Catlak nedir?
Makat cildindeki yırtığa anal fissur veya catlak denir. Bu catlağın boyu oldukca kucuk (5-10 mm arasında) olmasına rağmen makat bolgesinin ağrı duyusunun fazla olmasından dolayı kişiyi cok rahatsız eder.
Genellikle genc ve orta yaştaki kişilerde gorulur.
Makatta kanama, ağrı ve şişlik yapan hastalıklar arasında en fazla gorulen hemoroid ile sıklıkla karıştırılır. Ancak şikÂyetleri benzer bu iki hastalığın tedavileri farklıdır.
Catlağın sebebi nedir?
Genellikle kabızlık sonrası katılaşan dışkı, cok ince olan makat cildinde dışkılama esnasında yırtılmaya sebep olur. Kabızlık, dolayısıyla katı-sert dışkı devam ettikce her dışkılamada yırtılma tekrar eder, yırtık iyileşme fırsatı bulamaz. Dışkılama esnasında makat acılırken catlağın da acılması şiddetli ağrıya sebep olur. Bu ağrıdan cekinen hastalar dışkılama yapmak istemez. Bu durum icerde bekleyen dışkının daha da katılaşmasına yol acar. Sonunda cıkan dışkı daha da sert ve yarayı (catlağı) daha cok tahriş eder hale gelir. Bu bir kısır dongu halinde devam eder.
Belirtileri nelerdir?
Dışkılama esnasında ağrı (bu ağrı tuvaletten sonra da devam eder), az miktarda kanama ve kabızlık, bazen ele gelen kucuk şişlik esas belirtilerdir. Ayrıca kaşıntı, otururken sızlama olabilir.
Catlak olduğu nasıl anlaşılır?
Sadece ilgili uzman hekimin catlağı gormesi teşhis icin yeterlidir. Herhangi bir tetkike ihtiyac yoktur.
ŞikÂyetlerimin sebebi başka bir hastalık olamaz mı?
Hastanın şikÂyetleri ile muayene bulguları uyuşuyorsa başka bir hastalık duşunulmez. Ama catlağın gorunumu, cok sayıda catlak olması, başka hastalıkları duşundurecek farklı şikÂyetler olması ek araştırmayı gerektirir.
Catlağın tedavisi nasıldır?
Tedavinin esası, kabızlığı duzeltmek ve catlağın iyileşmesine zemin hazırlamaktır. Bunun icin dışkı yumuşatıcılar ve ağrı kesici merhemler kullanılır. Sıcak su torbasına oturmak da cok faydalıdır; hem ağrıyı keser hem de yara iyileşmesi icin makat bolgesine kan akımını artırır. Beslenmenin bol posalı olması da (bol meyve sebze, kepekli ekmek, bol su, kuru kayısı, kuru incir vd) kabızlığı gidermek icin onerilir.
Yeni başlamış (bir aydan yeni) ve goruntusu iyileşme umudu veren catlaklar ilac tedavisi ile buyuk oranda duzelirler. Ancak ilaclarla duzelmeyen veya artık kronikleşmiş catlaklar ameliyat ile tedavi edilirler.
Catlağın ameliyatı nasıldır?
Anal fissur ameliyatı, ağrı sebebiyle surekli kasılan ve bu yuzden makat bolgesine kan akımının azalmasına yol acan kas grubundan bir miktar kesilerek kan akımının artırılması işlemidir. Coğu kere catlağın kendisine bir işlem uygulanmaz. Ama catlağın ucunda ele gelen şişlik fazlaysa yada yara iyileşmesini hızlandırmak gerekiyorsa catlak cıkarılabilir.
Ameliyat oldukca kısa (5-15 dk) ve başarı şansı cok yuksek bir işlemdir. Bu ameliyat lokal anestezi ile olabileceği gibi belden uyuşturma veya tamamen uyutma şeklinde de yapılabilir. Ancak işlemin kısa sureli olması, endişe, utanma hissi gibi sebeplerle genel anesteziyle olması tercih edilir.
Ameliyatın yan etkisi var mıdır?
Kas kesilmesine bağlı olarak nadiren gaz kacırma şikÂyeti olabilir.
Ameliyat sonrası ne kadar surede normal hayata donulur?
Bu ameliyat sonrası genellikle aynı gun hastalar evine gidebilir. İlk dışkılama esnasında az miktarda kanama ve ağrı olabilir; sonrakilerde bu şikÂyetler de kaybolur. Ertesi gunu normal hayata donulur. Oturma esnasında ağrı olursa sıcak su lastiği uzerine oturmak yeterlidir.
Ameliyattan sonra catlak tekrar eder mi?
Catlak ameliyatının başarısı cok yuksektir ve tekrarı pek gorulmez. Ancak hastanın da ameliyat sonrası kabız olmaması ve yara iyileşmesini sağlayıcı tedbirleri uygulaması gerekir.
Ameliyattan başka tedavi yontemi var mıdır?
Yeni (akut) catlakların ameliyat haricinde de bir kısım işlemlerle iyileştirilmesi mumkundur (Nitrik oksit, kalsiyum kanal blokorleri, botilyum toksini gibi). Ameliyatsız yontemler arasında BOTOKS olarak bilinen botilyum toksini enjeksiyonu, sonucları olumlu olan, uygun hastalar icin faydalı bir yontemdir. Ancak bu yontemlerle başarı ameliyata gore biraz daha duşuktur ve tekrarlama ihtimali vardır.


[h=2]İstanbul Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]