1. Yıkıcı Tartışmaları Cocuğunuzun Onunde Yapmayın
Senin ve eşinin arasında gercekleşen tartışmalardan cocuğunu koruyabilmen cok onemlidir. İki ebeveyn arasındaki sozel şiddet cocuğu oldukca olumsuz etkileyebilir. Bu sozel saldırılara şunlar ornek gosterilebilir:
- Haykırmak, cığlık atmak, sertce eleştirmek
- Alay etmek icin isim takmak, suclamak, alay etmek, iğneleyici konuşmak
- Duşmanca ve agresif yuz ifadeleri, gozdağı vermek, zarar vermeye yonelik tehdit etmek vb.
Bu tur sozel saldırılara sadece yuz yuzeyken dikkat etmek yeterli olmayabilir. Telefonla konuşurken yapacağınız tartışmalar da cocuk tarafından duyulabilir ve hissedilebilir.
Cocuk elbette anne babanın birbirlerine fiziksel olarak saldırdığı veya zarar verdiği hicbir sahneye de tanıklık etmemelidir. Bunlar:
- Eşyaları fırlatmak ya da eşyalara zarar vermek
- Elle birbirlerinin yuzunu veya kolunu sıkıca tutmak,
- İtip kakışmak, tokat atmak, yumruk atmak, tekme atmak vb. şeklinde sıralanabilir.
Cocuğun tum bunlara maruz kalması onun icin oldukca yıkıcı olabilir. Bu yuzden, cocuğun olduğu ya da duyabileceği mesafede bulunduğu durumlarda, ebeveynlerin kendilerini dizginleyebilmesi ve duygularını kontrol altına alabilmesi bir zorunluluktur. Bu cok zor bir gorev olarak gozukebilir ve bazen profesyonel yardım gerektirebilir (Bknz. 8. Madde). İki yetişkin icin hassas ve zorlayıcı olan konular ya sadece ikisinin olabileceği ozel bir yerde konuşulmalıdır ya da danışman/terapist, arabulucu veya gerekliyse avukat onunde cozulmelidir.
2. Sağlıklı İletişim Becerilerini Oğrenin ve Uygulayın
iki insan arasında farklı fikirlerin olması gayet doğaldır. Ancak bunlar sağlıklı iletişim kanalları kullanılmadan tartışıldığında yarardan cok zarar vermektedir, hem size hem de cocuğunuza. Bircok kaynakta sağlıklı iletişim becerileri ile ilgili bilgiler bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:
- Duşuncelerini ve duygularını yapıcı bir şekilde ifade etmek
- Aktif dinlemek
- Problem cozme odaklı olmak
- Uyuşmazlığın cozumu ve uzlaşmaya varmak gibi...
İletişim stilinize bu tur yenilikler getirdiğinizde cocuğunuz icin iyi bir rol model de olmuş olacaksınız. Boylelikle, sayenizde hem daha sağlıklı iletişimin nasıl olabileceğini hem de tartışma ve problemlerin nasıl cozume kavuşturulabileceğini cocuğunuz sizden oğrenmiş olacaktır. Yeni stratejiler aynı zamanda ailenizdeki duygusal tonu da değiştirir; duşmanlık ve kavga tonundan saygı ve dayanışma tonuna gecmiş olursunuz.
Ayrıca unutmayın ki, siz bu tonda olmazsanız ve anne baba olarak bu stratejileri kullanmazsanız, cocuğunuzun sağlıklı iletişim yeteneklerini kazanması da oldukca zor olacaktır.
