oruc tutarken okunacak dua
Eylul ayına denk gelmesi nedeniyle uzun suren oruc ozellikle calışanları zorluyor. Aclık nedeniyle oluşan baş ağrılarını orucu bozmadan gidermek de mumkun. İşte size ilac almadan ağrı giderme yontemleri

başladı. Oruc saatlerinin uzaması ve buna bağlı olarak ac ve susuz kalma suresinin artması insan vucudunda bir takım ağrıların oluşmasına da sebep oluyor. Ozellikle de gun boyunca calışmak zorunda kalanlarda... Ancak cok şiddetli bir ağrıyla karşılaşmadığınız surece orucunuzu bozmadan bu ağrıları gidermek mumkun. Anadolu Sağlık Merkezi�nden Algoloji Uzmanı Prof.Dr. Ayşen Yucel, orucun vucutta yol actığı ağrıları ve cozum onerilerini anlattı.

Oruc tutmak ne tur ağrılara neden olabilir?

Oruc tutmak cok ceşitli ağrılara neden olabilir. Bunların başında beslenme duzeninin değişmesi ve cok uzun sure ac kalınması nedeniyle oluşan, mide-barsak sisteminden kaynaklanan ağrıları sayabiliriz. Gene oruca bağlı olarak, kan basıncı oynamalarına bağlı bir takım sorunlar ortaya cıkabilir. Bu durumun da baş ağrısı olarak karşımıza cıktığını gorebiliriz. Veya diğer bir ornek de, bazı hastalarda, ani kan şekeri duşmesine bağlı olarak cok şiddetli baş ağrısı gelişebilir.

Kronik ağrısı olan kişilerde de oruc tutmak bu ağrıyı tetikleyebilir. Orneğin migren, buna verilecek en guzel ornek. Aclık, migrenin bircok turunu tetiklemektedir. Dolayısıyla bir migren hastası oruc sırasında ciddi migren ataklarıyla karşılaşabilir. Oruc sırasında rastlanan bir diğer ağrı da gerilim baş ağrısı. Her ne kadar gerilim baş ağrısı farklı faktorlerle oluşsa da oruc sırasında ; ozellikle geceleri sahur nedeniyle uyku duzeninin bozulması nedeniyle oluşan uykusuzluğun yarattığı stres, aclığın da eklenmesiyle kişilerde gerilim baş ağrısına yol acabilir. Oruc sırasında meydana gelebilen bir başka ağrı da, ciddi anlamda kafeinli iceceklere bağımlılığı olan kişilerde rastlanan baş ağrılarıdır. Normalde baş ağrısı cekmeyen bu kişilerin, oruc nedeniyle kafeinli iceceklerin birden kesilmesi nedeniyle baş ağrısı cektiklerini biliyoruz.

Oruc sırasında meydana gelen hangi ağrıları ciddiye alıp oruc bozmak gerekir?

Eğer daha once hic boyle bir ağrıyla karşılaşmadıysak, yani akut ağrı dediğimiz, ani başlayan ve vucutta meydana gelen herhangi bir bozukluğun habercisi olan bir ağrı varsa bunu ciddiye almak gerekir. Orneğin hastanın hic mide ya da karın ağrısı yokken orucluyken cok şiddetli bir karın ağrısı başladıysa veya barsak duzeninde bozuklukla birlikte şiddetli bir karın ağrısı, beraberinde kusma gibi belirtiler varsa tabii ki bunu ciddiye almak gerekir. Ama kronik ağrılı bir hasta, migren hastası gibi, zaten bu atağı herkesten daha iyi tanıyacaktır. Orucu sırasında meydana gelebilecek atağın tedavisi icin orucunu bozması gerekir.

Hem oruc tutmak hem de bu ağrılardan korunmak mumkun mu?

Bir kısmı icin mumkun. Orneğin, kişide herhangi bir mide-barsak şikayeti varsa oruc tutmaya başlamadan once mutlaka bir gastroentrologa danışarak boyle bir surece girilip girilemeyeceğinin sorulması lazım. Ama migren benzeri ağrısı olan hastalardan bazıları, koruyucu tedaviyi surdurmek kaydıyla oruc tutabilir. Orneğin, ayda 2-3 migren atağı olan bir hasta, atak gelmesin diye koruyucu tedavi alıyorsa, ilac alım saatini ramazana gore duzenleyip, kriz sayısı da az olduğu icin orucunu surdurebilir. Ancak yine migren hastaları icin uyarıda bulunmamız lazım cunku aclık, yuzde 100 migren ataklarını tetikleyen bir durumdur.

