Apandisit nedir?
İnce barsak ile kalın bağırsağın birleşim yerinde bulunan “kor bağırsağın” (apendiks) iltihaplanmasına apandisit diyoruz.

Apandiksin gorevi nedir?
Hayatın erken donemlerinde vucut savunma sisteminin bir parcası olup vucut savunma hucrelerinin eğitim alanı olarak gorev yapar. Yaş ilerledikce bu gorevi azalır.

Apandisit kimlerde gorulur?
Gorevi ile bağlantılı olarak apandiksin aktif olduğu cocukluk ve genclik yaşlarında (10-20 li yaşlar) apandisit sıklıkla gorulur. Bebeklerde az, yaşlılarda nadirdir.

Apendiks alınınca vucudun savunma gucunde bir azalma olur mu?
Hayır. Apendiks savunma sisteminin bir parcasıdır. Alınınca gorevini diğer organlar ustlenir; herhangi bir eksiklik olmaz.

Apendiks neden iltihaplanır, apandisitin sebebi nedir?
İltihaplanma temelde apendiksin ic deliğinin tıkanması ile oluşur. Bu tıkanmanın da iki şekli vardır. Biri; deliğin kalın bağırsağa acılan ağzının dışkı taşı, meyve cekirdeği, barsak solucanı vb sebeplerle tıkanması; diğeri de apendiksin duvarında bulunan kucuk lenf bezlerinin (boğazımızdaki bademcikler misali) mikrobik sebeplerle buyuyup deliği tıkamasıdır.

Bu tıkanma sonrasında kor bağırsağın diğer bağırsakla bağlantısı kesilir, icerdeki mikropların coğalması sonucu dar bir alanda (apendiks deliğinin ici) basınc artışı olur. Bu artış apendiksin kan dolaşımını engeller. Basınc artışı ve coğalan mikroplarla apendiksin duvarı tahrip olur. İltihaplanma ilerlerse bu tahrip olan duvar delinir ve apendiks patlamış olur.

Apandisit ne gibi şikayetlere sebep olur?
Apandiks deliğinin tıkanmasından sonra icerde bakteriler coğalır ve iltihaplanma sureci başlar. Bunun hastada yaptığı ilk şikayetler genel ve muphem bir karın ağrısı, iştahsızlıktır. Zamanla ağrı şiddetlenir ve karnın sağ alt kısmına yerleşir. Ağrıya ek olarak bulantı, kusma ateş ortaya cıkar. Bazen bu belirtilerin sadece birisi bazen hepsi birlikte gorulebilir.

Bu şikayetler olunca ne yapmak gerekir?
Karın ağrısı başlayınca kişiler genellikle bağırsaklarını uşuttuklerini, yedikleri bir gıdanın dokunduğunu veya gaz birikimi olduğunu duşunup ağrı kesici alabiliyorlar. Eğer ağrı kişinin gunluk işlerini engelleyecek kadar şiddetliyse, ağrı kesiciye rağmen devam ediyorsa, bir gunden fazla suruyorsa, kusma, ateş gibi şikayetler de eklenmişse bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.

Hastanede teşhis icin neler yapılıyor?
Bu şikayetlerle hastaneye başvuran hastaya bazı tetkikler yapılır. Muayene ve tetkikler sonucunda apandisit teşhisi teyit edilirse hasta zaman kaybetmeden ameliyat edilmelidir.

Her karın ağrısı apandisit midir?
Tabiî ki değildir. Karın ağrısının pek cok sebebi vardır. Bu sebepleri ortaya cıkarmak icin tetkik yapılır zaten. Ama bu tetkiklere rağmen duşuk bir oran da olsa apandisite benzeyen başka hastalıklar olabilir.

Ya teşhis yanlışsa, başka bir hastalık varsa?
Apandisit bir kanaat teşhisidir, yanılma payı vardır. Sıraladığımız şikayet ve bulguları olanlara apandisit deriz, ameliyat ederiz. Gercek apandisit teşhisi ameliyatta netleşir. Bazı hastalıklar apandisit ile karışabilir. USG ve BT kullanımı ile bu yanılma payı azalmıştır. Ama apandisit teşhis etmek icin rutin olarak BT kullanmak maliyet ve imkan sebebiyle uygun değildir. USG de her zaman apandisiti goremeyebilir.

