Hıristiyanlık'ta da oruc farz

Hıristiyanlık'ta oruc Kilise'nin ucuncu emridir. Kuran'ın bildirdiğine gore oruc Hıristiyanlara da farz kılınmıştır. Hıristiyanlık'ta oruc ve perhiz aynı anlamda kullanılır. Orucun amacı, işlenmiş gunahların cezasını bu dunyadan cekmeye başlamaktadır. İncil, oruca buyuk onem verir ve ovguyle bahseder. Ancak orucun zamanı, uyulacak kurallar Hıristiyan mezhepleri arasında farklılık gosterir

Hıristiyanlık'ta oruc tutma yaşı 21'de başlar. Hıristiyanlar, 60 yaşına kadar oruc tutar. Oruc konusunda 1966 yılında alınan Roma kararlarında bu konu yazılı olarak belirtilmiştir. Bir Hıristiyanın perhiz icin ise, en az 14 yaşında olması gerekir.

Hıristiyanlıkta iki ceşit oruc bulunur. Okaristi orucu yani şukran orucu ve ekleziyastik oruc yani kilise orucu. Bu iki ceşit orucu Katolik'ler tutar, Protestanlar tutmaz. Hıristiyanlık, carşamba, cuma ve cumartesi gunleri ile bazı yortuların arefe gunlerinde oruc tutmayı teşvik eder. Hıristiyan inancına gore, Hz. İsa, carşamba gunu ele verilmiş, cuma gunu carmıha gerilmiş ve cumartesi gunu de gomulmuştur.

Hıristiyanlıkta Hz. İsa'nın oldukten sonra dirildiği ve goğe cıkarıldığına inanılan Paskalya'da oruc tutulması onemlidir. Paskalya oncesinde iki gun oruc tutmak dindar Hırıstiyanlar arasında yaygın bir uygulamadır.


MUSEVİLİK'TE ORUC: YOM KİPPUR

Tevrat'ta bazı gunlerde oruc tutulması emredilmektedir. Yahudilikte oruc nefsi terbiye etme ve bazen de acı cekme aracı sayılırken, bazen de Allah'a yaklaşma aracı olarak kabul edilmektedir. Tevrat'a gore, Hz. Musa Tur Dağı'nda 40 gun 40 gece kalmış ve bu sureyi oruc tutarak gecirmiştir.

Arabistan'ın ceşitli bolgelerinde yaşayan Yahudiler oruc tuttuklarında yatsıdan sonra da bir şey yemezlerdi. Hatta bazı Muslumanlar da orucla ilgili ayetler tamamlanmadan once aynı Yahudiler gibi hareket ederdi.

Babil doneminde matem ve uzuntu sembolu olarak oruc tutulurdu. Yahudiler, Allah'ın kendilerine felaketler verdiğine inandıkları donemlerde surekli oruc tutardı.

Yahudilikte oruca cocuklar, 12'nci yaşlarından bir ay alınca başlar. Yahudilik'te tutulması gerekli gorulen tek oruc Yom Kippur adı verilen keffaret orucudur. Kippur pişmanlık anlamındadır. Yahudiler bu gunde gunahlarından pişman olurlar. Allah da onları affeder. Yom Kimpur İbranice'de 'tovbe gunu' anlamındadır.

Yahudilerin en buyuk ibadet gunlerinden olan Kippur, buyuk oruc gunu olarak kabul edilir. Yom Kippur denen ve 19 Nisan'da başlayıp ve bir hafta suren Pesah Bayramı orucu ise genellikle Hamursuz Bayramı'ndan sonra gelen pazartesi ve perşembe gunleri tutulur.

Yahudilikte Yom Kippur'da oruc tutmak şarttır. İmsak onceki akşam guneş batarken başlar. O gece ve ertesi gun ilk iki yıldız gorununceye kadar da yemek icmek yasaktır. Bu sure yaklaşık 25 saattir. Yom Kippur orucunun Hz. Musa'nın Allah'tan buyruklarını almak uzere Tur Dağı'na gittiğinde Yahudilerin altın bir buzağıya tapınmalarından oturu tutulduğu anlaşılmaktadır.

