Astım akciğerlere kadar olan hava yollarının bir uyarı ile daralaması sonucu oksuruk, nefes darlığı, hışıltı şikayetlerinden en az birinin olmasıdır. Sağlıklı bir kişide bu soluma olayı kolayca gercekleşir. Astımlı bir kişidebazı donemlerde soluma zorluğu meydana gelir. Astım atağı sırasında bronşlar ( hava yolları ) daralır ve havanın gecişi zorlaşır. Bu hava yolu daralmasının bazı nedenleri vardır. Bunlar:
* Bronşları cevreleyen kasların kasılması sonucu hava yollarının daralması
* Bronşun icini saran zarın şişmesi
* Hava yollarında mukus ( sumuk - balgam ) adı verilen yapışkan bir salgının aşırı salınması ve bu salgının hava yollarınıyer yer tıkaması
Astım Nobetinin Belirtileri Nelerdir?
Bronşlar daraldığı zaman solunum işini yapmak icin daha buyuk caba sarf edilir. Akciğerlere giren hava daralan bronşlardan dışarı cıkarken zorlanır. Hasta bunu nefes darlığı veya goğuste sıkıntı şeklinde ifade edebilir. Bu sırada hasta ıslık sesine benzer (vızıltı) bir ses cıkarır. Akciğere girmiş hava daralmış olan bronşlardan dışarı cıkarken, hasta aşırı zorlanırsa, normalde soluma ( nefes alıp verme ) işi icin kullanılmayan boyun, goğus, omuz ve karın kaslarını kullanır ve daha sık solur.
Astımın Bulguları Nelerdir?
* Oksuruk. Astımın sık bir bulgusudur. Ozellikle gece oksuruğu olur. Egzersiz, soğuk hava oksuruğu arttırabilir. Hava yollarındaki mukus birikimi ve bronşları cevreleyen kasların kasılması nedeni ile olur.
* Vızıltı. Astım nobetinin sık karşılaşılan bir bulgusudur. Akciğerdeki hava daralmış bronşlardan dışarı cıkarken zorlandığı zaman nefes verirken duyulur. Siz cocuğunuzun sırıtnda dışardan elinizle hissedersiniz.
* Sık Soluma. Astım nobeti sırasında daralmış ve ici mukus ile dolmuş bronşlarda soluk alıp verme işi zorlaştığından hasta daha sık nefes alıp verebilir. Bunu saptamak icin cocuğunuzun 60 saniye icinde kac kez nefes alıp verdiğini sayın; bulduğunuz sayıyı normalde iyiyken olan dakikadaki solunum sayısı ile karşılaştırın.
* Goğus Duvarı Derisinde Cekilmeler. Daha ağır astım nobetlerinde gorulen bir bulgudur. Goğus duvarında kaburgalar arasındaki deri ve boynun onundeki deride ice cekilmeler olabilir. Bu bulgu saptandığında hemen hastaneye başvurunuz.
Astıma neden olan durumlar ( uyaranlar ) nelerdir ?
Astımın sebebi tam olarak bilinmese de bu hastalıkta hava yollarının bazı uyaranlara aşırı duyarlı olduğu bilinmektedir. Bu uyaranlar hava yollarını uyararak astım atağı oluşumuna neden olurlar. Bu uyaranları şoyle sıralayabiliriz:
1. Allerjenler ( allerjiye neden olan maddeler )
Normal kişilere hicbir zararı olamayan allerjenlere, allerjik astımı olan bir kişi maruz kalınca bir allerjik reaksiyon olur. Bu reaksiyon sırasında tahriş edici bazı kimyasal maddeler yapılır ve hava yollarındaki dokuların icene salınır. Kişi hem allerjik hem de astımlı ise astım atağı gecirir. Bu allerjenlerin bazıları şunlardır:
Ev tozu, ev tozu akarları ( bocekler )
Cicek tozları ( polenler )
Kuf
Hayvan tuyu
2. Enfeksiyonlar
Solunum yolu enfeksiyonları ( grip, nezle ) astımlı kişide hava yollarını uyararak astım atağına neden olabilir. Bu enfeksiyonlar okul ve/veya kreşe giden cocuklarda sıktır.
3. Hava değişimi
Mevsim değişimi, hava ısısının değişmesi ( ozellikle soğuk hava ) ve nem oranının artması, astımlı bir kişide hava yollarını uyararak astım atağına neden olabilir
4. Egzersiz
Astımlı bir kişide egzersiz hava yollarını uyararak astım atağına neden olabilir. Koşma gibi, daha fazla enerji tuketimine neden olan yoğun egzersiz turleri, birkac dakika icinde bir astım atağına neden olabilir. Ancak bu nedenle astımlı cocuklarda egzersizin engellenmesi soz konusu değildir. Egzersiz oncesi uygun ilac alımı ile astım atağı onlenebilir. İyi tedavi edilen astımlı bir cocukta egzersiz sonrası belirtiler olmamalıdır. Oluyorsa tedavi planının duzenlenmesi icin bu durumu doktorunuza bildiriniz.
5. Irritanlar ( tahriş ediciler )
Bazı maddeler duyarlı olan bronşları tahriş edebilir. Bu maddeler şoyle sıralanabilir: Sigara dumanı, hava kirliliği, sac spreyleri, parfumler, temizlik maddeleri ve keskin kokular. Astımlı bir kişinin yaşadığı evin icinde hic kimsenin sigara icmesine izin verilmemelidir.
Astımda olabilecek komplikasyonlar nelerdir ?
* Astım genellikle cocuklarda akciğerlerde kalıcı hasar yapmayan bir hastalıktır. Hastalık cok uzun yıllardan beri var olsa da uygun tedavi ile akciğer fonksiyonları normale yakın olarak korunabilir.
* Astımda sorun bronşlarda olmasına rağmen bir cok astımlıda ust solunum yolları (burun, boğaz, sinusler) ve kulaklar ile ilgili problemler eşlik edebilir. Astımlı cocuklarda sıklıkla kronik burun tıkanıklığı olur ve buna bağlı olarak kulak enfeksiyonları ve sinuzit meydana gelir. Buruna yonelik uygun tedavi ile (burun temizliği ve doktorun onerisi ile diğer bazı ilaclar) bu durumların olması onlenebilir.
* Astım bazı psikolojik problemlere neden olabilir. Ağır astımı olan cocuklarda okul devamsızlığı, spor etkinliklerine katılamama ve astım atağı sırasında acil olarak hastaneye başvurular bu duruma neden olabilir. Uygun tedavi alan bir cocukta astım kontrol altına alınarak bu problemlerin olması onlenebilir.

[h=2]Malatya Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]