Anne babalar catışmaların cozumu hakkında az bilgiye sahip olduklarından catışmaları 2 temel yaklaşımla cozmeye cabalarlar” Kazan – kaybet” yontemiyle. Kazan-kaybet yontemi kullanılan ailelerde her taraf kazanmak ister ve kendi isteğini karşısındakine kabul ettirmeye uğraşır. Bu acık savaşta cocuklar kazandıkları zaman anne ve babasının gereksinimlerine karşı duşuncesiz ve saygısızdır.Anababalar kendi gucunu kullanıp savaşta birinci cıktıkları zaman cocuklarının gereksinimlerine karşı duşuncesiz ve saygısız davranırlar. Her iki durumda da kaybeden ofke, kızgınlık ve oc alma arzusu hisseder. Boyun eğmek zorunda kaldığı zaman ise buna karşılık duşmanca duygular besler.
Bu yontem yerine anne babaların kullanabilecekleri cok daha etkili bir yontem var “Kaybeden-Yok” yontemi.

KAYBEDEN-YOK YONTEMİ NASIL UYGULANIR?

Kaybeden yok yontemini uygulamaya karar veren anababalar başlangıcta oturup cocuklarına bu yontemi ayrıntılarıyla anlatmalıdır. Daha sonra bu yontemin başarısını sağlayan 6 basamağı da uygulamaya gecirmeleri gerekir.

1.Basamak: Catışmayı (Sorunu) Tanımlama

Ana babalar cocuğun dikkatini cekmek ve sorunu cozmeye davet etmek icin istekli olmasını sağlamaları gerek.Aşağıdaki kilit noktalara onem verilmeli:
1. Cocuğunuzun bir işle uğraşmadığı bir zamanı secin.
2. Cozumlemesi gereken bir sorununuz olduğunu soylerken dolambaclı
yollara sapmayın.
3. Neyin canınızı sıktığını, hangi gereksinimlerinizin karşılanmadığını ve
duygularınızı cocuğa acıkca anlatın.Burada Ben-dilinin kullanılması
onemlidir. “Evde herkes bir iş yapabilecekken, tum işlerin benim
yapmamın haksızlık olduğunu duşunuyorum” gibi.
4. Cocuğunuzu suclamayın ve yargılamayın.”Kendi odana hic ozen
gostermiyorsun” gibi iletiler gondermeyin.

2.Basamak: Cozumler Uretme

Bu bolumun anahtarı, ceşitli cozumler uretmektir. ” Haydi aklımızı kullanıp bazı cozumler bulalım “ “Bu sorunu cozebileceğimiz ceşitli yollar olmalı” gibi onerilerde ana baba olarak bulunabilirsiniz. Aşağıdaki kilit noktalar yardımcı olabilir.
1. Once cocukların cozumlerini almaya calışın. Daha sonra
kendinizinkileri ekleyin.
2. Bulunan cozumleri kucumsememek ve yargılamamak cok onemlidir.
İlk başta butun cozumleri kabul edin, daha sonra elenebilir.
3. Cocuklarınızdan bir tanesi cozum oneremiyorsa onu katılmaya
yureklendirin.

3.Basamak: Cozumleri Değerlendirme

Artık cozumlerin değerlendirmesine gecilebilir. Onerilen cozumlerin uzerinde tek tek konuşun. Hoşlanmadığınız veya katılmadığınız yanları varsa acıklayın.

4.Basamak: En İyi Cozume Karar Verme

Onceki basamaklar doğru uygulanınca, bu basamaktaki catışmalardan cok iyi bir cozumun cıkması doğaldır. Son karara ulaşmak icin bazı ipucları :
1.”Herkes bu cozumden memnun mu?” “Bu cozumun sorunumuzu gidereceğini duşunuyormusunuz?” turunden sorularla cocukların duygu ve duşuncelerini test edin.
2.Alacağınız kararın son ve değiştirilemez karar olduğunu duşunmeyin. Esnek olunabileceğini gosterin. “Bu cozumde anlaşmış gorunuyoruz, uygulamaya başlayalım ve sorunumuzu gercekten cozecek mi gorelim.” gibi cumleler kullanarak bunu anlatabilirsiniz.
3. Herkesin bu kararı yerine getirmek icin soz vermiş olduğunu acıkca belirtin.

