Anestezi ve ameliyatınız ile ilgili bilmek istediklerinizBu yazı ameliyat oncesi ve sonrasında karşılaşacağınız durumlar ve yapmanız gerekenler hakkıda bilgi vermek icin hazırlanmıştır. Lutfen dikkatli okuyunuz.
Ameliyata hazır olmak
Anestezi :
Pek cok kişi anestezi doktorunun gorevinin ameliyat esnasında hastanın uyutulup ameliyat sonunda da uyandırılmaktan ibaret olduğunu duşunmektedir. Bu yaygın inanışın tersine anestezi doktoru ameliyat esnasında hasta konforunun sağlanması dışında ağrı ve bilinc duygusunu tamamen ortadan kaldırmakla birlikte solunum,kalp hızı,kan basıncı,bobrek gibi kritik yaşam fonksiyonlarını duzenleyen, ameliyat esnasında ve ayılma doneminde ortaya cıkabilecek tıbbi problemlerin tanı ve tadavisini yapan uzman kişidir.
Anestezi kelime olarak duyarsızlıktır,hissizlik anlamına gelir. Anestezist Tıb Fakultesi’den mezun olduktan sonra bir Universite de ya da Eğitim Hastanesi’nde en az dort yıllık Anesteziyoloji ve Reaminasyon ihtisasını taamamlamış her turlu cerrahi girişime ait,anestezi,ağrı tedavisi ve yoğun bakım konusunda eğitim almış ve deneyim kazanmış uzman doktordur. Elinizdeki klavuz: ongorulen ameliyat icin gerekli olan anestezi hakkında sizi ve ailenizi aydınlatma amacıyla hazırlanmıştır. Sorulan tum sorulara ayrıntılı ve durust cevap veriniz. Aklınıza takılan soruları sormaktan cekinmeyiniz.
Anestezi doktorunuzun sorumlulukları nelerdir
Anestezi uygulanacak hastaları değerlendirmek,konsulte etmek,gerekirse tedavi ederek ameliyata hazırlanmak. Ameliyat, doğum,girişimsel tanı ve tedavi yontemleri sırasında anestezi tekniklerini uygulamak,hastaların ağrı duymasını engellemek. Ameliyat suresince ve sonrasında oluşabilecek hastanın yaşamsal fonksiyonları ile ilgili sorunları değerlendirmek tanı koymak ve tedavi etmek.
Anestezi yontemleri nelerdir
Anestezi yontemleri uc ana başlıkta toplanabilir ; genel,rejyonel(bolgesel)ve sedasyon – analjezi
Genel Anestezi;
Bilinc ve ağrı duygusunu tamamen ortadan kaldırır. Hasta derin bir uykudaymış gibidir. Bu ammacla genellikle el ustundeki damarlardan ilac enjeksiyonu takiben,gaz ya da buhar şeklindeki anestezik ajanlarla bir maske ya da solunum yolunuzdaki tup araclığıyla, ameliyat esnasında anestezinin devamlılığı sağlanır. Ameliyatın bitmesini takiben anestezik ilaclar kesilerek solunum ve diğer yaşamsal fonksiyonlarınız normale dondurulerek uyandırma işlemleri başlar.
Rejyonel (Bolgesel) Anestezi :
Ameliyat olacak bolgedeki sinirlerin enjeksiyon ile uyuşturulması esasına dayanır. Sinirler yakın bolgeler 1-2 mm capında cok ince bir plastik yerleştirilerek surekli ilac tedavisi uygulanarakta yapılabilir. Bu esnada tamamen uyanık olabilirsiniz yada hafif bir sakinleştirici uygulanabilir. Ameliyat snasında dokunma hissiniz korunur, ancak ağrı duyusu tamamen ortadan kalkar. En sık kullanılan rejjyonel anestezi yontemleri epidural ve spinal anestezidir.
Sedasyon – Analjezi Uygulaması:
Lokal anestiyle yapılacak kucuk cerrahi girişimlerde veya tanı ve tetkik amacıyla yapılan mudahalelerde hastayı rahatlatmak,sakinleştirmek ve ağrı duymasını onlemek icin uygulanan anestezi yontemidir.
Sık Sorulan Sorular
Tıbbi oykum neden onemli
Sıklıkla ameliyat olacak hastalarda kalp hastalığı,şeker hastalığı,astım,alerji gibi eşlik eden yandaş beklenmedik olaylarla karşılaşma olasılığı azalır.
