1960’larda her 1000 bebekten 11 tanesi anne karnında 20. haftadan sonra olurken, gunumuzde bu rakam 1000’de 5 civarına inmiştir. 20. haftadan onceki kayıplara ise duşuk denir. Bebek olumlerinin yaklaşık %90’nın nedeni olu doğum sonrasındaki otopsiyle aydınlatılabilmektedir. Bu olumlerin nedenlerini 3 ana grupta toplamak mumkundur:
1) BEBEĞE BAĞLI NEDENLER
Anne karnında olumlerin yuzde 25 ila 40’ı bebeğe ait nedenlere bağlıdır. Bunlar icinde en ağırlıklı yeri doğumsal yapısal anormallikler alır. Tum rahim ici olumlerin yaklaşık yuzde 30’undan bu anormallikler sorumludur. Bunlar icinde kalp anormallikleri (kalp kapakcığı darlığı vs) ve beyindeki anormallikler (beyinde sıvı toplanması vs) en onemlileridir. Ayrıca spina bifida denilen ve bebeğin sırtında omurga uzerinde kapanmadan kalan bir delikten omuriliğin bir kısmının dışarı fıtıklaşması olarak ozetlenebilecek durum da bebeğin olumune neden olabilir. Bunun oluşum riskini azaltmak icin gebe kalmadan 3 ay once başlamak uzere gunde 400 mikrogram folik asit tableti almayı oneriyoruz. Bu yapısal bozuklukların bircoğu gebeliğin 20. haftasında yapılan detaylı ultrason ile ortaya cıkartılabilir.
Kromozom bozukluklarına bağlı sendromlar da olume yo acar. Bunlar icinde en sık goruleni Down sendromu (mongol cocuk)’tur. Bunun tanısı gebeliğin 11-14. haftaları arasında yapılan bir kan testi ve ultrasonda ense kalınlığı olcumu ile konulabiliyor. Bu testler sonucu riski artmış bulunan kadınlara amniyosentez (bebeğin cevresindeki sıvıdan ornek alımı) oneriyoruz.
Bebeğe bağlı nedenlerden bir diğeri bebeğin rahim icinde bir enfeksyona tutulmasıdır. Bunlar arasında frengi gibi cinsel yola bulaşan hastalıkların yanısıra kızamıkcık, CMV, parvovirus, varicella ve listeria sayılabilir. Bunlar tum olu doğumların yuzde 6’sından sorumludurlar.
Kan uyuşmazlığı nedeniyle de bebek olumleri olabilir. Annenin kanı Rh negatif ve babanın kanı Rh pozitif olması halinde, bebeğin kanı da Rh pozitif ise, bu sorun oluşturabilir. Ozellikle bu annenin ikinci bebeği olumsuz etkilenir. İlk bebeğin Rh pozitif olan kanı anne dolaşımına gectiğinde anne bu kana karşı antikor (savaşcı hucre) uretir. Anne kanındaki bu antikorlar ikinci bebeğin kan hucrelerine hucum eder ve onu kansız bırakır. Bu durumu onlemek icin gebeliğin 28. haftasında ve gebelik sonrasında bir enjeksyon (iğne) yapılması gereklidir.
2) PLASENTAYA BAGLI NEDENLER
Plasentaya bağlı nedenler karın icinde bebek olumlerinin yuzde 25-35’ini teşkil ederler. Plasenta (halk arasında bebeğin eşi) bebeğin anneden gelen kan akımına aracılı eden ve rahim duvarına yapışmış bulunan bir yapıdır. Bir ucundan da kordon (gobekbağı) cıkar ve bebeğin gobeğine bağlanır. Bazı durumlarda plasenta doğumdan once yapıştığı rahim duvarından ayrılabilir. Ozellikle yuksek tansiyon ve pre-eklampsi (gebelik zehirlenmesi) durumlarında plasenta ayrılabilir. Plasenta erken ayrılırsa bebeğe giden kan akımı azalır ve sonucunda bebek kaybedilebilir. Tum rahim ici bebek olumlerinin yuzde 14’u buna bağlıdır.
Plasentayı ve bebeği saran zarların enfeksyonu da bebeğe kan goturen damarların harabiyetine yol acarak bebek olumlerine yol acar. Plasentadaki damarların fiziksel travma nedeniyle kanaması bir diğer olum nedenidir. Anne karnına alınan şiddetli darbeler veya karın uzerin şiddetli duşmeler bu tur plasental kanamaları başlatarak ciddi tehlike oluştururlar.
3) ANNEYE BAĞLI NEDENLER
Olumlerin yuzde 5 ila 10’u anneye ait nedenler dolayısıyla olur. Bunlar arasında en onemlileri diyabet ve hipertansiyondur. Gebelik oncesi diyabeti olanlar ve insulin kullananlar mutlaka kan şekerleri iyi duzenlenmiş olarak gebe kalmalıdırlar. Gebelik suresince de insulin dozları gebeliğin artan ihtiyaclarına gore cok iyi ayarlanmalıdır. Gebeliğin yarattığı bir diyabet turu de vardır. Bunun tanısı icin gebeliğin 26-28. haftalarında şeker yukleme testi yapılmalıdır. Gebeliğe bağlı diyabeti var cıkanlar, once diyet ve gerekirese ilacla normal kan şekeri duzeyine geririlmelidirler.
Anneye bağlı bir diğer neden ise antifosfolipid sendromudur. Bu sendromda gebe kadının plasentasındaki damarlar icinde kucuk pıhtılar oluşmakta ve damar tıkanıklığı yaratarak bebeğin kan akımını engellemektedir. Bu sendromun altında yatan neden ise kadının kendi hucrelerine karşı nedensiz olarak urettiği antikorlar yani savaşcı hucrelerdir. Bu antikorlar plasenta damar harabiyetine ve pıhtı oluşumuna yol acarlar. Bu kadınlarda aspirin ve diğer kan sulandırıcı ilaclar kullanılması duşunulmelidir

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]