Anne ve babaların cocuklarını yetiştirirken ne kadar ozveride bulunduğunu bilmekteyiz. Her anne baba cocuğuyla beraber yeniden doğar ve buyur. Onlarla beraber bir şeyler oğrenirler. Cocuk; anne baba icin buyuk bir okuldur ve bir cok ebeveyn bunun hakkını vermeye calışır. Cocuk buyuturken gorulebilecek sıkıntılardan biri de 'Cocuğa sınır koymaktır'. Klinik ortamda goruruz ki bir cok anne baba nasıl sınır koyacağıyla ilgili problemler yaşamakta. Kalabalık ailelerde ( anneanne, babaanne, teyze, dayı vb) yaşayan ailelerde de bu sıkıntı surekli devir daim etmekte. Anne ve babanın koyduğu kuralları diğer aile fertleri ciğneyebilmektedir.
Sınır koymak neden onemli; cocuklar yaşadıkları dunyayı anlamlandırmak isterler, ne yaparlarsa toplum onlara karşı cıkar, ne yaparsa odullendirilirler insanlardan kabul gorurler, kendilerini nasıl geliştirebilirler. Bu sureci yaşarken de cocuk oğrenmek icin ceşitli deneme yanılma yollarına gidebilir. Boylece kendileri icin neyi yapmanın iyi olduğunu, nelerin tehlikeli olduğunu, aile ve arkadaş ilişkilerinin nasıl belirlendiğini, toplumda nasıl kabul goreceklerini oğrenirler. Bu oğrendikleri girdilerde yetişkinlik hayatını da kapsayan bir olgudur. Cocuklar sınır koymayı oyun yoluyla da oğrenilirler.
Ailelerin en buyuk problemlerinden biri de cocuklara sınırları nasıl oğretecekleridir. Piaget'nin alana katkılarından biride cocuklara kuralları nasıl oğreteceğimizdir. Oncelikle şunu belirtmeliyim ki cocuklar somut yolla oğrenir. Aileler bunu soz ve davranışları ile cocuğa verir. Somut davranışlar sozlerden daha cok etkilidir. Ornek vermek gerekirse diyelim ki akşam yemeğinde,yaptıklarınızı değilde abur cubur yemeyi tercih eden bir cocuk var. Başta anne baba olarak tepkinizi 'Eğer yemeğini yemezsen abur cubur yok' diye koyuyorsunuz. Aradan yarım saat gecmeden aman oğlum bak yemedi ac kaldı, al bu abur cuburu ye diye davranışınızdan sapıyorsunuz. Cocuk ne oğrendi: Ben annemin yaptığı yemeği reddersem bile bir sure sonra annem ve babam istediğimi verecek. Bu bilgi tekrar tekrar cocuğun beynine girdi ve bu davranış artık kazanıldı. Sevgili anne ve babalar cocuklarınızın otoritenizi test etmesine izin vermeyiniz.
Bir başka boyut sozlerinizle davranışlarınızın bir birine uyumudur. Ailelerin kendi yaptıkları davranışlarla cocuktan istedikleri birbirini desteklemelidir. Surekli tekrarlayıcı olmayın bu cocuğunuzun sizi duymazdan gelmenize yol acar. Cocuklarınıza net ve acık mesajlar verin. Cocuklarınızla pazarlık yapmayın, kurduğunuz kuralların ciğnenmesine izin vermiş olursunuz. Ruşvet vermeyiniz; cocuğunuza bir davranışı yapması karşılığında ruşvet teklif ederseniz ileri ki donemlerde ruşvetsiz iş yapmamaya başlayacaktır. Bunun yerine işi yaptıktan sonra aferin, kafa okşama gibi onu onayladığınızı gosteren davranışlar yapmak daha makul olacaktır. Ebeveynler kendi icinde tutarsız olmamalıdır; annenin hayır dediği şeye baba evet diyorsa bu cocuk icin mukemmel bir kural ciğneme olayına donecektir. Genelde yumuşak olan ebeveyn tarafına gidilir ve diğeri yok sayılır. Ama unutmayınız ki ergenlik donemi ve sonrası davranışlar icin bu durum sinyaldir. Cocuk buyudukce iki tarafı da dinlememeye başlayacaktır. En doğru yol anne babanın cocuğun yanında tartışmayıp ve hem fikir olup daha sonra ozel olarak bu konuyu detaylandırması olur. Disiplin ve otorite demek cocuğu dovmek ve bağırmak değildir. Bu durum cocuğunuzu geriletmekten başka bir işe yaramaz. Once ona ornek olmanız gerekir..
Cocuklarınızın becerilerini geliştirmesine yardım edin.. Onları cocuk değil bir birey olarak duşunun. Yaş grubuna gore yapabileceği işlerden yardım isteyebilirsiniz (masayı hazırlamak, toplamak, yatağını toplamak, oyuncağını toplamak, kardeşinin bezini getirmek). Yapıcı olmaya ve cocuklarınızla iyi dialoglar kurmaya calışın. Daha iyi sonuc alacağınızı goreceksiniz.
Cocuğunuzda ki sınır problemiyle baş edemiyorsanız, bir uzmandan yardım almanızı oneririm. Unutmayın 'Ağac Yaş iken Eğilir'.
Saygı ve sevgilerimle
Uzm. Psk. Başak Tanrıverdi

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]