3. Cocuğunuza ‘Biraz’ Bilgi Verin
Siz eşinizle tartıştığınızda, cocuğunuz da annesi ve babası arasında neler olduğuyla ilgili bilgi edinmeye ihtiyac duyar. Bu zamanlarda cocuğunuza durust davranmanız en iyisi olacaktır. Durustlukten kasıt her şeyi acık acık ve uzun bir şekilde anlatmanız demek değildir. Cocuğunuz sizin gibi bir yetişkin değildir. Bu yuzden ona anlattıklarınızın ozetleyici ve guven verici bir tonda olması onemlidir. Gereksiz ayrıntılardan da muhakkak uzak durmalısınız. Babasısının ve annesinin aralarında cozmesi gereken bir durum olduğunu, uzerinde duşundukleri yeni bir şeyin olduğunu veya anlaşamadıkları bir şey vardı ama şuan onu cozuyor oldukları hakkında kısa bir bilgi vermek cocuklara yetecektir.
Ayrıca bu tur tartışmalardan sonra annenin de babanın da cocuğa onu cok sevdiklerini belirtmesi cocuk icin cok rahatlatıcı olacaktır. Cunku ozellikle de kucuk yaştaki cocuklar egosentriktir (benmerkezcil). Bu şu demek oluyor; Benmerkezcil cocuklar her şeyin sorumlusunun kendi olduğunu duşunurler. Anne baba arasındaki kavganın suclusuolarak kendilerini gormeye cok meyillidirler. Konu onlarla alakalı olsun ya da olmasın bu durum cocuğa onun anlayabileceği bir şekilde somut kavramlarla acıklanmalıdır. Bu durum uzerinde onun hicbir sucu olmadığı, anne ile babanın halledeceği bir şey olduğu cocuğa belirtilmelidir. Aksi takdirde cocuğunuz psikolojik olarak buyuk stres altında olacaktır.
4. Cocuğunuzun Onunde Diğer Ebeveyni Eleştirmeyin
Cocuklar kolaylıkla kendi anne babaları hakkında şikayette veya eleştiride bulunabilirler. Ancak kendisinden başkasının (Bu annesi ya da babası olarak siz olsanız dahi) ebeveynlerinden birine eleştiride bulunması onları duygusal olarak cok zorlayacaktır.
Cocuklar bir şekilde her iki ebeveyniyle de ozdeşleşeceği bir yan bulur ve onların ikisini de sevdiği icin kesinlikle kendini suclu hissetmemelidir. Aynı zamanda, ebeveynlerden biri diğer ebeveyn hakkında bir eleştiride bulunduğunda cocuk bunu, bilincli ya da bilincdışı olarak, kendisine yapılmışkişisel bir saldırı olarak da algılayabilir. Cunku kendisiyle ozdeşleştirdiği ebeveyni ve davranışıyla ilgili bir eleştiri yapılıyordur. Bu eleştiri de o yuzden cocuk ile diğer ebeveynin ilişkisini değil, cocuğun oz-guvenini zayıflatacak bir eleştiri olacaktır.
Coğu zaman cocuğun sağlıklı gelişimi icin ortak ebeveyn tutumu savunulsa da, eşlerin birbirinden farklı davranışları ve cocuğun eğitimi hakkındaki inanclarının birebir aynıolmaması doğal karşılanmalıdır. Ozellikle anne babanın birbiri arasındaki farklılıkları saygı ile karşılaması aynı şekilde, cocuğun empati yeteneğine ve kendisinden farklı duşunen insanlara da saygı duyabilmesine katkı sağlayacaktır.
Tekrar hatırlatmakta fayda var; cocuğa karşı, ya da cocuğun onundeyken birine karşı veya telefonda konuşurken (cocuk gorunurde olmasa dahi) eleştirel konuşmalarınıza dikkat edin. Cocuk bunları duyabilir ve sizin hic ummadığınız bir şekilde yorumlayabilir. Kafasının icinde nasıl bir yorum oluşacağından emin olamayacağınız icin en iyisi bu eleştirileri cocuğun hicbir şekilde duymuyor olmasıdır.
5. Cocuğunuzun Taraf Tutmasına İzin Vermeyin
Cocuğunuz hicbir şekilde taraf tutmaya zorlanmamalıdır ya da teşvik edilmemelidir. Hatta ebeveynlerinden biriyle empati kurması icin bile zorlanmamalıdır. Cocuk bu taraf tutma işiniebeveyninden onay almak icin yapabilir. Ancak uzun vadede bu durum aile yapısına zarar verebilecek, cocukta diğer ebeveyni terk ettiği hissiyle sucluluk duygusu ya da diğer ebeveyne karşı duşmanlık bile oluşturabilecektir.
