Azı karar coğu zarar: d vitamini“D vitamini faydalı mıdır?” sorusu, gerek hastalarımız gerekse eş dost tarafından sıkca sorulan sorulardan birisi (ya da birisi haline geldi). Gercekten de son yıllarda araştırmacıların D vitaminine karşı ilgisinde belirgin bir artış var ve neredeyse bildiğimiz tum hastalıkların bir şekilde D vitamini ile ilişkili olduğunu ileri suren hatırı sayılır araştırma mevcut.
Tahmin edeceğiniz uzere bu calışmaların ortak sonucu “D vitamini faydalıdır” şeklinde. Bununla birlikte bu araştırmaların buyuk bir kısmının sonuc bolumu incelendiğinde araştırmacıların “D vitamini alımınızı arttırın” gibi doğrudan bir tavsiyede bulunma konusunda biraz cekimser davrandıkları gozden kacmıyor. Şimdi yazının başındaki soruya yanıt olarak, her ne kadar insanın icinden “adının icinde vitamin olduğuna gore faydalıdır elbette” diye refleks ve de kacamak bir yanıt vermek gelse de, işin aslı gorunduğunden biraz daha karmaşık gibi. Faydalı olduğu yonunde genel kanıtlar olsa bile, “kime faydalıdır?”, “hangi durumlarda faydalıdır?”, “hangi dozda faydalıdır?” gibi soruların oncelikle yanıt bulması gerekiyor.
D vitamininin olumlu etkileri olduğu duşunulen ve en cok araştırılan konulardan birisi D vitamininin duşmeler ve de kırık gelişimi uzerine olan etkileri. Daha once yapılmış coğu klinik calışma (aralarında bazı tutarsızlıklar olsa da) D vitamininin duşme ve kırık gelişimini azalttığı yonunde. Onceki calışmaların sonuclarına gore, gunluk 700-800 unite D vitamini alımının kırık riskini %13-26, duşme riskini %19-26 oranında azalttığı gosterilmiş. Ek olarak, bu calışmalar D vitamini ile ilgili en onemli sorunlardan birinin hasta uyumu olduğunu, yani hastaların ilacı her gun duzenli kullanma konusunda pek istekli olmadığını, ortaya koymuş. Bu nedenle Sanders ve arkadaşları, JAMA'da 12 Mayıs 2010 tarihinde yayınlanan araştırmayı planlarken, faydası zaten gosterilmiş olan D vitaminin kullanımını kolaylaştıracak bir şekilde, her gun (duşuk doz) almak yerine yılda 1 defa (yuksek doz) uygulamanın, duşme sıklığı ve kırık gelişimi uzerine etkileri nedir sorusunu sormuşlar.
Calışma Avustralya'da tek bir merkezde 2003-2008 yılları arasında yurutulmuş. Yaşları 70'in uzerinde ve kalca kırığı icin en az 1 risk faktoru bulunan (annede kalca kırığı, eski kırık hikÂyesi vb.) 2258 kadının bir bolumune senede 1 defa ağız yolu ile 500 000 Unite koleskalsiferol (vitamin D3) diğer bolumune de plasebo verilmiş ve katılımcılar 3-5 yıl sure ile takip edilmişler. Katılımcılardan duşmeleri ellerindeki takvime işlemeleri istenmiş, kırıklar zaten cekilen rontgen ile bir şekilde kayıt altına alınmış.
Gelelim calışmanın sonuclarına; D vitamini verilen kişiler plasebo verilenler ile kıyaslandığında, duşme sıklığında %15, kırık sıklığında %26 artış saptanmış. Yanlış okuduğunuz ya da yazım hatası olduğu duşuncesiyle az once okuduğunuz cumleyi yeniden okumayı aklınızdan geciriyorsanız buna hic gerek yok. Araştırmacılar burada yer veremeyeceğimiz pek cok ek analiz de yapmışlar ama bu yuksek doz D vitamininin duşme ve kırık riskini ARTTIRDIĞI sonucunu değiştirmemiş. Calışmanın sonucları arasında dikkati ceken diğer bir ozellik de gerek duşme gerekse kırık sıklığının ilacın verilmesini takip eden ilk 3 ay icerisinde belirgin artış gostermesi (ki bu da bir şekilde duşme ve kırıkların sorumlusunun D vitamini olduğunu destekler nitelikte). İşin acıkcası araştırmacılar bu (beklenilmeyen) sonucu yorumlamaya calışırken bir hayli zorlanmışlar. Şu an icin A.B.D ve Kanada'da 70 yaş uzerindeki bireylere tavsiye edilen D vitamini dozu gunde 600 Unite (ust sınırı 2000 Unite ki bu da senelik 700 000 Uniteye denk geliyor). Araştırmacılar biraz da buna dayanarak, buradaki sorunun dozun yuksekliğinden ziyade, bu kadar yuksek dozun tek seferde verilmesi olabileceği şeklinde yorum yapmışlar.
Aslında bu calışmanın bize anlattığı (ya da hatırlattığı) en onemli şey, insan vucudu ile ilgili hicbir şeyi duz mantıkla duşunmememiz gerektiği. Araştırmacıların hipotezi tutsa ve bu yazının başlığı “senede 1 defa alınan D vitamini her derde deva” olsa mutlaka daha ilgi cekici olurdu ama her zaman evdeki hesap carşıya uymuyor.


[h=2]Ankara Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]