[h=1][/h]Yeni doğan bebeğin beslenmesini sağlamak uzere gebelik suresince hazırlanan meme bezleri faaliyete gecerek sut salgılanmasına başlar. Gebelik sırasında hormonların etkisiyle gelişen meme bezlerinden sut salgılanabilmesi icin prolaktin hormonuna, salgılanan sutun kanallardan atılabilmesi icin de oksitosin hormonuna ihtiyac vardır. Doğum yapan kadında sut salgısı doğumu izleyen 24-72 saat icerisinde başlar. Sut salgısı başlamadan once memelerde şişlik, lokal ısı artışı, sertleşme ve hafif ağrı gorulur. Memeden ilk gelen sut bebeği enfeksiyonlara karşı koruyucu ve bağışıklık ozelliği yuksek kolostrum denilen suttur. İnsan yeni doğanı tum memelilerde kangurular haric en zayıfı ve anneye en cok bağımlı olanıdır. Meme anneden herhangi aktif bir uyarı almadan 4. gebelik ayından itibaren sut vermeye tam olarak hazırdır. Meme başı duyu ve sinir ucları yonunden zengindir. Montgomeri bezleri denilen ter bezleri mevcuttur ve bunlar kıl koku taşımazlar. Meme başı uyarımı prolaktin ve oksitosin hormonu salgılanmasında onemli rol oynar. İnsan sutu meme bezi salgısının iceriğinde değişkenlik gosteren bir salgıdır. Kolostrum denilen ilk gun sutu olgun sutten farklıdır. Sut iceriği gun icinde ve zaman gectikce değişiklik gostermektedir. Bu değişikliğin onemli bir kısmı bebeğin barsaklarının fizyolojik gelişimine yardımcı olmaktadır. Sutun iceriğindeki maddelerin coğu birden cok role sahiptir. İnsan sutu 200’ den fazla maddenin katkısıyla oluşmaktadır, sut iceriğiyle ilgili sonuclar verilirken sut iceriğinin emzirmenin evresi, gunu, saati, beslenme suresi ne zaman ornekleme yapıldığı, annenin beslenmesi ve kişisel değişiklikler ve faktorlerden etkilenmektedir. Sutun pompayla ya da emzirirken alınması bile farklı sonuclar doğurabilmektedir. Sut pompalarının kullanılması sutun iceriğini etkilemektedir. Annenin diyetinin yeterli olmaması sutun iceriğinden cok miktarın azalmasıyla karşımıza cıkmaktadır. Sosyoekonomik duzeyi duşuk ailelerde anne diyeti istenen vasıfta olmasa da tum bebeklerin anne sutuyle beslenmesi tavsiye edilmektedir. Olgunlaşmış sutun %87’ si sudur. Dolayısıyla sut miktarını artıran en onemli faktorlerden birisi de annenin su tuketiminin duzeyidir. Anne sutuyle beslenen bebekler diğer besinlerle alınabilecek mikroorganizmalarla daha az karşılaşırlar. Anne sutunun enfeksiyon koruyucu ozelliği oldukca onemlidir.
Emzirme; tum dunyada bebeklerin beslenmesinde tercih edilen anne sutudur. Ozellikle yaşamın ilk 6 ayında anne sutu ideal bir besin kaynağıdır, daha sonraki 6 ay icinde ek besinlerle birlikte emzirmeye devam edilebilir. Emzirmenin daha uzun surdurulmesi isteğe bağıdır. Son yuzyıldaki teknolojik gelişmeler anne sutune oldukca yakın mamaların hazırlanmasına olanak tanımıştır. Coğu annenin bu mamaların kullanımını uygun ve rahat bulması emziren anne sayısının tum dunyada cok fazla azalmasına neden olmuştur. Gelişmemiş ulkelerde bu azalma bebek sağlığı acısından cok zararlı sonuclar doğurmuştur. Son 15-20 yılda ozellikle iyi eğitimli ailelerde emzirmeye yonelim artmıştır. Emzirmenin yararları son bilimsel calışmalar ışığında daha iyi anlaşıldığı icin gebelikte ve gebelik sonrası sağlık hizmeti verilirken emzirme konusunda eğitim ve yonlendirmeye son derece onem vermemiz gerekmektedir emzirme ve mamayla beslenmenin avantaj ve dezavantajları anneyle konuşulmalıdır. Gunumuzde ailelerin kuculmesiyle coğu evde eskiden olduğu gibi emzirme konusunda anneyi destekleyecek aile bireyleri bulunmamaktadır. Doğum sırasında ve doğumdan sonra annenin doğum yaptığı kuruluştan aldığı destek emzirme acısından belirleyici etki yapabilmektedir. Eğer yakın ve sıcak bir destek verilirse ve anneyi ilk gunlerde emzirirken karşılaştığı sorunların cozumunde yeterli yardım yapılırsa anne emzirmekte başarılı olmakta ve evine emzirerek gitmektedir. Bir anne gebelik doneminde kendisini takip eden sağlık elemanlarının yardımı ve bilgilendirmesiyle emzirme konusunda kararını vermelidir. Anne gebeliği sırasında doğum ve doğum sonrası gelişmeler konusunda aydınlatılırsa kendini daha guvende hisseder.
