65 yaşının ustundeki kişilerde bunamanın en onemli sebebi Alzheimer Hastalığıdır. Ancak 65 yaş altı erken başlangıclı bunamanın bircok nedeninden biridir. Normal yaşa bağlı zihinsel azalmada, ozellikle 80-85 yaş sonrası organize etme, planlama, isimlendirme ( bu neydi ) ve kelime bulmada azalma olabilir.
Orta yaş birinde gelişen bunamalar geniş bir tanısal değerlendirmeyi gerektirir. Erken tanı konulduğunda geriye hızla donebilen bunamalar mevcuttur(vitamin B12 eksikliği, suregen kansızlık, tiroid hormon bozuklukları, infeksiyonlara bağlı bunamalar gibi). Bunaması olan hastada hafıza ve zihinsel bozukluklar yanında psikiyatrik ve davranışsal sorunlar sinsice başlayabilir ani de olabilir. Kısa Mental Durum Muayenesi Testi ve Saat Cizim Testi erken tanı icin cok onemlidir. Hastanın genel bakımı azalabilir, giyimi titiz değildir. Once yakın bellek bozulur, birkac dakika once konuşulanları tekrar sorar, ancak uzak bellek olarak orneğin cocukluğunu net bir şekilde hatırlayabilir. Dikkat bozulur, hesaplama yapamayabilir, kaybolabilir, eşyalarını kaybedebilir. Yargılamadaki bozukluk nedeni ile cabuk kızabilirler, saldırganlaşabilir , kontrolsuz, kişiliğine uymayan davranışlarda ve cinsel davranışlarda bulunabilirler, cokkunluk yaşayabilirler. Davranış sorunları akşamustu kotuleşebilir (Gun Batımı Sendromu). Dil işlevlerinde bozulmalar, giyinme, catal bıcak kullanma, yemek yapma sac tarama, diş fırcalama, telefon, tv kumandası kullanma, giyinme gibi gunluk yaşam aktiviteleri bozulur. Planlama gibi beyin yurutucu işlevleri genellikle bozulur. İleri donemlerde kendine hic bakamama, yataktan kalkamama, kjlo yitimi (beslenmeleri bozulur) ve infeksiyonlara yatkınlık (direncleri duşebilir, ilacları muntazam kullanmayabilirler) ile genel durum daha da kotuleşebilir. Artık surekli bakılacak hasta olmuşlardır. Yaşlılara bakım veren kuruluşlar hızla artmaktadır, ancak evde bakım her zaman daha iyidir(tanıdığı alışık olduğu ortam ). Bakım verenlerin zorluklar, bıkkınlıklar, caresizlikler, yaşayabilecekleri de goz onunde tutulmalıdır. Genellikle 2-3 ayda bir donuşumlu olarak ve genelliklede ailedeki kadınlarca ustlenilen bu bakım icin aile eğitim almalıdır. Medikal tedavi norolog ve psikiyatristlerce yapılmalı, diğer tıbbi sorunlarda ilgili tıbbi branş tarafından cozulmelidir. Araba kullanmamalı, tek başına kaybolma ihtimali nedeni ile adres ve telefon yazılı kart taşımalı, duşme olasılığına karşı ev ve yatağında onlem alınmalı, gunluk yaşamında bir şeylerle uğraştırılmalıdır. Kendi parasını koruması olanaksızlaşan hastaya vasi tayini mahkemeler tarafından yapılabilir. Uyku bozuklukları, depresif belirtiler, hezeyanlar(akla mantığa uymayan ozelliklede kuşkuculukla ilgili inanclar,insanların eşyalarını caldığı, yaşadığı evin kendi evi olmadığı şeklindeki inanclar ) varsanılar (halusunasyon), bir aşağı bir yukarı gibi amacsız gezinmeler,cabuk sinirlenme,ofke nobetleri,ajitasyon,tartışma şeklindeki sozel, fiziksel ve cinsel davranış sorunları uzman doktorlarca tedavi edilmelidir. Hastaya bakanlar bu olumsuz davranışların doğrudan kendilerine yoneltildiğini duşunmemeleri hastalığın ozelliği olduğunu nasıl grip olduğunuzda burnunuz akarsa, bu hastalıkda da davranış bozukluğu olabileceğini bilmelidirler. Yaşlılarda en etkili doz uzmanlarca saptanarak ilaclar kullanılmalıdır. Bakım verenlerin terapisi onemlidir( hastalık ilerledikce hastanın yıkama besleme gibi fiziksel ihtiyaclarını karşılamadaki zorluklarla oluşan yuk ile kendini aciz hissedebilir ve depresif durum gelişebilir).Uğraş ve Sosyal Terapiler hastanın gununu doldurup, kalan yeteneklerinin korunmasını sağlayabilir.

[h=2]Bursa Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]