Normal adet kanaması her 21-35 gun aralarla gorulen, 3-7 gun suren ve 20-80 ml.kan kaybının olduğu kanamalardır. Polikliniklere başvuran hastaların yaklaşık % 15-20’sini bu hastalar oluşturur. Bu nedene bağlı jinekolojik operasyonların ise %25-50 kadarı bu hastalardır.
Anormal rahim kanama nedenlerini organik ve disfonksiyonel kanamalar olarak ikiye ayırabiliriz:
Organik Kanama Nedenleri :
•Gebelik komplikasyonları: Duşukler, dış gebelikler, uzum gebelikleri (gestasyonel trofoblastik hastalıklar, plasentanın (cocuğun eşinin) erken ayrılması, plasentanın yerleşim bozukluklarıdır.
•Anatomik bozukluklar: Enfeksiyonlar, polipler, myomlar, endometriozis, adenomyozis , rahim ici zarı kalınlıkları ve kanserojen gelişimler.
•Hormonel problemler: Polikistik over sendromu, prolaktin yuksekliği, bobrek ustu bezi veya hipofiz tumorleri, ostrojen ureten tumorler, tiroid ve hipofizer hormon bozuklukları.
•Sistemik hastalıklar: Karaciğer hastalıkları, bobrek hastalıkları, obezite veya cok zayıflık (anoreksi), kronik hastalıklar.
•Hematolojik hastalıklar: Anemi, pıhtılaşma bozuklukları.
•Rahim ici araclar (spreller)
•İlac kullanımı, depresyon, yoğun alkol kullanımı
Disfonksiyonel Rahim Kanamaları:
Organik nedeni olmayan , anovulatuar (yumurtlamanın olmadığı) adet duzeni ile ilişkili kanamalardır. Ritim bozukluğu; Polimenore (21 gunden daha sık aralarla gorulen adet kanamaları) ve Olİgomenore (35 gunden daha uzun aralarla olan adet kanamaları) olarak karşımıza cıkarlar. Kanama miktarında değişiklik ; Hipermenore (kanama miktarı 80 ml’nin ustunde) , duzenli gelen kanamalardır. Metroraji; duzensiz aralarla gelen surekli kanamalardır. Menometroraji; duzensiz aralıklarla ve miktarı fazla olan kanamalardır.Amenore; 6 aydan fazla sure ile yada uc ay ard arda adetin olmamasıdır. Ovulasyon kanaması; iki adet arası ovulasyona yakın donemde olan lekelenme tarzı kanamalardır. Postmenopozal kanamalar; son adet kanamasından 12 ay sonra gorulen kanamalardır.
Anormal uterin kanamalı hastaların yaklaşık 1/3 ‘unu bu grup olşturur. Organik kanama nedenleri mutlaka ekarte edilmelidir. Tedavide amac rahim ici zarını (endometrium) stabilize etmek ve hormonel değişiklikleri duzeltmektir. Disfonksiyonel uterin kanamanın ana nedeni anovulasyondur(yumurtlama olmamasıdır).Morbit obezite de kanama nedeni olabilir. Fizyolojik over (yumurtalık) kistleri varlığında da duzensiz kanamalar gozlenir.
Tanı Nasıl Koyulur?
•Hastanın yaşı onemlidir. Pubertedeki hasta grubu, menopoz oncesi hasta grubu ve menopoz sonrası hasta grubu olarak değerlendirilmelidir. Anormal kanamanın olsı butun nedenleri goz onunde bulundurulmalıdır. Kanama hikayesi cok dikkatli alınmalıdır. Kanamanın başlangıcı, suresi, yoğunluğu, eşlik ettiği ağrı,varsa vajinel akıntı hali ve aile hikayesi de sorgulanmalıdır. Aldığı ilaclar, doğum hikayesi, sosyal yaşamı da dikkate alınmalıdır.
•Fizik muayenede, dış ve ic genitaller gozlendikten sonra ,kanama odağı araştırılmalı,enfeksiyon bulguları ekarte edilmeli, travma duşunulmeli, ayrıca kanama nedeni olabilecek genital kitle varlığı (polip, myom gibi), servikal (rahim ağzı) patolojileri ekarte edilmelidir. Transvaiinel ultrason ile hızlı, ucuz ve kolay rahim, yumurtalıklar, tupler ve batın ici bulgular değerlendirilebilir.
•Ureme cağındaki kadınlarda ilk olarak gebelik testi ile gebelik(dış gebelik) ekarte edilmelidir. Oyku yaş ve muayene bulgularına gore tanıya giden yol belirlenir.
•Servikal kultur enfeksiyon hastalıklarını (cinsel yolla bulaşanlar dahil) ekarte etmede yardımcı olabilir.
•Endoetrial ornekleme( Biyopsi); 35 yaş ustu bayanlarda duzensiz kanamalarda mutlak gerekir, endometrial kanser veya hiperplazi( rahim ici zarı kalınlaşması) tanısını koyabilme amaclı.
•Histeroskopi gunumuzde hem tanı hem de tedavi amaclı bu olgularda yaygın olarak kullanılmaktadır. Rahim ici patolojik bulguları uzaklaştırmada da gold standart bir yontemdir.
•Rahim ici zarı kalınlaşması (Endometrial Hiperplazi): Rahim icini kaplayan , endometrium olarak adlandırılan hucrelerin ve salgı bezlerinin,yoğun ostrojen etkisi altında kalarak buyumesi ve buna bağlı rahim ici zarını kalınlaştırması halidir. Progesteron hormonu eksikliğinde (menopoz oncesi donemde) veya genc bayanlarda yumurtlama olmaması halinde sık karşılaştığımız durumlardır. Risk taşıyan gruplar ,polikistik over hastaları, şişmanlık, tiroid hastalığı olanlar, şeker hastalerı, ostrojen salgılayan tumor hikayesi olanlar, dolaşımda ostrojen fazlalığı olanlar, bilinen karaciğer hastalıkları olanlar, doğum yapmamış kadınlar ,gec menopoza girenler ve sosyo ekonomik durumu iyi olan kadınlardır.
•Her adet doneminde rahimin zarını kalınlaştıran ostrojen hormonu ile dokulme kanamasına sebep olan (aylık adet gorme hali) progesteron hormonu arasında bir denge vardır. Progesteron eksikliğinde, ostrojen fazlalığında kalınlaşan rahim zarı hucrelerinde artış gozlenir ki bu durum artmış kanser riskini beraberinde getirir.Tanı patolojik ornekleme sonrası gelen bulguya gore konur. Patolojik değerlendirmede hiperplazinin turu (basit / kompleks veya atipili/ atipisiz ) tedaviyi belirler. Bu durumlarda hasta yaşı ve cocuk isteği de goz onune alınmalıdır. Atipili hiperplazi her zaman cok dikkatle değerlendirilmeli, hasta premenopoz veya post menopoz da ise , atipinin yuksek kansere donuşum potansiyalini (%8-% 30) goz ununde bulundurarak daha cabuk cerrahi girişim kararı alınmalıdır.
•Ozetle anormal rahim kanamalrında , menopoz oncesi ve doğurganlık cağında oncelikle gebelik ekarte edilir. Gebelik yoksa, diğer organik nedenler yaşa ve bulgulara gore dikkatle araştırılarak , patolojik nedenler varlığında cerrahi girişimler soz konusu olabilir veya tanıya ozgu tedavi yoluna gidilir. 35 yaş ustu ve post menopozal olgularda endometrial ornekleme (biyopsi) ve atipili patolojiler tedaviyi belirler.

[h=2]Bursa Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]