Yahudiler Babil donuşunden sonra Kudus'un tahrip edilmesi ve diğer felaketler nedeniyle dort ayrı oruc daha ortaya cıkarmışlardır. Bazı Talmud yorumcuları bu 4 orucun, başka devletlerin himayesi altındaki Yahudiler tarafından tutulması gerektiğini aksi takdirde gerekli olmadığını belirtir.

Yahudilerde oruc genellikle şafağın sokmesinden ilk yıldızın gorulmesine kadar surer. Ancak Yom Kippur gibi bazı oruclar ile bir akşamdan ertesi akşama kadar devam eder.


DİĞER DİNLERDE ORUC

Nirvana'nın yolu oructan gecer: İnsanlık tarihinde dinlerin neredeyse tumunde oruc tutmak yer alır. Semavi dinlerin dışındaki dinlerde de orucunu onemli bir yeri vardır. Orneğin Budizm'in kurucusu Buda, 'kurtuluşa' yani Nirvana'ya ulaşmanın yolunun arzulardan vazgecmekten gectiğini vurgular. Bunun pratik yolu da oruc tutmaktır. İşte bazı dinlerde orucun yeri:

Hinduizm'de oruc: Hint dinlerinden Hinduism'de oruc nefsi terbiye icin yılın belirli aylarında ve gunlerinde oruc tutulur. İbadet amacıyla duaların okunduğu gunlerde oruc tutulması gerekir. Hinduizm'de oruc genellikle belirli bazı besinleri yememe, yani bir ceşit perhiz şeklindedir.

Taoizm'de oruc: Doğu kulturlerinin dinlerinden Taoizm'de oruc, daha geniş bir anlamda ele alınmıştır. Burada oruc, sağlığı koruma ve boylece yaşlanmayı geciktirme ozelliğiyle on plana cıkar. Cinliler ayrıca, buyuk bayram gunleri ile kotuluklerin arttığı donemlerde de, kendilerini korumak icin oruc tutarlar.

Brahmanizm'de oruc: Guney Asya Hint dinlerinden Brahmanizm'de her ayın 12 ve 13'uncu gunlerinde oruc tutmak gelenektir. Brahmanizm'de yaşlılar hastalar ve cocuklar dahi oructan muaf değildir. Bazıları insani isteklerini yenmek icin 15 gun boyunca oruc tutar. Bu sure icinde bir yudum sudan başka bir şey yiyip icmeleri orucu bozar.

Jainizm'de oruc: Hint dinlerinden Jainizm'de orucun kuralları daha serttir. Jainistler kesintisiz olarak 40 gun oruc tutarlar. Bu dinin kurucusu Mahavira'nın (M.O 599-527)) kendisine işkence yaparak dinde yuksek dereceye ulaşmaya calıştığı, et ve yumurta yemediği ve hatta olunceye kadar da oruc tuttuğu soylenmektedir.

Budizm'de oruc: Guneydoğu Asya dinlerinden Budizm oruca en fazla onem veren dinlerdendir. Budizm'in kurucusu Buda'ya gore, ne dunyaya bağlanmak ne de dunyadan vezgecmez gerekir. Bu amaca ulaşmak icin koyduğu kuralların birincisi ise, her iki ayda bir oruc tutmak ve bu sure icinde de toplum icinde tum gunahlarını itiraf etmektir. Buda'ya gore sonsuz kurtuluşa, yani Nirvana'ya engel olan tek şey arzulardır. Kurtuluş ancak arzuları terketmekle sağlanır. Ve arzulardan kurtulmanın birinci yolu da oruc tutmaktır.

Maniheizm'de oruc: Manilikte oruc, ışığı gonderen guneş ve aya dua etmek amacıyla tutulur. Babil ve Asurluların da orucu buyuk onem verdiği bilinir. Eski Mısır'da ise oruc genellikle dini bayramlarda tutulur.

Avrupa yerel dinleri: Keltler'in oruc tuttuğu, eski Roma ve Yunanlıların da orucu felaketlerden kurtulmak icin bir yol olarak kabul ettiği bilinir.