6. Cocuğunuzu Sırdaş Edinmeyin
Diğer ebeveyne ofkeliyken cocuğunuza yaslanmak ve ondan destek almak cok cezp edici gelebilir. Lutfen icinizdeki bu isteğe karşı koymaya calışın. Cocuğunuz her ne kadar bunlardan etkilenmiyor ya da sizinle bunları konuşmaktan keyif alıyor ve mutlu gibi gozukuyor olsa dahi bu durumun uzun vadede cocuk uzerinde olumsuz etkileri olabilir.
Unutmayın; cocuğunuz değil, siz yetişkinsiniz ve yetişkinlere ozgu problemlerle siz ilgilenmelisiniz. Ancak bunu tek başına değil, bir arkadaşla, akrabayla ya da profesyonel birinden yardım alarak yapmanız daha doğru olacaktır. Eğer cocuğunuz bir yetişkin ya da arkadaş gibi davranıyorsa, hatta evde ikinci ebeveyn rolunu ustlenmişse daha cok dikkat etmenizde fayda var. Cunku cocuklar her zaman cocuk olmaya ihtiyac duyarlar.
7. Cocuğunuza Ofkesini Yonetmesinde Yardımcı Olun
Siz ebeveynleri olarak surekli cocuğun onunde tartışıyor, hatta birbirinize karşı fiziksel saldırılarda bulunuyorsanız, evinizin icinde agresif ve saldırgan davranışlar artık normal karşılanıyor demektir. Bu yazıyı okuyan bir anne ya da baba olarak hicbirinizin cocuğunuza vermek istediği mesajın bu olmadığını duşunuyorum. Bu yuzden cocuğunuza ofkesini kontrol altına alabilmesi ve duygularını uygun bir şekilde ifade edilmesi adına uygun stratejiler oğreterek yardımcı olabilirsiniz. Bunun icin ise internetteki kaynaklardan veya kitaplardan yararlanabilirsiniz.
8. Profesyonel Yardım İsteyin
Eşler arası catışmalar hem size hem de cocuğunuza buyuk zararlar verebilir. Yetişkinler problemlerin ustesinden gelmek icin bazen daha zararlı yollara da başvurabilmektedirler; alkol ya da uyuşturucu kullanmak veya başka bir partnere yonelmek gibi. Yaşanan tum bu olumsuzluklar sırasında kişinin hem fiziksel hem de zihinsel sağlığına dikkat etmesi oldukca onemlidir. Bireyler olayların getirdiği duygusal stres ve depresif duygularla tek başına baş etmeye calıştıklarında yacok zorlandıkları ya da daha yıkıcı yolları tercih ettikleri gozlemlenmiştir. Bu yuzden hem kadının hem de erkeğin yalnız kalmaması, etrafındaki arkadaş, aile ya da hobi gibi ona iyi gelecek kaynakların arttırılması buyuk onem taşımaktadır.
Bununla birlikte, eşler birlikte ya da ayrı olarak uzman birinden psikolojik danışmanlık alabilirler. Hatta cocukları icinde bir pedagogla ya da cocuk psikoloğu ile goruşmeleri tavsiye edilebilir. Tum bunlar huzursuz ev ortamını dindirmeye ve iyileştirmeye yetmiyorsa, eşler bu hayattakiyollarını ayırmayı da duşunebilirler. Cunku unutulmamalıdır ki; kavga ve catışmayla dolu bir evliliğin cocuk uzerindeki olumsuz etkileri boşanmış anne babayla buyumekten cok daha yoğun ve yıpratıcı olabilmektedir.
Saygı ve sevgi dolu ilişkiler icinde kendinizi gormeniz dileğiyle
[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]