Emzirmenin cok ceşitli yararları vardır. Bunlar; besleyici ozellikleri ture spesifikliği yani anne sutu insan turunun spesifik ihtiyaclarını karşılayan en onemli besindir. Bebeğin enfeksiyonlardan korunması, alerjiye karşı koruma, psikososyal eğitim, annede doğum sonrası iyileşmenin hızlanması, kendini iyi hissetmek, kemik erimesi riskinin azalması, yumurtalık kanseri riskinden koruyucu etki ve meme kanserinin azalmasıdır. Doğumdan sonra ne kadar erken emzirme sağlanırsa ilerde emzirme başarısı, emzirme suresi o kadar artar.
Emzirme teknikleri; Uzun yıllardır bilindiği gibi annesinin karnının uzerine konulan sağlıklı bebekler memeyi bulup emmeye başlayabilmektedir. Ama annenin doğru emzirme tekniklerini oğrenmesi hem emzirmenin uzun sureli olması hem de emzirmeye bağlı komplikasyonların daha az gorulmesini sağlamaktadır.
Emzirme teknikleri uc bolumde ele alınabilir;1. bolum meme başının bebeğin ağzına doğru verilme teknikleri, 2. bolum emzirirken bebeğin doğru tutulma teknikleri, 3. bolum ise emzirirken genel olarak ele alınması gereken kurallardır. Daha once hic emzirmemiş annelere ilk emzirme denemelerinde eğitici yardım verilmelidir. Daha once emzirmiş olanlarsa gozlenerek hata varsa duzeltilmesine calışılmalıdır.
Meme başının bebeğe verilmesinde meme başının areola denilen siyah kısmı tamamen bebeğin ağzında olmalıdır. Meme başının alt dudağın ortasına dokundurulması bebeğin ağzını acmasını sağlayabilmektedir. Yanlış teknikler meme başlarında ciddi anlamda yaralara sebep olmaktadır.
Bebeğin tutulması pozisyonları; beşik pozisyonu, yan yatma pozisyonu, ve futbol pozisyonu gibi pozisyonlardır. Emzirme işlemi rahat ve sakin bir ortamda yapılmalıdır. Bebeğin ısısının korunması cok onemlidir. Bazı anneler doğumdan hemen sonra doğumun etkisiyle titreme atağı gecirmektedir. Bu sırada annenin bebeğine yeterli sıcaklık veremeyeceği icin ek yontemlerle gerekli ısının sağlanması onemlidir. Anneyle bebeğin birlikteliği mumkun olduğunca erken başlamalıdır, zor doğumlar, sezaryen doğum, doğum sonrası komplikasyonlar ve preeklempsi durumlarında en kısa surede birliktelik sağlanmalıdır. Doğum şekillerinden kaynaklanan sorunlar emmeyi geciktirip zorlaştırsa da anneye yeterli destek verilirse aşılamayacak engeller değildir. Annenin giysileri memeyi sıkıştırmayan ve emzirme sırasında memenin ele alınmasını engellemeyecek şekilde onu acılabilir olmalıdır. Bebeğin başı asla memeye doğru itilmemelidir. Bebek emerken uyursa anne bebeği uygun şekilde memeden ayırmalıdır. Uyku sırasında emme meme başı acısından sakıncalıdır. Anne bir sure bekledikten sonra bebeği uyandırıp tekrar memeyi vermelidir. Bebeği uyandırırken battaniyenin acılması ve nazik uyarılar verilmesi yeterli olur. Bebeğe ağrılı uyaran verilmemelidir. Bebek ilk memeyi boşaltana kadar emdikten sonra kucağa alınarak gazı cıkarılır ve uyanıksa ikinci meme verilir. Sonraki emzirmede ikinci verilen memeden başlanmalıdır. Emzirirken saat tutmak cok doğru değildir. Bebek meme başını ağzına doğru olarak alabilmişse ve emzirme sırasında ağrı duymuyorsa emzirme annenin ve bebeğin isteğine gore ayarlanabilir. Genellikle emzirme 15 dakika civarında surer, bebek her iki memeyi 4’ er dakika emdiğinde alabileceği maksimum sutun yaklaşık % 85’ ini almış olur. Sık ve kucuk emzirmeler sut salgısı, sut boşalması ve annenin strese girmeden emzirmeye alışması icin başlangıcta tercih edilebilir. Gece bebek annesinin yanında değilse uyanık olduğunda emzirmek icin annesinin yanına getirilmelidir. Emzirmenin 1,5 saatten cok yapılması yararlı olmaz. Emzirme kesilecekse bunun yavaş yapılması ve ozellikle calışan annelerde sabah ve akşam emzirmeye devam edilmesi ya da bebeğin aldığı diğer besinlerin miktarı arttıkca emzirmenin, bebeğin isteğine uygun olarak azaltılması anneye daha az rahatsızlık vermektedir.

[h=2]Ordu Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]