Alt solunum yolu hastalıklarında tedavi ve korunma yollarıAlt solunum yolu hastalıklarının tedavisi nasıl yapılır?

Akut Bronşit Tedavisi- Akut bronşitin tedavisi şikayetlerin giderilmesine yonelik semptomatik tedavidir. Oksuruğun kontrolu onemlidir. Bakteriyel enfeksiyon duşunuluyorsa hekim kontrolunde antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. Halsizlik varlığında yatak istirahati, ateş soz konusu ise ateşin duşurulmesi, bol miktarda sıvı alımı gerekir. Sigara kesinlikle kullanılmamalıdır. Kronik Bronşit Tedavisi- Kronik bronşit hastalarında akut alevlenme soz konusu olduğunda viral enfeksiyon varlığında dahi uzerine bakteriler ekleneceğinden genellikle tedavide hekimin uygun goreceği antibiyotikler yer alır. Bunun dışında balgam yumuşatıcı ve sokturucu ilaclarla birlikte, enfeksiyon donemlerinde olabilecek bronş daralması ve hava yolu odemi değerlendirilip, gerekli ise bronş genişletici ve hava yolu odemi giderici ilaclar da tedaviye eklenir. Kronik bronşit hastalarının ozellikle grip salgını donemlerinde hasta kişilerle temastan kacınmaları, gribal enfeksiyon gecirdiklerinde mutlaka hekime başvurmaları, her yıl sonbaharda grip aşısı yaptırmaları onerilmektedir. Sigaradan uzak durmak, icmemek ve icirmemek kronik bronşit ve KOAH’tan korunmak icin yapılacak en doğru ve gerekli davranış şeklidir.
Zaturree Tedavisi- Bircok vakada zaturree hekim kontrolunde evde tedavi edilebilir. Ağır olguların, yaşlı hastaların, oksijen tedavisi veya yoğun bakım desteği gerektiren hastaların hastaneye yatması gerekir. Tedavi hastaya gore değişir. Tedaviye erken başlandığında ve ayaktan tedavi edilebilen olgularda, sonuclar yuz guldurucudur. Ancak, teşhis ve tedavisi gecikmiş, ağır zaturree olgularında olum oranı yuksektir.
Bronşektazi'nin Tedavisi- Bilgisayarlı tomografide bronşektazik değişiklikler her iki akciğerde yaygın olarak goruluyorsa, ilac tedavisi ve akciğerleri korumaya yonelik tedbirler uygulanır. Bu hastalarda enfeksiyon ataklarının olduğu donemlerde antibiyotikler mutlaka kullanılmalıdır. Bunun dışında balgamı sulandırıcı ve rahat balgam cıkarılmasını sağlayan şuruplar, balgamla kanama varsa istirahat ve kanamaya yonelik tedaviler uygulanmalıdır. Ayrıca ilac tedavisi uygulanan hastalara, genişlemiş bronşlar icersinde biriken balgamı cıkartılabilmeleri icin uygun postural drenaj (pozisyona bağlı drenaj=balgam cıkarma teknikleri) oğretilmelidir.
Tuberkuloz tedavisi- Tuberkuloz basiline karşı etkili olan guclu ilacların bulunmasından once, tedavinin temelini iyi beslenme, istirahat ve uzun sureli sanatoryum tedavisi oluştururdu. Gunumuzde tuberkuloz basilini olduren cok guclu ilaclar vardır. Mikropları etkili bir şekilde oldurmek ve ilaclara direnc gelişimini onlemek icin tedavide 4 ceşit ilac birlikte kullanılmaktadır. Tedavide kullanılabilecek temel ilaclar: izoniyazid, rifampisin, etambutol, pirazinamid veya morfozinamid, streptomisin’dir. Tedavi suresi altı aydır. Tedavinin ilk iki ayından sonra ilac sayısı azaltılmaktadır. Bazı ozel durumlarda tedavi suresi uzatılabilmektedir. Tedavinin her gun duzenli bir şekilde alınması cok onemlidir. Duzenli tedavi hem hastanın iyileşmesini sağlar, hem de bulaşıcılığı hızla onleyerek toplum sağlığını korur.

