TENDON YIRTIKLARINDA PRP TEDAVİSİNİN ETKİNLİĞİ
Tendon yaralanmaları aşırı yuklenmeye bağlı, tendonda yapısal bozulmaya neden olan ve iyileşme sureci zor olan ağrılı bir durumdur. Tendon yaralanmaları, ağrı, ozurluluk, depresif durum ve anksiyete ile ilişkilidir. Omuz rotator manşet tendonları, 50 yaş ustu kişilerde sıklıkla etkilenir. Ilac, egzersiz, şok tedavisi, kortikosteroid enjeksiyonu ve PRP gibi cerrahi olmayan tedavi yaklaşımları vardır.
PRP enjeksiyonu, fizik tedavi, dermatoloji, plastik cerrahi, ortopedi gibi branşlarda kullanılan yukselen bir tedavi yaklaşımıdır. Trombositler, bağ dokusu sentezi, farklılaşma, rejenerasyon, revaskularizasyon gibi sureclerde gorev olan 300’un uzerinde protein ve buyume faktoru iceren hucrelerdir. Yaşlanmış ve iyi rejenere olmamış dokularda buyume faktorleri anjiogenez, epitelizasyon, hucre farklılaşması, hucre coğalması ve hucre dışı matriks oluşumunu uyararak doku iyileşmesine yardımcı olur.
PRP enjeksiyonu tendon yaralanmalarında kullanılmaktadır; ağrı ve ozurluluk uzerine olumlu etkileri gosterilmiştir. Mautner ve arkadaşlarının yaptığı bir calışmada hastaların %82’sinin ağrılarında %50’den fazla iyileşme saptamıştır. Son yıllarda tendon yaralanmalı hastalarda yapılan bir derlemede PRP enjeksiyonu takiben bir yılda, ağrılarda anlamlı bir gerileme bulunmuştur.
PRP’nin kuru iğnelemeye kıyasla omuz rotator manşet tendon rahatsızlıkları uzerinde daha etkili gosterilmiştir.
OMUZ ROTATOR MANŞET HASTALIKLARINDA REJENERATİF TEDAVİ
Rotator manşet lezyonları, yetişkinlerdeki omuz lezyonlarının coğunluğunu oluşturur. Yaygın omuz ağrısı ve mesleki sakatlık nedenlerindendir. Bu durumun gorulme sıklığı yaşlanan nufus ile birlikte artmaktadır. Rotator manşet yırtığının yonetimi karmaşık ve cok faktorludur. Cerrahi tedavi acık veya kapalı yapılarak primer onarıma izin verir. Artroskopik enstrumentasyon ve dikiş tekniklerinin ilerlemiş olmasına rağmen cerrahi tedavinin şifa oranı duşuktur. Yeni yapılan bir metaanaliz, cerrahi tekniklerinin gelişmiş olmasının klinik ve anatomik iyileşmeyle ilişkisi olmadığını gostermiştir.
Tendon doku yenilenmesini geliştirmek icin PRP, buyume faktorleri ve kok hucre gibi yeni biyolojik cozeltiler geliştirilmiştir.
Buyume Faktorleri
Buyume faktorleri, hucre buyumesi ve farklılaşmasının kontrolunde yer alan sinyal molekulleridir. Trombosit gibi enflamatuar hucreler tarafından uretilir. Rotator manşet iyileşmesi enflamasyon, onarım ve yeniden yapılanma gibi bir dizi basamakla olur. Onarım sırasında ortama salınan pek cok buyume faktoru hucre coğalmasını teşvik eder.
Trombosit turevli buyume faktoru bunlardan biridir. Rotator manşet iyileşmesi reaktif yara izi oluşumuna neden olur. Trombosit turevli buyume faktoru, enflamatuar hucreler icin kemotaktik(hucrelerin olay bolgesinde doğru hareket etmesi) etkisi vardır ve tip I kollajen sentezini ve hucre bolunmesini artırır. Kobayashi ve arkadaşları omuz tendon yaralanmasının 7-14. gun aralığında trombosit turevli buyume faktorunu yuksek konsantrasyonda bulmuşlardır. Bu donem tendon iyileşmesinin enflamatuar fazının son kısmıyla, onarım fazının başlangıc kısmına denk gelmektedir. Pek cok calışma tendon ve bağ yaralanmasının iyileşme surecinde trombosit turevli buyume faktorlerinin onemini gostemiştir.
PRP
Rotator manşet tendon iyileşmesini geliştirmek icin biyolojik bir cozum olarak PRP kullanımı son birkac yıl icinde populerlik kazanmıştır. PRP yuksek trombosit konsantrasyonu ihtiva eder ve doku onarımı icin buyume faktorlerinin salıverilmesini sağlar. In vitro calışmalar, rotator manşet lezyonunda trombositlerden salınan buyume faktorlerinin hucre coğalmasını ve matriks sentezini artırdığını gostermiştir.
PRP, tendonların yıpranmasına neden olan biyolojik maddeleri engellerken, iyileşmesine ve guclenmesine neden olan maddeleri de artırmaktadır.
Kok Hucreler
Kok hucreler, kendini yenileme potansiyeli olan ozelleşmemiş hucrelerdir ve pek cok yetişkin hucre tipine donuşebilirler. En yaygın kok hucre kaynakları embriyonik ve yetişkin kok hucrelerdir. Cok sayıda duzenleyici ve etik kısıtlamalardan dolayı bugune kadar yapılmış klinik calışmaların coğu, embriyonik kok hucreleri yerine yetişkin kok hucreleri uzerine odaklanmışlardır. Kok hucreleri icin ana kaynak kemik iliğidir ve cerahlar tarafından kolayca ulaşılabilir. Kok hucreleri yağ dokusu gibi diğer dokulardan da toplanabilir. Tendon kokenli kok hucreleri, rotator manşet tamirini geliştirmek icin ilgi odağı olmuştur. Tsai ve arkadaşları rotator manşet tendonundan elde ettikleri kok hucreleri başarılı bir şekilde izole etmişlerdir.
Amerika’da yapılan 14 hastalık bir calışmada, cerrahi oncesi kemik iliğinden kok hucreler toplanmış ve yırtık tendon bolgesine enjekte edilmiş. Bu hastalar 12 ay boyunca takip edilmiş ve MR ile tendon butunluğu gosterilmiştir. Sadece bir hastada ağrı ve guc kaybı tekrar gelişmiştir. Bu calışma kok hucre tedavisinin tendon onarımını geliştirme potansiyeline sahip guvenli bir tedavi olduğunu duşundurmektedir.


[h=2]Ankara Fizik Tedavi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]