Ameliyat oncesi, ameliyat esnasında ve ameliyat sonrasında kaygı artışları – 1Cerrahi girişimlerin her biri hastalar icin umut verici bir olaydır. Bazı durumlarda hasta, kendine (bilinmezlikler icerisinde) ne yapılacağını hayal edemediğinden dolayı kaygı duzeyinde yukselme hissedebilmektedir. O gibi durumlarda kontrolsuzluk, hayata dışarıdan mudehale duygusu yaşamak normaldir. İlerleyen Tıbbi yontemler sayesinde hastaların hastanede yatış sureleri azalmıştır ve ameliyat sonrası evde bakım eğitimleri ise gelişmiştir fakat bu durumlara rağmen hala hastaların kaygı duzeyi tam olarak optimum seviyede (refah) olmayabilmektedir. Bu gibi sebepler ile hastalar cerrahi girişimin oncesinde, cerrahi girişim anında ve sonrasında psikolojik sorunlar yaşayabilmektedir. Cerrahi girişim acı ve ızdırabı gideren, hayat kurtaran bir tedavi olduğu kadar, bireyin doğrudan fiziksel tehdit altında hissetmesine ve bir yaşam krizine neden olmaktadır. Bireyin tamamen kontrolu dışında bir organına herhangi bir uygulama yapılacağı duşuncesi kendisinin bile bilmediği ic organlarına bir yabancının dokunmasına razı olması soz konusudur ki, bu da doktoruna tam bir teslimiyet, guven, beklentilerde ve bağımlılıkta artış demektir.
Cerrahi girişimlere gosterilen tepkiler 14 başlık altında toplanabilmektedir. Bunlar;
inanamama,
endişe,
korku,
sinirlilik,
ofke,
sucluluk,
yetersizlik,
caresizlik,
gucsuzluk,
kadercilik,
bağımlılık,
gerileme (regresyon),
meydan okuma,
kabuldur.
Hastalar kendi rızaları ile gecirdikleri cerrahi operasyonlarda bile ameliyat oncesi, ameliyat(ameliyat ve yoğun bakım donemi) ve ameliyat sonrası(cerrahi girişimden 72 saat sonrası) donemlere ozgu psikiyatrik sorunlar ile uğraşmak durumunda kalabilmektedir.
Ameliyat oncesi donemde hastalarda genel olarak kaygı ve korku nedenleri genel olarak;
Narkoz kaygısı, uyanamama,
Olum riskine ilişkin endişeler,
Vucudun hasar goreceği korkusu,
Ağrı, acı cekeceği korkusu,
Beden uzerinde denetimini kaybedeceği korkusu,
Sakatlık, yeti yitimi, muhtaclık ve bağımlılık korkusu,
Kendi kendine yeterliliğin kaybı,
Narsistik butunluğun zedelenmesi,
Kontrolun kaybı duygusu, narkoz altında sırlarını acıklama korkusu,
Cinsel ve sosyal yaşama yonelik endişeler,
Estetik kaygılardır.
Ameliyat oncesinde bu tur kaygıları yaşayan bireylerin ameliyat sonrası narkozu daha zor attıkları ve donemin gerektirdiklerine daha zor adapte oldukları gorulmektedir. Bu gibi durumlar ise bireyin psikolojisini negatif yonde etkilemektedir. Ameliyat oncesi hic kaygısı olmayan(optimum seviyede olan) bireylerin ameliyat sonrası kızgınlık, pişmanlık ve uyum gucluğu gelişmektedir. Hafif kaygı ise hastayı ruhsal olarak hazırlamakta, bilgilenmeyle de işbirliği artmaktadır. Kaygıları cok yuksek olanlarda, ameliyat sonrası ağrı yakınması ve ağrı kesici kullanımı fazla olmaktadır
Ameliyat oncesi kaygı gelişimini etkileyen faktorler;
Hastanın yaşı, gelişimsel donemi
Hastanın kişilik ozellikleri
Hastanın genel sağlık durumu
İcinde bulunulan hastalığın turu ve sureci
Tanısı belli olmadan yapılan veya tanı amaclı yapılan cerrahi girişimler
Daha onceki hastalık, hastane ve ameliyat deneyimleri
Hasta icin icinde bulunduğu durumun anlamı, onemi, tedaviden beklentisi
Ameliyat hakkında hastanın bilgilendirilme duzeyi
Hasta doktor ilişkisinin durumu
Hastane ve diğer personelle ilişkiler
Hastanın psikiyatrik ozgecmişi
Hastanın kullandığı ilaclar ve yan etkileri
Hastanenin alışılmadık ortamı
Sosyal ve aile destek sistemlerinin işlevselliği
Mali, ekonomik sorunlar
!!Peki bu kaygı ile nasıl başa cıkacağım ben diyenlerdenseniz bir sonraki yazıda goruşmek dilekleri ile..
Uzm. Klinik Psikolog- Bariatrik Psikolog
Merve PEHLİVAN

[h=2]İstanbul Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]