5. Basamak: Kararın Nasıl Uygulanacağını Belirtme

Bir karara vardıktan sonra bunun nasıl uygulanacağını ayrıntılı olarak anlatmak gerekir. Buyukler ve cocuklar birbirilerine “Kim neyi ne zaman yapacak?” , “Şimdi ne yapmamız gerekiyor?” , “Ne zaman başlıyoruz?” gibi soruları sorma gereğini duyabilirler. Orneğin , ev işleri ve gorevlerle ilgili catışmalarda şu sorular tartışılmalıdır: “Hangi gunler “ , “Ne sıklıkla” , “İşin nasıl ve ne kadar yapılması isteniyor?”.
Son karar uzerinde net bir anlaşma oluncaya kadar yukarıdaki uygulama sorularının ertelemesi iyi olur.

6. Basamak: Değerlendirme İcin Cozumun Uygulanışını İzleme

Kaybeden yok yontemiyle alınan kararlarının hepsi iyi olmaya bilir. Ana babaların alınan kararların uygulamasından cocuğunun memnun olup olmadığını denetlemeleri gerekebilir. Cocuklar, bazen uygulamasının zorluğu daha sonra ortaya cıkan bir karara kendilerini bağlı hissedebilirler. Ya da anne/baba ceşitli nedenlerle bu anlaşmanın yerine getirilmesinin zorluğunu gorebilir. Boyle durumlarda ana babalar bir sure sonra “, “Kararımızla ilgili sorun var mı? “ , “Kararımızdan hala memnun musunuz?” gibi sorularla kararın doğruluğunu test etmeleri iyi olur. Bazen bu izleme ilk kararın değiştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşabilir. Bu tur durumlarda aile bir araya gelip yeni bir cozum onerisinde bulunabilir.
Kaybeden-yok yontemi anababa –cocuk ilişkisini guclendirir, ailede huzuru ve guveni sağlar.

KAYBEDEN-YOK YONTEMİNİN ETKİSİ NEDİR?

Cocuklar Cozumu Uygulamaya daha isteklidir

Bu yontemde cocuğun duşuncesi sorulduğu ve kararın uygulanmasında anababasıyla beraber onayı alındığı icin cozumun gercekleşmesi daha verimli olur.
Birlikte alınan kararların cocuklar tarafından her zaman uygulanacağı garantisini vermez ama bu olasılığı buyuk olcude arttırır. Cocuklar kararının kendi kararları olduğu duygusunu taşırlar.Cozum icin soz vermişlerdir ve onu yerine getirmenin sorumluluğunu hissederler.

Cocukların Duşunme Becerileri Gelişir

Kaybeden-yok yontemi cocukları duşunmeye yonlendirir. Anne/Baba cocuğa şu işareti verir: Aramızda bir catışma var, bir araya gelip bir cozum bulalım. Bu yontem hem anababa hem cocuk icin sonuca ulaşmada zihinsel bir egzersizdir.

Az Duşmanlık-Cok Sevgi Doğar

Kaybeden-yok yontemini uygulayan anababalar cocuklarının onlara karşı sevginin buyuduğunu ve duşmanca tavırlarının cok azaldığını anlatırlar. İki insan bir cozum uzerinden anlaşınca aralarında kırgınlık ve duşmanca tavırlara yer kalmaz.

Az zorlama

Bu yontemde zorlamaya yer yoktur cunku her iki tarafın istek ve onayı ile bir karara varılır.

[h=1]Kazan-Kaybet Yontemi Gercek Sorunları Yakalar[/h]
Yontem 1'i kullanan anababalar cocuklarını gercekten rahatsız eden şeyi bulma şansını kacırırlar Hemen kendi cozumlerini one surerler. Boylece cocuğun o andaki davranışının belirleyicisi olan cok derinlerdeki duygularını iletmesini engellemiş olurlar. Diğer yandan Yontem 3 coğunlukla bir tepki zinciri başlatır. Cocuğun o bicimde davranmasına neden olan ve canını sıkan gercek soruna ulaşmasına neden olan ve canını sıkan gercek soruna ulaşmasına izin verir.

Kazanan-Yok Yontemi Bir “Terapi” Gibidir

Bu catışma cozme yontemini kullandıktan sonra anababalar cocuklarında gozle gorulur değişiklikler meydana geldiğini sevincle bildirirler.


[h=2]Muğla Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]