Anne ve babalar; uzamış ve duzelmeyen oksuruğe dikkat!
Cocuğum astım mı?
Kış geldi, enfeksiyonlar arttı, bir de pek cok cocuk kreşe başladı ve duzelmeyen, anne ve babaların kabusu olan sık tekrarlayan ve duzelmeyen oksurukler tekrar başladı. En sık karşılaşılan senaryolardan birisi şoyle; ‟2-4 yaş arası sağlıklı, daha once ailesi tarafında ozenle bakılan ve enfeksiyonlardan sakınılan bir cocuk kreşe veya anaokuluna başlar. Doğal olarak bir ust solunum yolu enfeksiyonu olur, fakat oksuruk duzelmez ve uzar. Bir şekilde biraz duzeldikten sonra aile, tamam her şey rayına giriyor diye duşunurken tekrar ateşi yukselir veya tekrar burnu akmaya başlar ve oksuruk tekrar artar. Aile tekrar doktora goturur ilaclar antibiyotikler derken oksuruk yine biraz azalır veya duzelir. Aile yine bir ohh ceker, ama kısa sure sonra olay tekrarlar. Bu durum kış boyu devam eder. Bazı cocukların ise nefes yolu ile astım ilacları (ventolin) kullanması bile gerekebilir. Cocukların bir kısmında ise antibiyotik kullanımı ile burun akıntısı duzelir ama ilaclar kesilince tekrarlar ve cocuk cok sık antibiyotik kullanmak zorunda kalır”.
Yukarıda anlatılan hastalık veya durum nedir?
Bu cocuk astım olabilir mi?
Bu gecici bir durum mudur?
Yoksa cocuk bazı internet sitelerinde yazdığı gibi İstanbul bronşiti midir? Bu da neyse,
Bu sıkıntıyı ceken ve farklı doktorlar tarafından farklı tanılar konulan, farklı tedaviler verilen ve coğunlukla da tam olarak duzelmeyen bu durum, aile ve cocuk icin kış mevsimini bazen kabusa cevirmeye yetmektedir. Bu nedenle bu konu hakkında doğruların ve onemli noktaların aileler tarafından iyi bilinmesi, cocuklarını doğru yere yonlendirmeleri acısından oldukca onemlidir.
Okul oncesi yaş grubundaki cocuklar daha buyuklere gore daha sık hasta olmaktadırlar. Cunku immun sistemleri henuz gelişme aşamasındadır ve bazı mikroplarla henuz ilk defa karşılaşmaktadır. Aileler şunu cok iyi anlamalıdır ki 2 yaşına kadar olan cocuklar yılda 6-8 arasında basit ust solunum yolu enfeksiyonu gecirebilmektedirler ve bu enfeksiyonların %80 den fazlası virusler aracılığı ile olmakta ve antibiyotik tedavisi gerekmemektedir. Yaş arttıkca enfeksiyon sıklığı biraz daha azalmaktadır. Bu gecirilen ust solunum yolu enfeksiyonları immun sistemin sağlıklı gelişmesi icin gereklidir. Fakat ilk 3 yılda viruslerle olan solunum yolu enfeksiyonlarının tekrarlaması astım gelişimi icin de en onemli risk faktorlerinden birisidir. Ozellikle kreşe veya anaokuluna yeni başlamış cocuklarda enfeksiyon sıklığında artış olduğu cok iyi bilinmektedir. Bu cocuklarda tekrarlayan viral ust solunum yolu enfeksiyonları solunum yolu aşırı duyarlılığını ortaya cıkarmakta olup, bu durum oksuruklerin sık tekrarlamasına, gece oksuruklerine ve bazen de goğuste hırıltıya neden olabilmektedir. Hatta bu cocukların bir kısmında tekrarlayan bronşitler gorulmekte olup, bu durum astıma kadar da ilerleyebilmektedir. Yine bu cocuklarda viral ust solunum yolu enfeksiyonlarının komplikasyonları (sinuzit, orta kulak iltihabı, bronşit veya zaturre gibi) gelişebilmektedir.
Okul oncesi cocuklarda diğer cocuklardan farklı olarak 6 adet astım ceşidi vardır. Bunların bir kısmı zaman icinde duzelirken, bir kısmı ise gercek astım olup bulgular ileriki yaşlarda da devam etmektedir. Bu cocukların bir kısmı allerjik olup, bir kısmı ise allerjik değildir. Bu hastaların hepsinde tekrarlayan bronşitler, sık tekrarlayan enfeksiyonlar, sık tekrarlayan veya duzelmeyen oksuruk ve hışıltı gibi benzer şikayetler gorulmekte olup, bu durumların birbirinden ayrılabilmesi sadece cocuk allerji uzmanları tarafından yapılabilmektedir. Ayrıca astımın bazı tipleri sadece tekrarlayan oksuruk atakları ile gidebilmekte, bronşlarda daralma yapmamakta ve bu durum tanının gec konmasına ve yanlış ve gereksiz ilacların kullanımına neden olabilmektedir.