Anestezi riski nedir
Butun ameliyatlar kadar anestezi de bazı riskler taşır, bu cerrahinin ceşidi kadar hastanın tıbbi durumu ile de ilgilidir. Bir hastanın ‘’anestezi alıp alamayacağı’’ sorusu ile sıklıkla karşılaşılmaktadır. Bunun belirlenmesinde kesin kurallar yoktur. Hele hayati bir cerrahi durum soz konusu ise, sorun hastanın anestezi alıp alamayacağı değil en iyi şekilde nasıl anestezi verileceği olmalıdıır.
Anestezi komplikasyonları nelerdir
Solunum yolunuza yerleştirilen tup; normal koşullarda ve tecrubeli ellerde kolaylıkla yapılabilmesine rağmen,bazı durumlarda guc hatta imkansız olabilir. Bu gucluk coğunlukla kısa boyun,fırlak ust dişler,aşırı şişmanlık,ağız ve cene hareketlerinde gucluk ya da doğumsal nedenlerden kaynaklanabilir. Bu durum modern anestezi yontemleri ile buyu oranda cozumlenmiştir. Yine solunum tup yerleştirilmesi esnasında, dişlerin zarar gorme ihtimali vardır. Anestezi sizinle ameliyat oncesi yapacağı on goruşmede konularda sizi ayrıntılı muayene edecektir.
Eğer daha once anestezi tecrubenizde,tupun yerleştirilmesi ile ilgili bir zorlukla karşılaşılması veya hasar gorme ihtimali olan ya da sallanan dişleriniz varsa, bunu lutfen anestezi doktorunuzla paylaşın. Ameliyat sonrası gerekli onlemlerin alınmasına rağmen bazı durumlarda bulantı ve kusma gorulebilir. Cerrahi girişimin ve ilgili bolgeye yaklamışım kolaylaştırılması nedeniyle,ameliyat esnasında ceşitli pozisyonlar uygulanır. Bu esnada solunum ve dolaşım sisteminin en az etkilenmesi ve ceşitli bolgelerde baskıya maruz kalma sonucu gelişebilecek sinir yaralanmaları olasılığı, uygun pozisyonlar verilerek en aza indirgenmeye calışır.
Ameliyattan once neden yiyecek iceceğe izin verilmez
Anestezi esnasında vucudun doğal savunma refleksleri orneğin, akciğerlere besinlerin kacmasını onleyen savunma mekanizmaları ortadan kalkar. Bu nedenle midenizin boş olması gerekmektedir. Bunun icin genellikle 6 saatlik aclık suresi uygundur. Duru icecekler (şekerli cay ve su gibi) ameliyattan 2 saat oncesine kadar ilac vs. almak icin icilebilir. Eğer her şeye rağmen bu zaman icerisinde bir şey yediniz ve ictiniz ise bunu mutlaka doktorunuza soylemelisiniz.
Sigara ve icki alışkanlığı neden onemli
Sigara ve alkol alışkanlığı kulandığınız ilaclar kadar hatta dahada guclu olarak vucut fonksiyonlarınızı etkiler. Akciğer, kalp, karaciğer gibi organlara yaptığı olumsuz etkileri nedeniyle, anestezik ilacların etkisini bozabilir. İdeal olarak ameliyatınızdan en az 1-2 ay once sigarayı bırakmış olmalısınız. Ancak bu mumkun değilse, acil şartlarda artık cok gec olduğu duşunulmeden son gunlerde icilmemesinin bile yararı olacığını lutfen hatırlayınız.
Damar yolu ile sıvı verilmesi:
Ameliyatınızdan once kollarınızdaki damarlardan birisinin icine,plastik bir kanul yerleştirlerek size sıvı verilebilir. Ayrıca bu yol gerekli ilacların verilmesini sağlar.
Bağırsak hazırlığı:
Bazı ameliyatlar icin bağırsak temizliği gerekebilir. Bu işe ozgu ilac ve uygulamalar servis hemşireniz tarafından size uygulanabilir.
Ameliyathaneye gitmeden once:
Lens,gozluk,iştme cihazı, cıkabilen protez diş,takı,toka gibi, her turlu kullandığınız kişisel eşyanız cıkarılmalıdır. Kıyafetinizi ve ic camaşırınızı cıkararak size verilen ameliyathane kıyafetinizi giyiniz. Evlilik yuzuğu dahil herturlu mucevher, para ve herturlu değerli eşyanızı ailenize ya da arkadaşınıza veriniz. Yanınızda bir yakınınız yoksa, servis hemşiresi size yardımcı olarak,değerli eşyalarınızı guvenlik ofisinde kilitli muhafaza ederek guvenliğini sağlayacaktır. Butun tırnak boyalarınızı vee dudak boyanızı cıkarınız.
