Fistul nedir?
Makat etrafında, akıntıya yol acan, cilt ile bağırsak arasındaki bir tunel oluşumudur.

Bu hastalığın sebebi nedir?
Makatın etrafındaki yumuşak doku icinde salgı bezleri vardır. Bu bezler urettikleri salgıyı bağırsağın son kısmına boşaltırlar; dolayısıyla bezler ile makat arasında kanallar vardır. Eğer bu bezler iltihaplanır ve apse oluşursa bir şekilde apse boşalacaktır. Bu boşalma ya kendiliğinden apsenin cilde acılması ile olur veya cerrah ameliyatla boşaltır. Her iki durumda da zaten bezlerin bağırsağın icine kanalı varken bir de cilt ile birleşir, boylece bağırsakla cilt arasında tunel oluşmuş olur.

Belirtileri nelerdir?
Fistul hastalarının en sık şikayeti irinli akıntıdır. Bu akıntı zaman zaman bir iki damla ile ic camaşırın kirlenmesi şeklinde olabileceği gibi gunde birkac kez ic camaşırı değiştirmek gerektirecek kadar fazla olabilir. Bu akıntılar cildi tahriş ettiği icin kaşıntı olabilir. Bazen akıntı kırmızı olunca kanama zannedilebilir.

Teşhis nasıl yapılır?
Teşhis oldukca kolaydır. Sadece muayene bile yeterlidir. Akıntının kesildiği zamanlarda veya fistul deliğinin makatın icinde kaldığı hastalarda bazı goruntuleme tetkikleri yapmak gerekebilir.

Hangi tetkikleri yaptırmak gerekir?
Hastalığın yaygınlığı, fistul yolunun nereye gittiği, icerde bir abse odağı olup olmadığı yada başka bir hastalık sebebiyle fistul olup olmadığını belirlemek icin MR ve kolonoskopi gibi bazı tetkikler yapılabilir.

Kolonoskopi yaptırmak gerekir mi?
Eğer basit fistul ise, altta yatan başka bir hastalık duşunmuyorsak kolonoskopi yapılmayabilir. Ama tekrarlamış fistul ise veya altta yatan başka bir hastalık olduğundan endişe ediyorsak kolonoskopi yaptırmak yararlıdır.

MR cekilmesi şart mı?
Her fistul hastası icin MR cektirmek şart değildir. Ama tekrar etmiş fistullerde, derin dokularda abse olduğu duşunulduğunde, cok ağızlı fistul varsa MR cektirmek faydalıdır.

Bu belirtiler başka bir hastalığa ait olabilir mi?
Makat cevresinde aynı şikayetlere yol acan ceşitli hastalıklar vardır. Bu hastalıklar arasında basur (hemoroid) cok sık gorulur. Bu yuzden bu şikayetler olunca kişi genellikle basur hastalığı olduğunu zanneder. Oysa başka bir hastalıklar da olabilir. Başka bir hastalık olup olmadığı ancak muayene ve tetkikler ile ayırdedilir.

Fistulun tedavisi nedir?
Fistulun tedavisi ameliyattır. Ameliyatta bu iyileşmeyen tuneli ortadan kaldırmak esastır.

Ameliyat yapılmazsa ne olur?
Hastalık devam eder, akıntılar ve cilt tahrişleri ilerler. Nadiren, uzun yıllar tedavisiz bırakılan fistuller kanserleşebilir.

Fistul başka bir hastalığa doner mi?
Uzun yıllar tedavi edilmemiş fistullerde az da olsa kanserleşme ihtimali olabilir.

Ameliyattan başka tedavi yontemi var mı?
Antibiotikler fistul akıntılarını azaltabilirler ama hastalığı tamamen iyileştiremezler. Fistul hastalığının esas ve kesin tedavisi ameliyattır.

Ameliyatta ne yapılıyor?
Ameliyatın esası bu fistul tunelinin ortadan kaldırılmasıdır. Bu amac icin birden fazla cerrahi yontem vardır. Hangi yontemin uygulanacağına cerrah karar verir. Bazen bu tunel bir koni şeklinde kesip cıkarılır, bazen tunel sadece acık yara haline getirilip pansumanlarla iyileşmesi sağlanır. Bazen de makat kaslarını kesecek şekilde fistul cıkarılır.
Ameliyattan sonra makatta kacırma olur mu?
Fistul yolu makat kaslarının arkasından ilerleyip bağırsağa acıldığı durumlarda, bazen makat kaslarını da kesmek gerekir. Ama bu kesme işlemi yaraya yerleştirilen bir iplik ile uzun vadede yapıldığından makatta kacırma ihtimali cok azdır. Eğer onceden kacırma olabileceği ongoruluyorsa ameliyat yontemi bu duruma gore planlanır.

Ameliyattan sonra pansuman gerekiyor mu?
Coğu hastada pansumana ihtiyac olmaz. Ama yarası buyuk olan kişiler icin makat uzerinde surekli bir gazlı bez bulunması iyi olur. Bu bez akıntıları emerek camaşırların kirlenmesini engeller hem de yarayı kuru tutarak iyileşmeye yardımcı olur.

Ameliyat yarası ne kadar surede iyileşir?
Yaranın buyukluğune gore bir hafta ile bir ay arasında değişir.

Ameliyat sonrası hayatımda değişiklik olacak mı?
Tamamen normal hayata donulur. Sadece kabız olmamak, dışkılama sonrası yarayı temizlemek yeterlidir. Banyo yapmakta bir sınırlama yoktur. Pansumanlar devam etse bile kişi normal işini yapabilir.

İşime ne zaman donebilirim?
Coğu hasta bir iki gun icinde işine doner. Bazen bu sure bir hafta olabilir.

Hastalık tekrarlar mı?
Anorektal fistuller tekrar edebilir hastalıktır. Cunku ameliyat sonrası yara iyileşirken kalcaların kapalı olması sebebiyle yara dudakları birbirine temas eder ve cilt cabucak yapışır. Ama ciltaltı dokular iyileşmeden cildin yapışıp iyileşmesi zaten fistul demektir. Bu yuzden ameliyat sonrası yara iyileşirken hekim ile sıkı bağlantıda olmak gerekir.

Hastalığın tekrar ettiği nasıl anlaşılır?
Ongorulen surede iyileşmeyen ya da iyileştikten sonra tekrar akıntısı başlayan yaralarda hastalığın tekrarladığı soylenebilir. Ama muayene ile bunu teyit etmek gerekir.

Hastalığın tekrarlaması halinde tedavisi nasıl yapılır?
Tekrarlayan fistullerin tedavi de yine ameliyattır. Ama bu sefer ameliyat oncesi fistulun tekrarlamasına yol acan bir sebep olup olmadığını gormek icin tetkik yapılmalıdır.

[h=2]İstanbul Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]