Unutmayınız! Tum dunyada tanı konmuş, tedavisi başlanarak izlem altına alınmış astımlı cocuk sayısından cok daha fazla cocuk tanı konamadan yıllarca gereksiz ve bazen yanlış ilaclar kullanmak zorunda kalmaktadır. Doğru ayırıcı tanı yapılamaz ve doğru tanı konamazsa, aşırı ve gereksiz antibiyotik kullanımı, hastalığın kronikleşmesi ve komplikasyonların oluşması gibi istenmeyen durumlar gelişebilir.
Cocuklarda kronik oksuruğun veya sık tekrarlayan oksuruklerin cok sayıda nedeni bulunmaktadır. Pratik hayatta cok sık olarak karşılaşılan ve ne yazık ki tanı ve ayırıcı tanıları tam olarak yapılamayan ve birbirleri ile cok sık karışan bunlar arasında;
1. Allerjik hastalıklar
2. Kalıcı veya gecici astım varyantları (ceşitleri)
3. Oksurukle giden astım
4. Kreşe veya yuvaya bağlı reaktif hava yolu hastalığı
5. Evde okula giden bir kardeşinin olması (eve sık enfeksiyon taşınmasına neden olarak)
6. İyi tedavi edilmemiş sinuzitler, kronik sinuzit, akut tekrarlayan sinuzit
7. Gastroozefageal reflu hastalığı
8. Gecici veya hafif immun sistem bozuklukları, sayılabilir.
Daha nadir olarak, ust ve alt hava yolunun konjenital anormallikleri, bazı genetik akciğer hastalıkları, konjenital kalp hastalıkları ve konjenital immun yetmezlikler neden olabilir.
Anne ve babalar tarafında cocuklarında aşağıdaki durumların olup olmadığının mutlaka dikkatli bir şekilde gozlemlenmesi gerekmektedir;
1. Enfeksiyonlar ve oksuruk sık tekrarlıyorsa
2. Oksuruk bir turlu tam olarak duzelmiyorsa
3. Cocuğunuz sık antibiyotik kullanmak zorunda kalıyorsa
4. Burun akıntısı bir turlu tam olarak duzelmiyorsa
5. Oksurukler 10 gunden uzun suruyorsa
6. Hastalık sırasında cocuğunuz gece uykuda oksuruyor veya oksurerek uykudan uyanıyorsa
7. Hasta olduğunda goğsunde hırıltı veya hışıltı duyuluyorsa
8. Hareketle veya eforla oksuruk artıyorsa
9. Tozlu ortamlarda nobet şeklinde oksurukler oluyorsa
10. Doktor tarafından bronşit veya bronşiyolit tanısı konmuşsa
11. Annede, babada ve kardeşinde allerji veya astım varsa
12. Cocuğunuza daha once kortizonlu ilac veya nefes yolu ile kullanılan ilaclar (ventolin) verilmişse
13. Tekrarlayan oksurukler kopek havlaması şeklindeyse veya cocuğunuz sık larenjit oluyorsa.
14. Cocuğunuzda ağız kokusu, karın ağrısı, şişkinlik veya geğirme sık oluyorsa
15. Cocuğunuzun beraberinde atopik (allerjik) egzeması varsa
16. Cocuğunuz diğer cocuklarda daha fazla terliyorsa
Cocuğunuzun mutlaka bu konu ile ilgilenen bir cocuk allerji uzmanı tarafından ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmeli ve gerekirse allerji testleri ve bağışıklık testleri yapılarak doğru tanının konması, uygun ilacların verilerek ileride gelişebilecek istenmeyen durumların onlenmesi, gereksiz antibiyotik tedavisinin onlenmesi ve boylece hem cocuk, hem de ailenin hayat kalitesinin artırılması sağlanmalıdır.
Yine bu cocuklarda doğru tanı konduktan sonra koruyucu bazı ilaclar verilerek;
1. Bağışıklık sistemi guclendirilebilir
2. Enfeksiyonların sık tekrarlaması engellenebilir
3. Hava yollarındaki aşırı duyarlılık duzeltilebilir
4. Enfeksiyonlar sırasında bulguların goğuse inmesi ve boylece bronşit atakları onlenebilir
5. Tabi ki istenmeyen durumların ve belki de astımın gelişimi onlenebilir.
Sonuc olarak; uzamış ve sık tekrarlayan oksurukleri olan cocuklarda bu durumun onemsenmesi, cocukların bazılarında bu durum olabilir diyerek geciştirilmemeli, ve bir cocuk allerji uzmanından yardım alarak cocuğun ve ailenin normal hayat kalitesinin tekrar duzene sokulması sağlanmalıdır.


[h=2]Ankara Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]