Tarihte ekşiyen yoğurdun ekşiliğini azaltıp tuketilebilir hale getirmek amacıyla sulandırılan ayran Gokturklerden bu yana Turk toplumlarının simgesi olmuş iceceklerimizden biridir. Ayran, sağlığımızın korunmasında ve iyileştirilmesinde onemli desteği olan beslenmemizde mutlaka yer alsın dediğim iceceklerdendir. Bu nedenle de ayranın faydalarını şu şekilde sıralayabilirim;
Vucuttaki sıvı-elektrolit dengesine faydaları; Su iceriği nedeniyle vucudun hidrasyon yani sıvı dengesine katkı sağlar. Vucutta sıvı yetersizliği halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı ve baş donmesinin en onemli nedenlerindendir. Yetersiz su tuketimi, fiziksel aktivite ile kaybolan suyun yerine konmaması, bazı odem sokturucu ilaclar vucuttaki sıvı dengesinin bozulmasını sağlar. Sıvı dengesinin vucutta sağlanmasında elektrolitler de onemli rol oynarlar. Vucut elektrolitleri dediğimizde sodyum, potasyum, klor, kalsiyum, fosfor, magnezyum gibi mineraller akla gelmelidir. Elektrolitlerin vucutta sıvı dengesinin sağlanması, bobrek fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde calışması, kan ve diğer vucut sıvılarının asit-baz dengesinin sağlanması, kalp-sinir-kas sistemlerinin sağlıklı bir şekilde calışması gibi hayati gorevleri vardır. Ozellikle terlemenin ve buna bağlı sıvı-elektrolit kaybının fazla olduğu yaz aylarında su, sodyum, klor, kalsiyum, fosfor, magnezyum iceriği nedeniyle ayran mukemmel bir icecektir.
Sindirim sistemine faydaları; Yoğurdun sinbiyotik yani hem probiyotik hem de prebiyotik bir besin olmasından dolayı ayran da tartışmasız sindirim dostudur. İceriğindeki sindirim dostu probiyotik bakteriler ve inulin dediğimiz prebiyotikten dolayı barsakların duzenli calışmasını sağlayarak kabızlığa karşı koruyucudur. Benzer şekilde ishal durumunda da artmış barsak hareketleri vucutta sıvı, elektrolit dengelerinin bozulmasına, yararlı bakterilerin azalmasına yol acar. Bir de boyle bir hastalık doneminde yeterli enerji ve proteini alamadığımız duşunulurse ayran kurtarıcı bir icecek olacaktır. Bununla birlikte sindirim sisteminde sıkca gorulen gaz, şişkinlik, ishal gibi belirtilerin olduğu laktoz intoleransı dediğimiz sutteki laktoz denilen şekerin sindirilememesi durumunda ayran tuketimi hafif laktoz intoleransı yaşayan kişilerde faydalı olacaktır. Sutten yoğurt yapılırken sutun icerisindeki laktoz laktik aside donuşur ve yoğurdun sindirim dostu olmasını sağlar. Sonuc olarak ayranın iceriğinde az miktarda yoğurt ve su olduğunu duşunursek gaz, şişkinlik gibi belirtilerin ayran tuketildikten sonra yaşanma olasılığının cok daha duşuk olduğunu soyleyebilirim.
Bağışıklık sistemine faydaları; Yoğurdun iceriğindeki probiyotikler bağışıklık sisteminin guclenmesini, kanser ve enfeksiyonlardan korunmayı sağlar. Genel olarak probiyotiklerden zengin fermente icecekler ozellikle kolon kanserinden korunma gorev alıp vucudun savunma sistemi hucrelerinin aktif olmasını sağlarlar.
Kilo kontrolune faydaları; Sağlıklı bir sindirim sistemi kilo kontrolunun temel taşlarından biridir. Sindirim sistemi sağlığı ile birlikte yeterli kalsiyum tuketiminin zayıflamaya destek olduğu calışmalarla desteklenmiştir. Bununla birlikte proteinler metabolizmanın daha hızlanmasını sağlar. Sut, kefir, ayran gibi icecekler protein icerikli iceceklerdir ve hem tokluk hissi verir hem de metabolizmayı hızlandırır. Tokluk hissi verdiğini soylerken su iceriği nedeniyle tuketilen ayranın mide de hacim kaplayıp gereksiz kalori alımını onleyeceğini unutmamalıyız.
Spor iceceği olarak ayran; Yoğurt, whey proteinleri acısından oldukca zengindir. Bu proteinlerin spor yapan bireylerde kas kutlesini arttırmadaki cok onemli fonksiyonları vardır. Dolayısıyla yoğurttan yapılan icecek olan ayranın hem whey proteinlerden zengin, hem de sıvı ve elektorolit (sodyum, klor vb.) kaynağı olduğundan sporcular ve spor yapanlar icin mukemmel bir spor iceceğidir. Egzersizden sonra ozellikle yağsız yoğurt, su, tuz, fesleğen veya nane ile yapılacak bir ayran tansiyonun duşmesini engeller; su, protein, sodyum, klor ve bitkilerden gelen potasyum desteği sağlayıp yorgunluğu giderir, kasların korunmasını sağlar.
Tum bu faydalar ayranın sağlıklı beslenmedeki rolunun aslında ufak birer acıklamalarıdır. Bildiğimiz bu faydalı etkilerin yanında oğreneceğimiz cok fazlasının olacağını da duşunmekteyim. Beslenme ve diyet uzmanı olarak yemeklerle birlikte, oğun aralarında, spor sonrasında az yağlı yoğurttan yapılmış, az tuzlu bir ayranı beslenmenizden eksik etmeyin derim. Sağlıklı gunler dilerim.


[h=2]İstanbul Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]