7°C Ağızdan olculen ısı ise 36,6°- 37° C dir.


Ateş olcumu icin farklı vucut bolgeleri kullanılmakta ve ısı olcerler (termometre)ile ateş olcumu yapılmak tadır.Olcumun yapıldığı bolgeye gore değerler değişebil mektedir.Olcumde ateş olarak değerlendirdiğimiz kriterler aşağıda belirtilmiştir.


Koltuk altı 37,2°C
Kulak 37,5°C
Ağızdan 37,5°C


Rektal olcumde 38°C nin uzerindeki olcumler ateş olarak kabul edilmektedir.


Koltuk altı (Aksiller) olcum: Bu olcumun guvenilir olması icin cocuğun koltuk altının kuru olması gerekir, Olcum icin gereken sure civalı cam termometre ile 5 dakika olarak belirlenmiştir.


Kulak (Timpanik) olcumu: Altı aylıkken kucuk bebeklerde kullanımı zordur.Olcum yapacak şahsın aleti kulağa yerleştirmeden once kulak kepcesini geriye doğru cekmesi ve ateş olceri daha sonra yerleştirmesi gerekir.Kısa surede 2 saniyede sonuc alınır uygulanması kolay ve hijyeniktir.Eğer cocuk soğuk bir gunde dışardan geliyorsa olcum yapmak icin 15 dakika beklemek gerekir.Kulak tupleri ve kulak enfeksiyonları olcumde hataya neden olmaz.


Ağız icinden (Oral) olcum: Ağız icinden yapılan olcumun sağlıklı olabilmesi hastanın kooperasyon uyumuna bağlı olduğu icin 4 veya 5 yaşından buyuk cocuklarda ateşin bu yolla olcumu onerilmektedir.



Termometre su ve sabunla yıkandıktan sonra ağızdan olcume hazır hale gelmektedir.Ağız icinden yapılan olcumun sağlıklı olabilmesi icin cocuğun en az olcum den 30 dakika once soğuk veya sıcak herhangi bir gıda almaması gerekmektedir. Olcum icin gerekli sure civalı termometre ile 3 dakika digital termometre icin 1 dakikadır.



Rektal (Anus) olcum: Vital bulgular stabil seyreden hastalarda tercih edilmektedir.Digital termometre ile 1 dakika civalı termometre ile 3 dakikada sonuc alınmak tadır.Rektal olcum yenidoğan ve sut cocuklarında perforasyon riski taşımaktadır.Gerek komplikasyon gerekse psikososyal nedenlerle son yıllarda az kullanılmaktadır.



Ateş olcumu icin onerilen en uygun olcme şekli aşağıda belirtilmiştir.

Yenidoğan – 3 ay Rektal

3 ay - 3 yaş Rektal
Koltuk Altı
Kulak (6 aydan sonra)

4 - 5 yaş Rektal, Koltuk altı, Ağız

5 Y Ağız, Koltuk altı

En guvenilir ateş olcum bolgesi rektal bolgedir.Ağız icinden (oral) yapılan olcumun guvenilir olduğu bilinmektedir.



Ateş gunluk aktivite ve yaş ile değişiklik gosterir. Gun icinde ateş değişimi vardır.En yuksek ateş oğleden sonra ve akşam olculurken,sabah ve gece yarısı ateş olcumu en duşuktur.Gunluk ateşteki değişim sabah akşam 0,5°c olarak değişmektedir.Ateşli bir hastalık geciren cocuklarda ise sabah akşam değişimi 1°c civarındadır ve bu durum bir sure sonra kendiliğinden duzelir.Genellikle bebeklerde ve erken cocukluk doneminde vucut ısısı buyuk cocuk ve erişkinlere kıyasla daha yuksek olabilmektedir.Bu durumun bebek ve cocuklardaki yuksek metabolik aktiviteye bağlı olduğu duşunulmektedir.



Ateş tek başına bir hastalık değildir.Hastalığın bir işareti veya bulgusudur.Vucudun enfeksiyonlara karşı bir savaş mekanizmasıdır.Ateş savunma mekanizma larını uyararak enfeksiyonlara karşı korunmayı sağlamaktadır.Ateşle birlikte metabolizmada hızlanma başlar,oksijen kullanımı ve karbon dioksit oluşumu artar.Butun bu değişiklikler sonucunda solunum ve dolaşım sistemi etkilenir.Ateşli cocuklarda solunum sayısı ve kalp atışları hızlanır,cocukların huzursuz olduğu gorulur.Ateşin arzu edilmeyen bir diğer yan etkisi de ozellikle 6 ay-5 yaş arasındaki cocuklarda gorulen ateşli havale (febril konvulziyon) dur.



Ateş bebek ve cocuklarda acil servise başvurma nedenlerinin başında yer almaktadır.Ozellikle 3 yaş altı cocuklarda ateş genellikle ilk belirti olarak ortaya cıkmaktadır.Yaş gruplarına gore değişmekler birlikte cocuklarda sıklıkla solunum yolu enfeksiyonları,idrar yolları ve gastroentestinal enfeksiyonlar ateşe yol acmaktadır.Bakteriyel enfeksiyonların yanı sıra bircok viral ajan ateşe neden olmaktadır.Ateşli hastalarda her zaman ateş nedenini saptamak mumkun olmaz ve coğunlukla ateş duşuruldukten ve nedene yonelik tedavi planlandıktan sonra klinik tablo duzelmektedir.




[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]