Şimdi cocuklarımız her turlu oyuncağa sahip, ancak en kolay bulunması gereken en ekonomik oyun malzemesi olan kumdan mahrum buyuyorlar. Cocuk bahcelerinde, şartlarına uygun kullanım sağlanamadığı icin hayvan dışkılarına zemin oluşturmakta...Halbuki amacına uygun kullanılması bu değerli malzemeden yararlanma olanağını sağlayacak. Ekonomik değeri en ucuz; fakat fayda değeri acısından en pahalı malzeme...

Gunumuzde cocuk oyunlarına ve oyuncaklarına baktığımızda hep bir yapılandırılmışlık goze carpıyor.

Kum oyunlarında ise cocukların kendilerini rahatca ortaya koyabilecekleri bir alan var. Cocuk, kum oyunları ile kendini ozgur hissedebiliyor.Yanında hicbir malzeme olmasa bile kum ile ceşitli oyun uretimleri yapılabilir. Cocuk, kuma yatarak ve yuvarlanarak boyu ve kapladığı alan hakkında bir fikir sahibi olabilir. Kumda yarattığı derinliğin farkına varabilir.

Elleriyle kumu alıp bir elinden obur eline dokmeden gecirebilme calışmaları yapabilir ve dikkatini odaklama becerisi edinebilir. Aradan akan kumların aşağıya akışını izleyebilir. Kumda el baskıları yapabilir ve baskıdaki parmaklarını sayabilir. Elinin başka bir alanda boyutlarını farkedebilir. Elleriyle dokunma hissini yaşar ve farklı dokular hakkında bilgi edinir. Yine ayakları ile de aynı calışmaları yapabilir, el ve ayakları ile aynı hisleri alıp almadığı sorulabilir ve deneyim edinmesi sağlanır. Kumda nemlilik olursa vucuda yapışabildiği, kuru olursa akışkan bir yapıya sahip olduğu ile ilgili bir yaşantıya sahip olur. Hatta kumu ağzına bile alıp, nasıl bir yapıya sahip olduğunu değerlendirebilir. Elleriyle sanki geniş bir kağıt uzerinde resim yaparmışcasına, alan kaygısı duymadan, ozgurce resim calışabilir. Cizgiler, şekiller, rakamlar yapabilir. Aynı calışmaları ayak kullanarakta yapmaya calışabilir.

Kum oyunları, her yaş gurubunun zevk alarak oynayacağı oyunlardır. Ayrıca bireyselde oynanabilir, arkadaşlarla da oynanabilir. Kurallı oyunlardan olmadığı icin cocuk kendini rahatca ortaya koyabilir. Birilerinin yonetmesi ve yonlendirmesi olmadan oynandığı icin, kendisi uretimde bulunabilir, cocuğu bilişsel yonden geliştirir. Hayal gucunu en guzel şekilde kullanabilir. Arkadaşları ile oynuyorsa sosyalleştirir. Bireysel olarak oynamaya gelmiş cocuklar yan yana oynarken arkadaş olabilirler, arkadaş olmayı kolaylaştırır ve cekingenlik duygusunu gidermeye destek olur.

Vucudun mikroplara karşı direncini artırarak, bağışıklık sistemine destek olur.
Psikolojik olarak rahatlama duygusu yaratarak, stresten arındırır. Ayrıca vucudun elektriğini alarakta bir rahatlama duygusu verir.
Kumun akma sesini dinleyebilir, ya da değişik materyallerle oynuyorsa bunları doldurma, boşaltma, carpma, bir kaptan diğerine akıtırken cıkardığı sesleri dinleme, koklama gibi etkinliklerde bulunarak, duyularına hitap eder.
Kum oyunlarında ceşitli kalıplarda kullanılabilir. Kalıplarla değişik geometrik şekiller hakkında bilgi edinir. Kumun kapladığı alan, hacim hakkında bilgilenir. Su ile kullanıldığında kalıplarla rahatlıkla şekil verilebilir. Kum ile en fazla kullanılan malzeme kova ve kurektir. Kurekle kovaya kumu boşaltırken el-goz koordinasyonuna destek olur. Miktar kavramı hakkında bilgi edinir. Kac kez kureği kumla doldurduğunda kovayı doldurabileceği hususunda deneyleyerek tahmin etme becerisi kazanır.
Kumla birlikte psikomotor gelişimde desteklenir. Cocuk hareket becerisi kazanır. Genellikle kaydırakların sonunda kum havuzları bulunur. Bu nedenle de kaydırak kullanırken, kol ve bacak kasları gelişir, yani buyuk kasların geliştiğini soyleyebiliriz. El kaslarını etkin kullandığı, değişik şekiller urettiği, kumu avuclama hareketi cok kullanıldığı icin kucuk kaslarında gelişimi desteklenmiş olur.
Cocuklar eğer bir arada oynuyorlarsa encok konuşma alanı yaratmış oluruz. Cocuklar, işbirliğine alışır. Birbirlerine eser ortaya koyarken yardımcı olurlar. Bencillik duygularından uzaklaştırır.

Bu kadar yararlı bir malzemeden cocuklarımızı mahrum etmeyelim, kum havuzlarını coğaltmak ve gereğince kullanılmasını sağlamak icin, biz buyukler elimizden ne gelirse yapmaya calışalım, belediyelerle diyalog kuralım, isteklerimizi dile getirelim, anaokullarında mutlaka etkin şekilde kullanılacak kum havuzlarının yapılmasına destek verip, talep edelim.

COCUĞUNUZ MUTLAKA KUMLA OYNASIN...

OZNUR SİMAV
PEDAGOG-AİLE VE İLETİŞİM DANIŞMANI

[h=2]İstanbul Cocuk Gelişim Uzmanı uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]