Sık atağı olanlar ve cok şiddetli atak geciren hastalar atağın geleceğini hissederler ve onceden ilaclarını alırlar. Ancak oruc sırasında bu şansı bulamayacakları icin bu kişilerin cok şiddetli atak gecirme olasılığı vardır. Bu durum, kişiden kişiye farklılık gosterdiği icin mutlaka kişi kendini test etmelidir. Ama eğer yapamıyor ve şiddetli ağrıyla karşılaşıyorsa oruc tutmak konusunda ısrarcı olmamalıdır. Diğer yandan şoyle bir bakış acısı da var; oruc, insanda bir manevi rahatlama ve huzur yarattığı icin gerilim tipi baş ağrılarında azalmaya neden olabilir. Gercekten de kişi, kendini daha rahat ve huzurlu hissettiği icin ve dolayısıyla gerilimi azaldığı icin oruc sırasında gerilim ağrılarında bir azalma meydana gelebilir. Ancak bu kişiden kişiye değişir.

Şartları uygun olan, uyku duzeni bozulsa bile yeterli saat uyuyabilecek olan, ilaclarını duzgun bir şekilde ve oruca uygun bir şekilde kullanabilecek olan kişiler oruclarını tutabilirler. Ama şiddetli ağrıyla karşılaşan kişiler bunu ciddiye alıp eğer devam edemiyorsa oruc tutmakta ısrar etmemelidirler. Cunku oruc, ağrılı hastalarda dengeyi cok ciddi bozabilir.

Oruc bozulmadan ağrı gecirilebilir mi?

Eğer hafif ve orta şiddette bir ağrıysa kişi nefes ya da gevşeme egzersizleriyle bu ağrıyı gecirebilir. Ama ağrıyı ceken kişinin bu egzersizleri nasıl uygulayacağını bilmesi gerekir. Fakat ağrı orta şiddetten fazlaysa, bu egzersizlerin faydası olsa bile tam olarak ağrıyı geciremeyebilir.

Bunun yontemleri nelerdir?

Ozellikle gerilim ağrılarında nefes ve gevşeme egzersizlerinin yanı sıra dikkati dağıtma egzersizleri uygulanabilir. Dikkati dağıtma egzersizleri; başka bir şeyle uğraşma, muzik dinleme veya kişinin kendisini rahatlattığını onceden bildiği herhangi bir şeyle uğraşması şeklinde gercekleştirilir. Ayrıca imkan varsa, loş ve sessiz bir ortamda uzanma, temiz havaya cıkma gibi bir takım tedbirler de ağrının azalmasını sağlayabilir. Nefes egzersizleri tıpkı doğum sancıları sırasında uygulandığı gibi yapılabilir. İnsanın vucudunu zihni ile yonlendirerek kontrol altına almasını sağlayan bircok yontemden biridir. Ağrıyı kendi kendinize kontrol etmeye calışırken bir yandan da vucudun iyi oksijen almasını sağlayarak, dokulara daha fazla oksijen gondererek ağrıyı azaltma uzerine yapılan egzersizler ağrı kontrolunde cok yararlı olmaktadır. Aynı şekilde gerilim ağrılarında, ozellikle de kas kokenli gerilim ağrılarında cok sık kullanılan insanın kendi kendine kaslarını gevşettiği gevşeme egzersizleri de cok yararlıdır. Ve bu egzersizlerin sessiz, sakin bir ortamda, mumkunse sevilen bir muzik eşliğinde yapılması cok faydalı olur. Ama her ikisi icin de kişiye onceden bir uzman tarafından bu konuda eğitim verilmiş olması gerekir.

Oruc sırasında başı ağrıyan kişilere ne yapmalarını tavsiye edersiniz?

Eğer kişide ataklar şeklinde gelen bir ağrı varsa ancak atak sıklığı ayda 1-2�den fazla değilse ve ilac dışı yontemlerle de ataklarını gecirebiliyorsa, sahur ve iftar oğunlerini duzgun takip etmek kaydıyla bu kişiler oruc tutabilirler. Yalnız bu donemde fazla miktarda kafeinli urunleri tuketmemeleri gerekir. Cunku ani kafein eksikliğiyle birlikte ek bir baş ağrısı meydana gelebilir. Eğer kişi duzgun bir ilac tedavisi almak zorunda ise ve bu tedavi sahur ve iftar saatlerine uydurulamayan bir tedavi ise oruc tutmakta ısrar etmemesi gerekir. Bunun dışında, kronik ağrısı ve herhangi bir sağlık sorunu olmayan kişilerde oruc sırasında şiddetli bir ağrı goruluyorsa bu kişinin hemen bir doktora başvurması gerekir..

Ofiste pratik cozumler:

Eğer iş gununde oruc tutuyorsanız ve başınız ağrımaya başladıysa aşağıdaki onerileri uygulayabilirsiniz:

� Acık havaya cıkıp yuruyuş yapın ve derin derin nefes alın.
� Bulunduğunuz ortamda mumkunse kapınızı kapatıp ışığı azaltarak yarım saat kadar uyuyun.
� Eğer nasıl yapılacağını biliyorsanız hemen kas gevşetici egzersizleri ya da nefes egzersizlerini uygulayın.
� Buna rağmen ağrı hala şiddetleniyorsa dayanılmaz boyuta ulaşmadan orucunuzu bozarak bir şeyler yiyin.
� Calışıyorsanız iftar ve sahura biraz daha DİKKAT etmelisiniz

realage