Buyuk anne ve buyuk babaların cocuk eğitiminde ne kadar onemli olduğu bilinir.
Ozellikle gunumuzde calışan anne sayısının hızla artması cocukların yetiştirilmesinde başka insanların katkıda bulunmasını zorunlu hale getirdi. Bu zorunlulukta ilk akla gelenler ise diğer aile bireyleri oluyor. Genellikle de buyuk anne ve buyuk babalar devreye giriyor. Boyle bir destek anne ve babanın icini cok rahatlatıyor belki ama zaman icinde bazı sorunlara yol acabildiği de bir gercek.
O nedenle olumlu ve olumsuz yonleriyle konuyu bilmek onemli.
Buyuk anne ve buyuk babaların cocuk acısından onemi
Cok gerekli durumlar olmadığı surece cocuğun bakımını ozellikle ilk bir yıl icin mutlaka annenin yapması tercih edilmelidir. Cocuk yaklaşık olarak bir yaşa gelene kadar annenin her an yanında olmasına ihtiyac duyar. Sureklilik kavramı oluşmamıştır.
Annesinden akşama kadar ayrı kalan cocuk bunun gecici bir sure icin olduğunu kavrayamadığından psikolojik olarak bazı sorunlar yaşayabilir. Korkular, endişe, saldırgan davranışlar sık karşılaşılan sorunlar olarak dikkat ceker.
Ancak bir yaşından sonra belirli surelerle bakıcı kişilerin devreye girmesi uygun olabilir.
Yine cok zorunlu haller dışında olması gereken bir cocuğun 3 yaşına kadar annenin bakımı altında kalmasıdır. Bu yaştan sonra da once yarım gun olarak yuvaya başlanabilir ve 4 yaş civarı tam gune gecilebilir.
Butun bu aşamalarda eğer anne calışıyorsa ve cocuğun bakımı icin başkalarından yardım alınacaksa oncelik her zaman buyuk anne ve buyuk babalara verilmektedir. Genel olarak onların da bu işe cok icten talip oldukları gorulur. İlginctir cocuklarla da iyi anlaşırlar.
Buyuk anne ve buyuk baba cocuğun hemen hemen her dediğini yapar ve cocuk bir prens ya da prenses muamelesi gorur. Pek cok cocuk buyuk ebeveynleriyle ilgili hoş anılara sahiptir.
Elbette ki cocuğun bakımında ailenin yakınlarına guvenmek cok rahatlatıcı ve guven verici bir durumdur. Ustelik cocuğun cok iyi bir bakım goreceği de neredeyse kesindir. Ancak işin bir de başka boyutu vardır.
Cocuk bazen otoritenin kimde olduğu konusunda sıkıntılar yaşayabilir. Genellikle buyuk anne ve buyuk babanın cocuğun bakımında soz sahibi olduğu durumlarda farklı ebeveyn tutumuyla karşılaşıyoruz:
Cocuk uzerindeki butun yetki buyuk anne ve buyuk babaya bırakılmıştır.
Anne ve baba otorite konusunda buyuk anne ve buyuk babayla catışma yaşarlar ve yetkinin sadece kendilerinde olduğunu duşunurler.
Ya da tek patron cocuktur. Hem buyuk anne ve buyuk baba hem de anne baba onun isteklerine gore davranır.
Maalesef bunların tumu de yanlış tutum ve davranışlardır. Her şekilde otorite konusunda karmaşa yaşanmaktadır. Doğru olan her iki tarafın ortak kabul ettikleri bir kurallar butunu uygulanmasıdır ve aslında otorite de cocuğun anne ve babasında olmalıdır. Bazı durumlarda buyuk anne ve buyuk baba inisiyatif alarak esnek davranabilirlerse de genel tutum anne ve babanın yetkisine saygı gostermek olmalıdır.
Anne Babaların Yanlış Tutumları
Anne babalar en değerli varlıklarını cocuklarını en guvendikleri varlıklara emanet etmenin ic huzurunu yaşarken aslında biraz da huzursuzdurlar. Cunku;
Ailenin vermek istediği eğitimle buyuk anne ve buyuk babanın eğitim anlayışları her zaman aynı olmayabilir.
Bazı durumlarda anne babanın hassasiyeti buyuk ebeveynler icin cok gereksiz gorulebilir.
