Aşılama tedavisi nedir?
Aşılama tedavisi en basit anlatımla, kadında yumurtlama sağlandıktan sonra, hızlı hareketli spermlerin rahim ağzından gecirilerek rahim icerisine bırakılmasıdır. Dolayısıyla bu tedavi yonteminde kaliteli sperm ve yumurta sağlanarak dollenmenin oluşması kendi haline bırakılmaktadır.
Bu tedavide menideki spermler, ozel bir yontemle yıkanarak en hızlı hareketli olanlar ayrılmaktadır. Ardından ozel şartlarda korunan spermler, rahim ağzından ilerletilen ozel kateterler kullanılarak rahim ve tuplere iletilmektedir.
Aşılama tedavisinin avantaj ve dezavantajları nelerdir?
Aşılama tedavisinin başlıca iki avantajı vardır. İlki menideki en kaliteli spermlerin secilmesidir. İkincisi spermlerin rahim ağzı ve vajinadaki asidik ortamdan zarar gormeden yumurtaya daha kolay ulaşmasının sağlanmasıdır.
Aşılama tedavisinin dezavantajı ise dollenmenin sperm ile yumurtanın birbirlerini bularak, kendiliğinden oluşmasının beklenmesidir. Tup bebek tedavisinde, rahim ağzından laboratuarda elde edilen embryolar verilmekte iken, aşılama tedavisinde ise spermler verilmektedir. Tup bebek tedavisinde gebeliğin elde edilmesi sadece verilen embryoların rahime tutunmasına bağlıdır. Aşılama tedavisinde ise gebeliğin oluşması icin spermler once tuplerden gecerek yumurtayla buluşmalıdır, ardından dollenen yumurta yeniden tuplerden geri donerek rahime tutunmalıdır. Dolayısı ile aşılama tedavisinde başarı icin hasta secimi cok kritiktir.
Aşılama tedavisinin başarı şansı ne kadardır?
Aşılama yontemi, hasta secimi doğru yapıldığında yaklaşık %20’dir. Ozellikle ağır olmayan erkek faktorunde, nedeni ortaya konulamayan infertil (kısır) ciftlerde ve polikistik over sendromu gibi yumurtlama bozukluğu olan kadınlarda bu yontem oncelikle tercih edilmektedir.
Aşılama tedavisinin etkinliği tum dunyada kabul gormuş olmakla birlikte, aşılama tedavisinin en fazla dort kez denenmelidir. Dortten fazla sayıda uygulanan aşılama tedavisinde gebelik oranının artmadığı belirtilmektedir.
Aşılama tedavisinin aşamaları
Aşılama tedavisine başlamadan once hastanın adet gorduğu gunlerde (ideal olan adetin ikinci gunu) yapılacak ultrason incelemesi ile yumurtalıklar ve rahim ici zarının (endometrium) değerlendirilmelidir. Eğer yumurtalık kisti yoksa ve rahim ici zarı duzenli ve ince ise tedaviye başlanılır. Aşılama tedavisinde amac, uygulanacak ilaclar ile yumurtalıklardan bir ya da iki adet yumurtanın gelişmesinin sağlanmasıdır.
İlk aşama-Yumurta Geliştirilmesi (ovulasyon induksiyonu): Yumurta geliştirici ilaclar, adetin ikinci gunu başlanmakta ve yaklaşık olarak 9-10 gun boyunca uygulanmaktadır. Bu ilaclar gobek etrafından, insulin iğnesi buyukluğundeki ozel enjektorler ile yapılır. Ağrıya neden olmayan bu enjeksiyonları hastalar kendileri uygulayabilmektedirler.
Yumurta gelişimini uyaran bazı ilaclar:
Gonal-F, Puregon, Metrodin, Follegon, Menopur, Humegon, Menogon, Pergonal
İkinci aşama-Yumurtanın Catlatılması: Yaklaşık 10 gunluk tedavi ile gelişen yumurtaların hucresel olgunlaşmalarını sağlanması ve catlamaları icin tek doz bir ilac uygulaması yapılır. Bu ilac ile yumurtanın catlayarak karın boşluğuna atılması sağlanılır.
Yumurtanın Catlamasını Sağlayan İlaclar:
Ovitrelle, Pregnyl
Ucuncu aşama-Aşılama:Yumurtanın catlaması icin yapılan enjeksiyon sonrası 36. saatte aşılama yapılmaktadır. Yapılacak aşılama icin hazırlanan sperm icin erkekten (genellikle masturbasyon ile) meni alınır. Menideki spermler ozel bazı işlemlerden gecirilerek, en hızlı hareketliler ayrılarak hazırlanır.
Aşılama işlemi icin hijyenik poliklinik şartları yeterlidir, ameliyathane gerektirmemektedir. Genel anestezi gerektirmeden aşılama işlemi yapılabilmektedir. Aşılama işleme vajinaya yerleştirilecek spekulum denilen alet ile başlanır. Ardından serum ile rahim ağzı ve vajina enfeksiyon etkenlerinden ve akıntılardan temizlenir. İşlem ultrason eşliğinde uygulanmalıdır. Ultrason rehberliğinde kateter rahim ağzından ilerletilerek hazırlanan spermler rahim icine ve tuplere verilir.
Aşılama uygulaması sonrası hastanın yarım saat (otuz dakika) dinlenmesi yeterli olacaktır. Hastanın işlemden sonra bu surece dinlendirildikten sonra yolculuk yapmasında, ucağa binmesinde veya yurumesinde herhangi bir sakınca yoktur. Gebelik şansını hastanın aşırı olmamak kaydıyla fiziksel hareketleri azaltmayacağı gibi, gebelik testine kadar hic kalkmadan yatması da arttırmamaktadır. Aşılama sonrası cinsel ilişki yasaklanmamalı, aksine onerilmelidir.
Dorduncu aşama-Gebelik testi: Aşılama sonrasında gebeliğin sağlanması icin hastaya bazı hormonal ilaclar verilebilir. Hastanın bu ilacları duzenli kullanması cok onemlidir. Aşılamadan yaklaşık 12 gun sonra anne adayına kanda gebelik (B-HCG) testi yapılmalıdır.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]