Bu, anestezi doktorunuza ameliyat suresince vucut dolaşımınızı kontrol etmeden
kolaylık sağlayacaktır. Aynı zamanda bu durum tırnak yatağından vucunuzun oksijenlenmesine olcen aletlerin doğru gostermesi icin onemlidir. Bir diğer onemli nokta, ameliyata gitmeden once, idrarınızı yapmanız mesanenin boş olmasını sağlayacaktır. Doktorlarınız tarafından bir ilac direktifi verilmişse,size ameliyata gitmeden once ağız yolu, damar yolu(IV) ya da kas ici(IM)yolu ile uygulanıcaktır. İlac uygulanmasından sonra yatağınızdan kalkmayınız.
Ameliyathaneye Giderken:
Ameliyat hane gorevlisi, sedye ile size ameliyathaneye goturecektir. Aileniz ya da ameliyathane girişine kadar size eşlik edebilirler. Lutfen iki kişi ile sınırlayınız. Yakınlarınız, ameliyat suresince odanızda yada kafeteryada bekleyebilirler. Gerektiğinde doktorunuz size ameliyat ile ilgili bilgilendirme yapacaktır. Ameliyat bittiğinde doktorunuz yakınlarınıza bilgilendirmeyi ya servisteki odanızda ya da ameliyathane girişinde yapacaktır.
Ameliyathane:
Ameliyathane girişinde sizi sorumlu ameliyathane hemşiremiz karşılacaktır. Ameliyatınızın tipine gore ya hazırlık odasına ya da direkt ameliyat odasına goturecektir. Anestezi doktorunuz ve anestezi teknikeriniz iszinle sohbet ederek son kontrollerini yapacaklar, yaşamsal fonksiyonlararınızı gozleyeceği aletlere bağlayacaklar ve daha onceden yapılmamışsa kolunuzdan damar yolunuza bir plastik kanul yerleştirerek, ameliyata hazır hala getireceklerdir. Ameliyat odası pozitif basınclı akım nedeni ile soğuk olabilir. Siz uyumadan once ve ameliyat suresince ozel sıcak hava ufleen battaniyeler korunacaksınız, bu yuzden endişe etmeyiniz.
Ameliyat-Anestezi sonrası:
Anestezi sonrası bakım unitesi(PACU:Post anesthesia care unit) Bu bolum perdelerle ayrılmış,her birimde sizin yaşam bulgularınızı inceleyecek ve bilgileri kayıt edicek ekranların olduğu bir alandır. Odanıza gidene kadar, cok yakın olarak burada izlenecek ve her turlu konforunuzu engelleyen olaylar ilac ve girişimlerle sonlandırılacaktır. Burada vucut ısınız, kalp hızınız ve ritminiz,kan basıncınız,vucunuzun oksijenşlenmesi ve bilinc durumunuz cok yakından takip ve kontrol edilecektir. Ameliyat sonrası ağrınız dahil her turlu rahatsızlığınız giderilecektir. Bu bolumde ameliyat odasından buyuk coğunlukla bilinciniz acık ve uyanık olarak gelinir.
Maske ile oksijen verilmesi sizi endişelendirmesin,bu bir onlemdir. Her şeyin uygun olduğu kanısına varılınca bu tip uygulamalara son verilecektir. Ameliyat ve anesteziden sonra uşume ve titreme gozlenebilir. Sıcak hava ufleyen battaniyeler ve ilaclar ile kısa surede giderecektir. Boğazınızda kuruma ve ağrı hissedebilirsiniz. Bu anestezi sırasında solunum yolunuza yerleştirilen tupten ve gazlardan kaynaklanılır. Kısa surede gececektir. Cerrahinin tipi ve anestezi etkisi ile bulantı ve kusma gozlenebilir.
Bu rahatsızlık verici durum kısa surede ilaclar ile kolaylıkla kontrol altına alınır. Yapılan ameliyatın cinsine gore burnunuzda ya da idrar yollarınızda bir sonda ile uyanabilirsiniz. Bu ilk anda sizi rahatsız edebilir, fakat zamanla alışacaksınız. Epidural anestezi gibi bolgesel anestezi alan hastalar bacaklarında hareket gucluğu ve uyuşukluk hissedebilirler. Bu gecici ilac etkisidir, endişe etmeyiniz.