Ayrıca anne babanın isteklerini karşılamak icin buyuk anne ve buyuk babanın eğitim duzeyleri yeterli olmayabilir.
Anne ve babanın cocukları icin yapmak istedikleri ile elde edecekleri arasında buyuk farklılıklar ortaya cıkabilir.
Oysa burada oncelikli olan cocuğun bakımı ve ihtiyaclarının karşılanmasının, yeterli sevgi ve ilgi gormesinin onemli olduğunun farkında olmaktır. Buyuk anne ve buyuk babanın var olabilecek eksikleri icin onları eleştirmek hele hele bunu cocuğun yanında yapmak cok yaralayıcı sonuclara yol acar.
Genellikle beklentiler cok yuksek tutulduğunda hayal kırıklıkları da buyuk olabiliyor ve her iki kuşak arasında gerginliklere yol acabiliyor.
Bu acıdan cocuğun bakımını buyuk anne ve buyuk babayla paylaşmaya başlamadan once ciddi olarak oturup konuşmakta fayda var: Ne istiyorsunuz, ne bekliyorsunuz?
Durust olarak da yanıt bulmak onemlidir. Beklentilerinizin ne kadarı gercekci ve ne kadarını karşılayabilecek yeterlilikteler?
Sonradan en sevdiğiniz varlığınız cocuğunuz icin en sevdiğiniz kendi anne babanızla boş yere tatsızlıklar yaşanmasına ortam hazırlamayın. Cocuğun onunde onların otoritesini tartışma konusu yapmayın. Unutmayın ki onlar da en az sizin kadar bu işi biliyorlar. Onlar da sizi yetiştirdiler.
Buyuk anne ve buyuk babaların yanlış tutumları
Benzer sıkıntılar bazen buyuk anne ve buyuk babalar tarafından cocuğun anne babasına yansır.
Cocuğun yanında anne babayı becerisizlikle suclamak,
Her şeyin cocuğun isteklerine gore yapılmasını istemek,
Ya da cocuğun her istediğinin yapıldığından şikayet etmek,
Anne babanın koyduğu kurallara itiraz etmek.
Cocuğu aşırı sahiplenmek ya da reddedici davranmak,
Cocuğun yanında anne babayla tartışmak ve onların otoritelerini sarsmak
gibi aslında pek cok yanlış davranış sergiledikleri gorulebiliyor.
Oysa burada bilinmesi gereken ve her iki tarafın da dikkat etmesi gereken temel kural herkesin cocuğun rahatı ve ihtiyaclarının karşılanması icin cabalamakta olduğunu unutmamak olmalıdır.
Nasıl bir buyuk anne ve buyuk baba
Genellikle pek coğumuz buyuk anne ve buyuk babalarımızla ilgili hoş anılar hatırlarız. Onlar sevgilerini sınırsızca veren, bize şefkat gosteren, hatta bir dediğimizi iki etmeyen ama aynı zamanda otorite olarak saygıyla karışık bir urkeklik yaşadığımız buyuklerimizdi. Şimdiki buyuk annelerin ve buyuk babaların da yapması gereken tam olarak budur.
Sevgide sınırsız olmak
Tecrubelerini paylaşırken zorlayıcı değil, yonlendirici ve oğretici olmak,
Anne babanın kurallarına saygı gostermek,
Cocuğu anne babaya karşı silah olarak kullanmaktan kacınmak,
Hoş gorulu, anlayışlı ve sabırlı olmak. Hem cocuğa hem de anne babaya karşı.
Bazı şeylerin zamanla değişebileceğini kabul edebilmek.
Kendi doğrularının başkaları icin de doğru olmayabileceği konusunda anlayış gosterebilmek.
Butun meselenin her iki taraf icin en onemli varlık olan cocuğun gelişimini desteklemek olduğunu goz onunde bulundurmak.
Oneriler
Anne babalar icin
Modern cağın getirdiği pek cok nimetle beraber maalesef bazı zorlukları da var. Artık kadınların iş hayatına girmeleriyle birlikte bebeklerinin bakımı konusunda ciddi sıkıntılar yaşıyor oldukları da bir gercek.
