Tepkisel Aşırı Yeme Bozukluğu
Kısa bir zaman icinde rahatsız olana kadar, aşırı derecede yemek yemek. Tanım

Aşırı yeme bozukluğu Bulimiya’ya benzer fakat aşırı yedikten sonra her hangi bir temizleme eylemi (kusma, mushil ilacı, ac kalma gibi) olmaz. Kişiler genelde, aşırı yeme krizleri sırasında kendilerini kontrolden cıkmış hissederler. Sonrasında sucluluk duygusu ve utanc duyguları takip eder. Aşırı yeme hastalığına sahip insanların coğu yiyecekleri, hissetmek istemedikleri duyguları bloke etmek icin kullanırlar. Bu kişiler aynı zamanda yiyecekleri gunluk yaşam stresine karşı, kendilerini rahatlatmak, kendilerini uyuşturmak yada iclerindeki boşluğu doldurmak icinde kullanabilirler. Butun Yeme Bozukluklarında olduğu gibi Tepkisel Aşırı Yeme Bozukluğu’da ciddi bir rahatsızlıktır fakat doğru yontemlerle tedavi edilebilir.

Belirtileri
Kilo alma
Yemek konusunda kontrolsuz hissetmek
Kendine guvenin duşuk olması
Depresyon
Tedirginlik
Kiloda azalma ve artma
Sekse olan ilginin kaybolması
Yiyecekleri gizlemek
Sucluluk duygusu ve utanc
Kendinden iğrenmek
Pek cok değişik diyet denemek
Kilo kaybettikleri takdirde hayatın daha guzel olacağına inanmak
Gizli yeme alışkanlığı
Yiyecek ikram edilen sosyal etkinliklerden kacınmak
İntihar duşunceleri
Bedensel ve Tıbbi Komplikasyonlar
Şişmanlık
Adet gormede dengesizlik
Şeker hastalığı
Yuksek tansiyon
Yuksek kolestrol
Osteoartrit
Hareket etme kabiletinde azalma
Nefes darlığı
Kalp hastalıkları
Karaciğer ve bobrek hastalıkları
Kalp krizi ve olum
Nedenleri

Doktorlar tam olarak bu hastalığın neden oluştuğunu bilmemektedir. Araştırmalar aile yaklaşımı, kulturel etkenler ve genler gibi pek cok etkinin hastalığın oluşmasına yol actığını gostermektedir.

Nedenlerden bir tanesi, modern ve ekonomik olarak gelişmiş toplumlarda medyanın genc insanlara ozellikle kadınlara gonderdiği mesajlardır. Bu mesajlarda ana tema aşırı inceliğin cekici olduğudur. Modeller ve bazı unlu kişiler gibi ince olabilmek bazı insanların sağlıklı olmayan bir kiloya inmelerini gerektirir. Bazı kişiler hem sağlıklı hemde ince olabilir fakat sorun pek cok gencin sağlıklarını yitirmeden o inceliğe ulaşmalarının mumkun olmamasıdır.

Bazı genc insanlar medyanın incelik ile ilgili mesajlarına bakarak yanlış fikirler geliştirebilirler. Orneğin, 14 yaşındaki bir genc kız, 1.60m boya sahip birinin ideal kilosunun 40 kg. olması gerektiğine inanabilir, oysa sağlıklı kilo 50kg. olmalıdır. Sonuc olarak yavaş yavaş oğunleri atlamaya başlar ve sağlıklı olmak icin ihtiyacı olan besini almayı reddeder. Gittikce zayıflar fakat kendini genede şişman hisseder. Sonunda oyle bir hale gelir ki gıdasızlıktan dolayı hastaneye kaldırılması gerekli olur.

Fakat yeme bozuklukları basitce yemek ve incelme ile acıklanamaz, sorun bundan cok daha karmaşıktır. Yeme Bozukluğu olan kişiler umitsizce başkaları tarafından onaylanmayı ve kabullenilmeyi arzu ederler ve bazen bu duyguları kısa vadede ince olmakta bulabilirler yada yemek yiyerek kendilerini rahatlatabilirler. Yeme bozukluğu aslında temelde vucudun acıklanmayan duygularını, kendisini ve karşılanmayan ihtiyaclarını ifade etme şeklidir.

Tıbbi Yardım Ne zaman alınmalı?

Aşırı derecede kilo kaybı varsa yada aşırı yemek yemek ve aşırı diyet yapmak arasında gidip geliniyorsa bir doktor ile konuşmak onemli olabilir. İnkar etmek yeme bozukluklarının bir belirtisidir, dolayısıyla kişi coğunlukla bir aile bireyinin yada arkadaşının ısrarı sonucu doktora gitmeyi kabul eder. Eğer aile bireylerinden birinde yada bir arkadaşınızda yeme bozukluğundan kuşkulanıyorsanız, bir doktora gorunmesi konusunda ısrar etmelisiniz, beklemekle zaman kaybetmeyin ve sorunun kendi kendine cozumlenmesini beklemeyin.

Tedavi

Genel olarak kabul edilen bir gercek yeme bozukluklarının tedavisinde, psikoterapist, doktor, yeme uzmanı ve hemşire gibi farklı alandan ceşitli klinisyenlerin tedaviye katılmasıdır

Coğu hastada yeme bozukluğunun yanısıra aynı zamanda tedavi edilmesi gereken depresyon, kaygı bozukluğu ve diğer psikiyatrik sorunlarda mevcuttur.

Yeme bozukluğu, hem fiziksel hemde ruhsal olarak insanı tahrip eder, dolayısıyla bu tur rahatsızlığı olan insanların hemen doktora başvurması gerekir. Erken teşhis ve onlem almak kişinin daha cabuk iyileşmesini onemli olcude etkiler. Erken zamanlarda teşhis edilmeyen ve gec kalınan durumlarda yeme bozukluğu kronik bir hale gelebilir ve hastanın yaşamını tehdit edebilir.

En etkili tedavi yontemi bir doktor ve yeme uzmanı ile birlikte psikoterapi yada psikolojik danışmanlık almaktır. Tedavi kişiye ozel olarak belirlenmelidir, cunku tedavi hastalığın şiddetine ve hastanın ozel sorunlarına, ihtiyaclarına hitap etmelidir.

Psikolojik terapi hastanın hem yeme bozukluğuna hemde hastalığın altında yatan kişisel ve kulturel psikolojik etkenlere eğilmelidir. Hastanın hem kendisiyle hemde yiyeceklerle barış icinde ve sağlıklı bir şekilde nasıl yaşayacağını oğrenmesi gerekir.



Ciğdem Alper, MA
Psikoterapist