Yoğun Bakım:
Bazı buyuk ameliyatladan sonra yoğun bakım gerekmektedir. Yoğun bakımda daha kompleks olcumler yapılabilen aletler ile izlenebilirsiniz, bir sure daha uyutulabilirsiniz. Bu durumlar size ve yakınlarınıza cerrahınız ve ananestezi doktorunuz tarafından anlatılacaktır. Bazen uyandığınızda solunum sağlam tup nedeni ile gecici sure konuşamayabilirsiniz,yoğun bakım anestezi doktorları ve hemşireleriniz sizi bu bolumde cok daha yakından takip edecek, ve her turlu sorununuzu anında
Damar yolu ile sıvı alımı ve ameliyat yeriniz:
Ameliyattan sonra doktor direktifini gore bir sure daha damar yoluyla sıvı alacaksınız. Ağızdan sıvı almaya başladığınızda ve damar yolu ile ilac tedavileriniz bittiğinde kolunuzdaki kanul cıkarılacaktır. Cerrahiden sonra doktorunuz ve hemşireniz ameliyat yerinizi gerektiğinde pansuman edecektir.
Ağrınız:
Ameliyattan sonra ağrınızın olması doğaldır. Bu rahatsız edici durum bolgesel aneljezi yontemleri hasta kontrollu analjezi cihazı (ağrı pompası) ya da damar yolu- kas ici ilac uygulamaları ile sonlandırılacaktır. Sıvı icmeye başladığınızda ağrı kesiciler duzenli olarak ağız yolu ile verilecektir. Ağrınız olduğunda tereddut etmeden hemşirenize haber veriniz.
Solunumunuz:
Akciğerimiz rahat nefes almanızı sağlayan binlerce kucuk hava keselerinden oluşmuştur. Anesteziden sonra hava keseleri kapanabilir, ici sıvı dolabilir. Bu olaylar vucudunuzun oksijenlenmesini bozabilir,zaturre gibi akciğer enfeksiyonları oluşabilir. bu yuzden; Ameliyatınızın tipine gore surekli yatmak zorundaysanız iki saatta bir pozisyon değiştirmenize yardım edecek hemşirenize onay veriniz. Oksurmeye calışınız ve derin nefes alınız. Ağrı duyarsanız, hemşirenize haber verip ağrı kesici alarak bu egzersizleri yapınız. Bazı durumlarda hemşireniz tarafından size kullanımı anlatılacak uc toptan oluşan spirometre tipi bir alet verilerek rahat ve derin nefes alma calışmaları yapmanız sağlanıcaktır.
Pıhtı oluşumu:
Ameliyattan sonra fiziksel aktivitenizdeki zorunlu kısıtlamalar ozellikle bacaklarınızda kan dolaşımınızda yavaşlamaya ve kan pıhtısı oluşmasına neden olabilir. Doktorunuzun direktifi ile uzun sure yatılması gereken ameliyatlarda yada risk grubundaki hastalara ozel coroplar giyilecektir. Bu coraplar bacaklarınzdan kalbinize kadar daha iyi bir kan dolaşımı sağlanacaktır. Yatakta bacak eğzersizleri dolaşımınıza yardımcı olacaktır. İzin verilidkten sonra hemen dolşmaya başlamanız bu riski cok azaltacaktır.
Beslenme:
Anestezi ve cerrahi sindirim sisteminizi yavaşlatacaktır. Once damar yolu ile beslendikten sonra size sıvı gıdalar verilecektir. Tolere etmenize ve sindirim sistemi hareketine gore normal diyetinize gecilecektir. İyi beslenme hızla iyileşmenize ve kendinizi iyi hissetmenizi sağlayacaktır.
Hareket:
Hangi hareketleri yapmanıza izin verdiğini hemşireniz size anlatacaktır. Yataktan kalkmanıza izin verilmediğinde hemşireniz size yardımcı olacaktır. Yavaş haraket ediniz, once doğrulduktan sonra yatak kenarında bir sure oturunuz daha sonra hemşirenizin ya da yakıınızın kolunda yurumeye başlayınız. Her gun daha fazla ve daha uzağa yurumeye calışınız.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]