Baumrind (1971), bu anne baba tutumunu ılımlı-otoriter tutum olarak adlandırmıştır. Baumrind' e gore, cocukla fikir alış verişinde bulunan ve fikir alış verişini oğreten, kuralcı fakat aynı zamanda cocuğu anlayabilen, sevgisini gosteren, cocuk buyudukce gelişim basamaklarının ozelliklerine gore daha fazla sorumluluk veren aynı zamanda cocuğun kişiliğine katkıda bulunan tutumdur. Ayrıca cocuğa saygı gosteren anne baba tutumudur. (Hale, 2008)
Anne-baba-cocuk arasında en sağlıklı tutumdur. Keza cocuğa kendisini bağımsız bir birey olduğunu hissettiren tutumdur. Davranışın temelinde sevgi ve saygı yatar. Sevgi ile cocuğa onemli olduğu duygusu; saygı ile cocuğa karar alma cesareti aşılanır.
Demokratik anne-baba tutumunda, cocuğun uyması gereken kurallar oğretilir ve bu kurallara uyması icin destek olunur. Oğretilen kurallarla sorumluluk bilinci geliştirilir bu da cocuğun bağımsız bir kişiliğe sahip olmasını destekler. Ebeveyn ve cocuk arasında fikir alışverişi vardır. Anne-baba cocuğun duşuncesine, cocuk anne babanın duşuncesine onem verir. Aile ortamında sahip olunan haklar anne-baba-cocuk arasındaki ilişkiye dayanır.
Demokratik tutumu sergileyen anne ve babalar cocuklarına karşı sevgi, anlayış ve guven verici tutum icinde olurlar. Sınırları kesin olarak cizilmiş kurallar yerine, cocuğunda soz sahibi olacağı daha esnek sınırlar cizilir. Yani sonuc olarak cocuğun da karar vermesine, duşuncelerini soylemesine izin verilir. (Ozguven, 2001)
Demokratik davranış tutumunda ebeveyn bilincli hareket etmektedir. Keza ebeveynin amacı sindirilmiş bir kişilik değil; sorumluluk sahibi karar alma yetisi gelişmiş bir birey yetiştirmektir. (Kaya, 1997)
Bu tutumu sergileyen ebeveynler cocuk icin iyi bir yol gosterici ve destekleyici bir rehberdir. Anne baba cocuğun aile ortamında ve aile dışında uyması gereken kuralların sınırlarını belirleyen faktordur. Cocuğa farklı secenekler sunarak tercih hakkı cocuklara bırakılır. Keza bu serbest bırakılışa da sınırlı ozgurluk denilebilir. Demokratik anne babatutumuyla yetişen cocuklar kendi yaptıklarına guvenen, ailesinin koyduğu kural ve sınırları bilen, saygılı, girdiği ortamda insanlarla iletişimi guclu, atılgan, sorumluluklarını bilen, kendi fikirlerini sonuna kadar savunabilen, kendisini seven, insanlara karşı empati sahibi olan, farklı fikirler ortaya koyabilen ve ayrıca başka insanların fikirlerine de saygı gosterebilen kişilik ozelliklerine sahip olurlar. (Yavuzer, 2001)
Demokratik aile ortamında buyuyen cocuk kendisini seven kendisine saygı duyan, kendisine guvenen, kendisi ile ilgili konularda tek başına karar alabilen, ic kontrol sahibi, dışa donuk, aktif, girişimci ve kişiler arası etkin iletişime sahip olur. (Kaya, 1997)
Sevgi ve saygıya dayanan bu tutumda ne cok geniş ne de cok kısıtlayıcı sınırlar vardır. Keza cok otoriter ve aşırı koruyucu tutumdan ayıran şey de bu sınırlardır. Şoyle ki ongorulebilir sınırlar icerisinde cocuklara kendi başına secme hakkı ve ozgurluk tanımaktadır. (Mackenzie, 2013)
Sağlıklı cocuk yetiştirmede en uygun davranış tutumu demokratik tutumdur. Bu tutumu benimseyen anne ve babalar, cocuklarına karşı koydukları kurallarda da tutarlıdırlar ayrıca kurallarının mantıklı acıklamaları vardır. Cocuklar, bu kurallara uyduğunda ozgurdur. Cocuk ayrı bir birey olarak kabul edilip, ona değer verilmekte ve bağımsız bir kişilik geliştirmesi icin teşvik edilmektedir. (Şendil, 2003) Yani ebeveynlerin davranışlarının tutarlı olması ebeveynin kişiliği ile yakından alakalıdır.
Bilimsel araştırmalarda da ebeveynlerin oğrenim duzeyleri ile demokratik tutum arasında paralel bir ilişki olduğu ortaya konulmuştur.
Sak ve diğ. (2015) yaptığı calışmada demokratik anne baba tutumunu benimseyen anne babaları şu şekilde acıklamıştır;
Aile ortamında anne-baba-cocukla birlikte kararlar almaktadır. Baskıcı bir ortam olamadan yapılması gerekenlere birlikte karar verilmektedir. Anne babalardan biri şu ifadeyi kullanmıştır; ‘‘elimizden geldiğince cocukları sıkmamaya calıştıklarını, ev ortamında bir karar alınacaksa cocukların da fikrini sorduklarını ve cocuklarına zorla kendi fikirlerini kabul ettirmeye calışmadıklarına’’ vurgu yapmıştır. Ayrıca neden demokratik tutumu sergilediklerini de şu şekilde acıklamıştır; ‘‘cocuklarının fikir ve goruşlerine saygı duyduklarını, cocuklarının yapamadığı şeyleri onlardan beklemediklerini ve kendi duşunce ve fikirlerini cocuğa kabul ettirmek yerine fark ettirmeye calıştırdıklarını’’ belirtmiştir.
Bu tutumu sergileyen anne ve babaların cocuklarına kazandırdığı avantajlar; cocuğun ozguvenini geliştirir, iletişimini guclendirir, diğer insanlara saygı duymayı ve değer vermeyi oğretir. Dezavantajı ise demokratik bir tutumun sergilenmediği ortamda karar almakta zorlanırlar. Orneğin evin dışındaki ortamlarda herkesin demokratik tutumun sergilenmemesi bu ailede yetişen cocuklar icin zordur.

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]