Apandiks ve apandisit nedir: Kalın barsağın başlangıc yeri olan cekumda bulunan ve ucu kor sonlanan, ortalama 7-12 cm uzunluğunda barsak cıkıntısına apandiks denir. Bu dokunun iltihaplanması apandisitolarak adlandırılır. Apandiks kalın barsağın devamı gibidir ancak yoğun lenfoid doku icerir. Bu yuzden iltihaplandığında dar kanalı tıkanır ve patlamaya kadar giden iltihap sureci başlar.
Şikayetler:apandisit olan hastanın en onemli şikayeti karın ağrısıdır. Ağrı devamlı ve kesintisizdir, genelde karın sağ alt tarafında yoğun olarak hissedilir, ancak yaygın da olabilir. Bulantı ve iştahsızlık genellikle olur. Kusma başlangıcta birkac defa olur ve coğunlukla devam etmez. Cok yuksek olmayan ateş ve halsizlik olabilir. Eğer apandisit akut donemde tespit edilemez atlanırsa hasta ishal gibi sıvı kaka yapmaya ve yaygın karın ağrıları cekmeye başlar ve bu durumda gastroenteritle daha cok karışır. İltihap karın icine yayılmamış, patlamış apandiks etrafı dokularca sarılmışsa, karın sağ alt kısımda surekli ağrı, ateş, iştahsızlık gibi şikayetler devamlı olarak gorulur.
Apandisitin tanısı:Apandisitin tanısında muayene bulguları cok onemlidir. Muayenede karın sağ alt kısmındaki hassasiyet ve eli bastırıp cekince ağrının artması onemli bulgudur. Hastada apandisitten şupheleniliyorsa, kan tahlili, idrar tahlili, karın ultrasonu ve karın rontgen filmi istenir. Ultrason net sonuc vermemişse ayırıcı tanı icin karın bilgisayarlı tomografisi veya MR cektirmek gerekebilir. Bu goruntuleme yontemleriyle iltihaplanmış apandiks ve varsa abse odaklarının gosterilmesi amaclanır. Apandiksin karın icinde yerleşimi cocuklar arasında cok farlılık gosterebildiğinden ve karın ağrısı cocuklarda cok sık gorulen bir şikayet olduğundan apandisitin tanısında gunumuzde hala zorluklar yaşanmaktadır. Muayene bulgusu cok onemli olduğunda bu cocukların mutlaka cocuk cerrahı tarafından değerlendirilmesi gerekir.
Akut apandisit:apandisit şikayetleri başladıktan itibaren genellikle ilk 24 saat akut donemdir, yani iltihap karı icine yayılmamış, apandiks etrafında lokalize kalmıştır. Bu sure değişebilir, şikayetler başladıktan kısa sure sonda apandiks patlayıp karın icine iltihabın yayıldığı veya daha uzun sure lokalize kaldığı durumlar da gorulebilir.
Perfore (patlamış) apandisit:apandiks iltihabı ilerleyip kanalı tıkanırsa, daha uc kısım icindeki purulan (iltihaplı) sıvı ile dolar ve şişer, sonra acılarak iltihap karın icine yayılır. Buna apandiks perforasyonu veya patlaması denir. Bu durumda enfeksiyonun şiddeti artar ve hasta hemen tedaviye alınmazsa hızla septik şok girer ve hayatını kaybetmeye kadar ilerleyebilir. Bazen de apandiks perfore olur ancak iltihap karın icine yayılmadan cevre dokular tarafından sarılır ve enfeksiyon lokalize hale getirilir. O bolgede yoğun enflamasyon, yapışıklıklar ve abse gorulebilir. Perfore apandisitte ameliyat sonrası tedavi uzar ve komplikasyonlar daha sık gorulur.
Tedavisi:apandisit tanısı konulunca tedavisi ameliyattır. İltihaplı apandiks bulunup kalın barsağa giriş yerinden bağlanıp kesilerek cıkarılır ve cevredeki iltihap yıkanarak temizlenir. Enfeksiyonun ağır olduğu perfore apandisit durmalarda kuvvetli antibiyotik tedavisi ile enfeksiyon baskılanıp ameliyatın ertelendiği tedavi yaklaşımları da vardır. Ameliyat acık ve laparoskopik (kapalı) olarak yapılabilir:
Acık ameliyat: Karın sağ alt tarafından 5 cm kadar yatay bir kesi ile karın icine girilerek apandiks bulunur, bağlanarak cıkarılır. Uzun yıllardır uygulanan klasik bir yontemdir. Kolay ve hızlı uygulanması ve cok bilinen bir ameliyat olması avantajdır. Ancak cilt ve fasya (karın zarı) kesisinin buyukluğu onemli dezavantajdır, hem iyileşme hem de estetik sonucları daha kotudur.
Laparoskopik (kapalı) ameliyat: Laparoskopik ameliyat gobek deliğinden girilen kamera ve karın alt yan kısımdan girilen bir veya iki calışma kanalı yardımı ile yapılır. Cocuklarda kamera ve calışma kanallarının capı 5 veya 3mm dir. Apandiks cevre dokulardan serbestleştirilerek bağlanır ve cıkarılır. Sonucta hem cok daha az yara izi kalır, iyileşme daha hızlıdır. Ayrıca karın ici kamera ile incelenerek iltihap, abse odakları daha iyi temizlenir. Gunumuzde apandektomi ameliyatı cocuklarda her yaşta, laparoskopik olarak uygulanabilmektedir.
Ameliyat sonrası: Akut apandisitte ameliyat sonrası bir gun antibiyotik tedavisi yeterlidir, perfore olanlarda ise 10 gune kadar tedavi gerekir. Beslenme akut hastalarda ameliyattan 6 saat sonra başlanabilir, perfore de ise bir gun sonra veya barsak hareketleri başlayınca verilebilir. Hastalarda egzersiz kısıtlaması laparoskopik ameliyatta 3 hafta yeterlidir, acık ameliyatta ise 6 hafta kadar yoğun egzersizden kacınılmalıdır.
Komplikasyonlar: Apandektomi sonrası erken ve gec donemde bazı komplikasyonlar gorulebilir ve perfore apandisitlerde bunlar daha sık gorulur. Erken donemde yara yeri enfeksiyonu, karın ici abse oluşumu, barsakta tıkanıklık oluşması (ileus) gorulebilir. Gec donemde de barsak tıkanıklıkları (ileus) gorulebilir. Tedavisi icin tekrar ameliyat gerekebilir.

[h=2]İstanbul Cocuk Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]