Boyle anlarda anne babaların yardımına yine kendi kanlarından canlarından olan kişilerin yani buyuk anne ve buyuk babaların koşuyor olmaları da ayrı bir mutluluk kaynağı.
Ancak her iki tarafın da en iyiyi istemeleri bazen catışmalara yol acabiliyor. Bir taraf icin iyi ve doğru olan diğer taraf icin eski fikirler ve uygulamalar olarak goruluyor. Elbette ki anne ve babalarımızın uygulamaları her zaman en doğru olanlar olmayabilir.
Her konuda cok iyi anlaşma sağlanmalıdır şeklinde bir kural da olamaz. Yine de cocuklarımızı emanet ediyorsak onların doğrularının yılların deneyimleri sonucu oluştuğunu ve bizi bu doğrularla buyuttuklerini unutmamalıyız.
Bazı farklılıklar ve belki de bize gore yanlışları olsa da temelde iyi niyet ve gecmiş tecrubelerin olduğunu bilmek gerekir.
Ayrıca her tur olumsuz eleştiri ve değerlendirme cocuklar yokken yapılmalı ve mutlaka kullanılan dile dikkat edilmeli. Hem yaşları gereği hem de yaptıkları işin yoruculuğu nedeniyle daha hassas olabilirler ve eleştiriye acık olmayabilirler. Ustelik bunu cocukların yanında yapmak cocukların gozundeki otoritelerini ve saygınlıklarını yok edebilir.
Sonucta cocuklarımıza bakmak gibi cok ciddi ve yorucu bir sorumluluğu ustlenmişlerdir.
Onlar anne babalarımız olarak torunlarıyla daha yakın ilişkiler kuracaklardır. Bu sırada cocuklarımız da bu yakınlığı kullanmak isteyeceklerdir. Anne baba olarak onların ilişkilerine biraz dışardan bakmak ve cok mudahaleci olmamak gerekir. Eğer doğru anlatabilmişsek cocuklar gercek kural koyucunun ve otoritenin kim olduğunu bilirler. Biz once kendi anne babalarımıza saygılı davranarak cocuklarımızdan nasıl davranışlar beklediğimiz konusunda yol gosterici olabiliriz.
Buyuk anne ve buyuk babalar icin
Torunların her zaman cocuklardan daha cok sevildiği soylenir. Gercekten de yıllar sonra kucuk yaramazlara karşı buyuk anne ve buyuk babaların nasıl daha hoş gorulu nasıl daha anlayışlı davrandıklarını gorebiliyoruz. Kucuk cocukların onunde tecrubelerle donatılmış ornek bireylerin olması gercekten onemlidir.
Cocuklar tuhaf bir bicimde kendilerinden yaşca bu kadar buyuk olmalarına karşı buyuk ebeveynleriyle daha iyi anlaşmaktadırlar. Bunun nedeni hem gercekten boyle bir duygu uyumu tutturmalarıdır hem de buyuklerinin cocukların hemen her istediklerine olumlu yaklaşmaları ve cok yasakcı davranmamalarıdır. Aslında bu da anlaşılabilir bir şeydir.
Yılların verdiği deneyim sonucu gunluk sıkıntıların cok da onemli olmadığının bilinciyle aile buyuklerinin bazen bize gore daha hoş gorulu ve daha ılımlı davrandıkları da bir gercek.
Ancak bilinmesi gereken bir başka gercek daha var.
Cocuklar buyuk ebeveynlerinin değil kendi anne babalarının cocuklarıdır. Dolayısıyla eğitim konusunda soz sahibi olması gerekenler de onlar olmalıdır. Elbette ki bilgilerinizi ve fikirlerinizi paylaşacaksınız. Ama sizden istendiği surece paylaşmak mumkun olabilir.
Anne ve babaları hakkındaki olumsuz yargı ve duşunceler ise asla cocukların yanında konuşulmamalıdır. Sonucta onlar sadece cocuk.
Sizin ve anne babaların arasında duygusal kopru değiller.
Kabul etsek de etmesek de zaman değişiyor. Her gun farklı duşunceler ve inanışlar cıkıyor. Genc anne babalar da cocuklarını kendi istedikleri ve inandıkları biciminde yetiştirmek istiyorlar. Burada size duşen yol gosterici olmak, anlayış ve sabır gosteren taraf olmayı becerebilmektir.

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]