Apandisit ile karışabilen başka bir hastalık bile olsa, hekim apandisit kanaatine varmışsa hastayı ameliyat etmelidir. Cunku hasta gercekten apandisit ise apandisitin patlamasından korunmuş olunur. Gercekten apandisit değilse de ameliyatın yararları vardır: teşhisi netleşir, hekim ve hastanın aklında bir şuphe kalmaz, ameliyat gerektiren başka hastalıklar ozellikle yumurtalık ve bağırsağa ait cıkarsa onların ameliyatı yapılır, tıbbi tedaviye gore daha kısa sureli tedavi olur, zaman kaybı azalır. Apandisitin patlama riskine karşılık guvenli bir ameliyat yapmak her zaman tercih edilecek bir secenektir.

Ameliyat olmadan tedavi olmaz mı?
Hekim apandisit teşhisi koymuşsa bir an evvel ameliyat olmak gerekir. Apandisit icin halen tek tedavi yontemi ameliyat olmaktır.

Ameliyat nasıl yapılıyor?
Acık ya da kapalı (laparoskopik) yontemle karın icine giriliyor. Apandiksin damarları bağlanıp kesiliyor. Ardından da kalın bağırsak ile birleşim yerinden kesilip apandiks cıkarılıyor.

Ameliyat acık mı kapalı mı olsun?
Her iki ameliyatta yapılan işlem aynıdır. Acık ameliyatta karın duvarında ortalama 5 cm'lik bir kesi olur, ameliyat sonrası biraz daha fazla ağrı olur, işe biraz daha gec zamanda donulur. Kapalı ameliyatta uc adet 5-10 mm'lik delikten aynı işlem yapılır. Dolayısıyla az ağrı, erken işe donme ve iz kalmaması avantajı ve rahatlığı vardır. Ayrıca karın ici diğer organlar da gozlenip gereken mudahale yapılabilir.

Ameliyat olmazsa apandisit patlar mı?
Apandisit teşhisi konulduktan sonra ameliyat olunmazsa iltihabın ilerleyip apandiksin patlaması beklenir. Ancak karın icindeki organlar bazen apandiksi cevreleyip iltihabının etrafa yayılmasını engellerler. Bu durumda ağrı, kusma, ateş birkac gun surdukten sonra hastalık duzelebilir veya tahribatı sınırlı kalabilir. Gunumuzde bekleyerek, hastalığın duzelmesini ummak gibi bir seceneğe izin verilmez.

Apandisit patlarsa ne olur?
Patlamış bir apandisit ameliyat edilmezse olume kadar gidebilen, ameliyat edilse bile vucuda oldukca fazla zarar veren acil bir durumdur. Patlayan apandiksin icindeki iltihap karın boşluğuna yayılır, karın boşluğu doğrudan irinle, dışkıyla kirlenir. Bu durum cok şiddetli bir iltihap hÂlidir.

Patlamış apandisit neden tehlikelidir?
Olume sebep olabilir. Ameliyat edilse bile karın ici apse, karın ici barsak yapışıklıkları, yara yeri iltihapları gibi sıkıntılı durumlar oluşturabilir.

Ameliyatta ve sonrasında problem cıkabilir mi?
Apandisit ameliyatı gunumuzde oldukca guvenli ameliyatlar sınıfındadır. Ameliyatın riskini artıracak başka bir hastalık yoksa ameliyat guvenle yapılabilir. Ameliyat sonrasında ise karın icinde ve yara yerinde iltihaplanma en sık gorulen problemlerdir. Bu iltihaplanmalar da antibiyotik kullanımı ile azalmıştır.

Kac gun işten geri kalınır, kac gun istirahat etmek gerekir?
Acık ameliyattan sonra 7-10 gun, kapalı ameliyattan sonra 3-5 gun istirahat sonrası calışmaya ve normal hayata donulebilir.

[h=2]İstanbul Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]