Cinsel yolla bulaşan hastalık nedir?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar dunyada en sık rastlanan enfeksiyon hastalıklarındandır. Adından da anlaşılacağı gibi cinsel temas yoluyla bulaşan hastalıklara cinsel yolla bulaşan hastalıklar adı verilir.
Bakteriyel Enfeksiyonlar
• Bel Soğukluğu (Gonore)
• Sifiliz(Frengi)
• Klamidya
• Mikoplazma
• Kasık Granulomu
• Yumuşak Yara
• Bakteriyel Vajinoz
Viral Enfeksiyonlar
• Genital Herpes
• Genital Siğiller
• İnsan bağışıklık eksikliği virusu sendromu (HIV/AIDS)
• Molluskum
• Hepatit B
• Hepatit C
Mantar Enfeksiyonları
Parazit Enfeksiyonları
• Trichomonas vaginalis
• Entamoeba histolytica
• Giyardiyazis (Giyardiyoz)
• Kasık biti
• Uyuz
Nasıl bulaşır?
Hastalığa neden olan mikro organizma kan, meni, vajinal sıvı ya da diğer vucut sıvıları ile bulaşabilir. Bazen bu enfeksiyonlar anneden bebeğe gebelik ya da doğum esnasında, kan bağışı yoluyla, iğnelerin ortak kullanımı gibi durumlarda cinsel temas olmadan da bulaşabilir. Bu hastalıklar her zaman şikayetlere sebep olmazlar ve bulgu vermezler. Bu nedenle tamamen sağlıklı gorunen ve taşıdığı hastalıktan haberdar olmayan kişilerden de bulaşabilir.
• Anneden bebeğe bulaş: Gonore (Bel soğukluğu), klamidya, frengi, HIV gibi bazı enfeksiyonlar gebelik suresince ya da doğum esnasında anneden bebeğe bulaşabilir ve ciddi sağlık sorunlarında hatta bebek olumlerine neden olabilir. Tum gebelerin cinsel yolla bulaşan hastalıklar acısından taranması onerilir
Kimler risk altında?
Cinsel olarak aktif herkes risk altındadır. Riski arttıran bazı durumlar soz konusudur;
• Korunmasız cinsel ilişki: Enfeksiyon taşıyan partner ile kondom kullanmadan vajinal, oral ya da anal ilişkide bulunmak riski belirgin olcude arttırır. Uygunsuz ve duzensiz kondom kullanımı da riski arttıran durumlar arasındadır.
• Cok eşlilik: Sayı arttıkca risk artar. Ardışık tek eşlilik de cok eşlilik kadar riski arttırır.
• Cinsel yolla bulaşan hastalık oykusu: Cinsel yolla bulaşan hastalık gecirmek bir diğerinin bulaşmasını kolaylaştırır.
• Zorla cinsel ilişki / cinsel istismar: Cinsel istismar ve saldırı ile başa cıkmak zor olsa da mumkun olan en kısa surede başvurulması ve tarama, tedavi yapılması ve psikolojik destek alınması onerilir.
• Alkolizm ve uyuşturucu madde kullanımı: Alkolizm ve madde kullanımı mantıklı ve sağduyulu karar verme yetisini bozar ve riskli davranışlarda bulunma ihtimalini arttırır.
• Damardan uyuşturucu madde kullanımı: İğnelerin ortak kullanımı HIV, Hepatit B ve Hepatit C dahil pek cok ciddi hastalığın bulaşma riskini arttırır.
• Genc olmak: Cinsel yolla bulaşan hastalıkların hemen hemen yarısı 15-24 yaş aralığında tespit edilir.
Nasıl bulgu verirler?
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulguları etkene gore geniş bir yelpazede yer alır. Bazen hicbir bulgu vermeyebilirler. Hastalık ileri evrelere gelene kadar dikkatten kacabilirl ya da diğer partnere tanı koyulduğunda tespit edilebilir.
Şikayetler ve bulgular maruz kalınan mikro organizmaya gore şupheli cinsel temastan gunler sonra ortaya cıkabilir ya da yıllarca fark edilir sorunlara yol acmadan gizli kalabilir.
• Genital bolgede, makat bolgesinde ve ağız ici ya da cevresinde yara, şişlik
• İdrar yaparken yanma ya da ağrı hissi
• Genital bolgede kaşıntı
• Penis ucundan akıntı
• Alışılmadık koku, kıvam ve renkte ya da kotu kokulu vajinal akıntı
• Beklenen dışında vajinal kanama
• Ağrılı cinsel ilişki
• Kasık bolgesinde ya da bazen yaygın ağrılı ve buyumuş lenf bezleri
• Karın alt kısmında ağrı
• Ateş
• Govdede, ellerde ve ayaklarda dokuntu, kızarıklık
• Kilo kaybı, ishal, gece terlemeleri
• Sarılık
• Acı, ağrı, ateş, soğuk terleme
Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
• Cinsel olarak aktif iseniz ve şupheli temas endişesiniz var ise
• Cinsel yolla bulaşan hastalık duşundurecek şikayetleriniz var ise
• Yeni partneriniz ile cinsel ilişkide bulunmadan once
Ne tur sıkıntılara yol acarlar?
• Kasık ağrısı
• Gebelik sorunları
• Goz enfeksiyonları
• Eklem ağrıları ve iltihapları
• Pelvik iltihabi hastalık (PID)
• Kısırlık
• Kalp hastalıkları
• Bazı kanserler
Nasıl tanı koyulur?
Şupheli cinsel ilişki oykusu ve cinsel yolla bulaşan hastalık duşundurecek şikayet ve bulgular var ise test yapılması onerilir.
• Kan analizi
• İdrar analizi
• Diğer vucut sıvı ornekleri ya da yaralardan alınan ornekler
Nasıl tedavi edilir?
Bakterilerden kaynaklanan cinsel yolla bulaşan hastalıklar kolaylıkla tedavi edilebilir. Virus kaynaklı enfeksiyonlarda tedavi her zaman mumkun olmaz. Gebelikte karşılaşılan cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların hızlı bir şekilde tedavisi ile bebekte gelişecek enfeksiyonun onlenmesi ya da riskin azaltılması mumkun olabilir.
• Antibiyotik tedavisi
• Antiviral tedavi
Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda eş tedavisi ve taraması mutlaka yapılmalıdır.
Onlenebilir mi?
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların onlenmesi, tanı ve tedavi icin tıbbi olanakların sağlanmasıyla olur. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların onlenmesinde eğitim şarttır. Kişilerin cinsel yonden aktif yaşlara ulaştıklarında kendilerini bu hastalıklara karşı nasıl koruyacaklarını bilmeleri son derece onemlidir.
Cinsel ilişkiden uzak durmak cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmanın en etkili yoludur.
• Tek eşlilik
• Cinsel aktif yaşa gelmeden once HPV ve Hepatit B icin aşılanma yapılması
• Cinsel ilişki oncesi tarama yapılması
• Duzenli ve duzgun şekilde kondom kullanımı
• Alkolizm ve madde bağımlılığının onlenmesi, tedavi ve destek alınması
• Sunnet
• Cinsel partner seciminde titiz davranılması
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda bilgilenilmesi
• Duzenli olarak test yaptırılması

[h=2]Antalya Urolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]