Cocuklarda alerji,alerjik bronşit,astım nedir ? Nasıl tanınır ? Nasıl tedavi edilir ?
Alerji, coğu bireyin temas ettiğinde sorun yaşamadığı bir maddeye karşı vucudun anormal duyarlılık gostermesi olarak tanımlanabilir. Alerji coğu zaman aile bireyleri arasında genetik geciş gostermektedir. Anne ya da babadan birinin alerjik vucut yapısına sahip olması durumunda cocukta alerji gelişme riski % 25 iken, hem annenin hem babanın alerjik olması durumunda bu oran % 50'ye cıkmaktadır. Hem anne, hem babada aynı alerjik hastalığın bulunması durumunda ise cocukta aynı hastalık gorulme riski % 70 olarak bildirilmektedir.


Cevremizde var olan her tur maddeye karşı alerjik reaksiyon gelişebilir. İlk 3 yaşta ağızdan alınan maddelere karşı (en sık inek sutu, soya ve yumurta) alerji gelişimi on planda iken, 3 yaştan sonra hava ile alınan alerjenlerle (Ev tozu akarı, kuf mantarı, polenler, hayvan alerjisi) reaksiyonlar on plana gecer.


Cocukluk cağında astım / alerjik bronşit hava yollarının ceşitli uyaranlara aşırı reaksiyonunun soz konusu olduğu, tekrarlayıcı, oksuruk, hırıltı, hışıltı, nefes darlığı gibi belirtilerin yer aldığı bir hastalıktır. “Cocukluk Cağı Astımı” ve “Alerjik Bronşit” terimleri coğu zaman eş anlamlı kullanılmaktadır. Ancak astım iki turlu olabilir: “Alerjik Astım” ve “Alerjik Olmayan Astım”. Cocukluk cağındaki astım olgularının % 90’ı “Alerjik Astım”dır. Dolayısıyla “Alerjik bronşit” terimi “Alerjik Astım”la eş anlamlıdır. Ancak bilinmelidir ki hastaların kucuk bir kısmı da “Alerjik Olmayan Astım” grubuna girmektedir.


Cocukluk cağında astımın % 90 oranında alerjik kokenli olduğu bilinmektedir. Yıl boyu maruz kalınan ev ici alerjenler bronşlarda alerjik iltihaba neden olur. Alerjik olunan maddeye bir anda aşırı maruz kalma, solunum yolu enfeksiyonları, soğuk hava, egzersiz, , kimyasal buharlar, hava kirliliği ve sigara dumanı gibi uyaranlarla temas sonucu astım belirtileri ortaya cıkar.


Astım tanısı alan cocukların coğunun hayatın ilk 2 yılında belirti verdiği saptanır. İlk yıllarda oksuruk ve hırıltının ana uyaranı viral solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Bu yaşlarda akciğerlerin gelişiminin henuz tamamlanmamış olması, kucuk hava yolu caplarının dar, kıkırdak dokunun az olması, tekrarlayıcı bronş daralmasına katkıda bulunur. Dort beş yaşlarında akciğerlerin gelişiminin tamamlanması ile erken yaşlarda astım belirtileri gosteren bircok cocukta klinik olarak duzelme gozlenmektedir. Duzelmeyen bir grup hasta ve daha gec astım tanısı almış cocukların bir kısmı da ergenlik cağında klinik bir iyilik donemine girerler. Genel olarak cocukluk cağında astım tanısı almış hastaların yaklaşık %50-60'ı ergenlik doneminde iyileşirler. İyileşen olgular genellikle alerjik olmayan olgulardır. İyileşen olguların bir bolumu orta yaş doneminde tekrar hastalık belirtileri gostermeye başlayabilirler. Alerjik astım olanların kendi halinde iyileşme oranı daha duşuktur. Alerji aşı tedavisiyle iyileşme oranı % 90’a cıkmaktadır.


COCUKLARDA ALERJİ - ASTIM TANISI:
Astım tanısı koymada en değerli tanı aracı oykudur. Oksuruk, hırıltı ve / veya nefes darlığı belirtilerinin gece kotuleşmesi şiddetle astımı duşundurur. Yattıktan sonra veya sabaha karşı yaklaşık 30 dakika sureyle devam eden ve bronş genişletici ilaclara olumlu yanıt veren oksuruk aksi ispat edilene kadar astım kabul edilmelidir.


Astım belirtileri gosteren tum hastalara alerji testleri uygulanmalıdır. Alerji deri testi uygulamasının mumkun olmadığı, 3 yaş altı cocuklar, yaygın alerjik egzaması olan hastalar, anti-histaminik iceren ilac kullanmakta olanlar, ciltte dermografismus adı verilen cilde bastırma sonucu kabarma reaksiyonu verenlerde, kanda bakılan alerji testleri (spesifik immunoglobulin E ) kullanılabilir.


COCUKLARDA ALERJİ - ASTIM TEDAVİSİ
Tum alerjik hastalıklarda olduğu gibi astımda da birinci basamak tedavi alerji geliştirilmiş olan maddeden uzak durmaktır. Uygun oneriler doğrultusunda alınacak cevre onlemleri ile hastalık belirtilerinin ve bronşlardaki aşırı duyarlılığın belirgin derecede azalması mumkundur.


Cevre onlemlerinin yeterli olmadığı, ilac tedavisinin uygun gorulduğu hastalarda havayolu ile akciğerlere cekilip bronşları tedavi eden sprey ilaclar kullanılmaktadır. Bunlar sadece bronşları gevşetici ozelliğe sahip “rahatlatıcı ilaclar” ve alerjik iltihabın yarattığı aşırı bronş duyarlılığını azaltan “kontrol edici ilaclar” olarak ikiye ayrılabilir. Son yıllarda bu amaca yonelik kana karışma oranı en aza indirilmiş yeni kuşak kortizon temelli sprey ilaclar geliştirilmiştir. Alerjinin bronşlarda yapabileceği kalıcı hasarı onlemede tek secenek olarak sunulan bu ilaclarla astım belirtileri en aza indirilmektedir. Ancak bilinmelidir ki kortizonlu spreyler kullanıldığı surece etkilidir. Altta yatan alerjik durum tedavi edilmezse bu ilaclar kesildiğinde astım belirtileri geri doner. Alerjinin ve Alerjik Astımın tek kokten cozumu “Alerji Aşı Tedavisi”dir.Ceşitli metodlarla uygulanabilen aşı tedavisinde son yıllarda “Dil Altı DamlaAşı” metodu tercih edilmektedir.

[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]