Alt solunum yolu enfeksiyonlarından nasıl korunmak gerekir?

-Vucut direncinin yuksek tutmak icin dengeli beslenmeli, duzenli uyumalı ve spor yapılmalı.- Eller sabunla sık sık yıkanmalı.-Ozellikle de risk grubu kabul edilen KOAH ve astım gibi kronik solunum yolu hastaları, kalp hastaları, diyabetliler, kanser hastaları, bobrek yetersizliği olan hastalar mumkun olduğu kadar gribal enfeksiyon salgını olan donemlerde evlerinden cıkmamalılar.-Grip veya soğuk algınlığı geciren kişilerden uzak durulmalı, bu kişilerle opuşmemeye, el sıkışmamaya dikkat edilmeli.-Gribal enfeksiyonu olan kişiler aksırma ve oksurme esnasında burun ve ağzı kağıt mendille kapatmalı, kullanılan kağıt mendil cop kutusuna atılmalı ve kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda kolun ic yuzune aksırmalı ya da oksurmelidir.-Cep telefonu, klavye, gibi gunluk hayatta surekli kullanılan eşyalar sık sık temizlenmeli.-Ev dışında herkesin kullanımına acık mekanlarda kapı kolları, gibi bircok kişinin temas ettiği yerlere dokunduktan sonra eller yıkanmalı.-Havaya gore giyinilmeli. Uşutmeyen ancak aynı zamanda terletmeyen, ince birkac kat giysi tercih edilmeli. Secilecek giysi ter emiyor olmalı.-Ev ve iş ortamını sık sık havalandırmalı. Hapşırınca yayılan virusler o ortamda 4 saat canlı kalabilir. Bu nedenle ortamı havalandırma onemlidir.-Eğer grip aşısı olunmadıysa, oncelikle risk grupları olmak kaydıyla, Şubat sonuna kadar aşılama yapılabilir, aşının etkinliği 15 gun sonra başlayacaktır.-Bunun dışında rutin kontrollerimizi duzenli yaptırmalıyız, orneğin kansızlık varsa ki Turk hanımlarında oldukca sıktır, direnc duşuk olur, dolayısıyla daha sık enfeksiyon gecirilebilir, alerjik kişiler solunum yolu enfeksiyonlarına cok daha kolay yakalanır, ozellikle cocuklar sık solunum yolu enfeksiyonu geciriyorsa alerji acısından değerlendirilmelidir.

Alt solunum yolu enfeksiyonlarında oksuruk nasıl tedavi edilir?

Oksuruk, alt solunum yollarının kendini temizleme ve koruma amacıyla oluşturduğu refleks bir mekanizmadır. Genellikle oksuruk istemsiz olarak gırtlak ve bronş ağacı arasında yer alan bronş ic yuzunu doşeyen zarın uyarılması sonucu oluşur. Hava yollarındaki sekresyon ve salgılar, yabancı cisimler, bronş dış duvarına bası yapan mekanik etkenler, nikotin, camaşır suyu ve deterjanlar, kirli hava gibi iritan maddeler oksuruk refleksinin başlamasından sorumlu tutulmuştur. Akut oksuruğun en sık nedeni viral ust solunum yolu infeksiyonu ve bakteriyel solunum yolu infeksiyonları, alerjik rinit, astım, sigara gibi iritanlar ve diğer nedenlerdir. Yineleyen oksurukte; bronş hiperreaktivitesi ve aspirasyon da (hava yollarına yabancı madde kacması) akla gelmelidir. Kronik oksuruğun en onemli uc nedeni geniz akıntısına bağlı oksuruk, astım ve gastroozofajiyal reflu (GOR) olarak kabul edilmektedir.
Alt solunum yolu enfeksiyonlarında oksuruğun nedene yonelik tedavisi yapılmalıdır. Sekresyon, yani balgam varlığında oksuruk balgam yumuşatıcı, sokturuculerle rahatlatılır, yani balgamın kolay cıkması sağlanarak oksuruk azaltılır. Hava yollarında odem varlığında yani hiperreaktivitede inhaler antienflamatuar tedavi gereklidir, yine bronş daralmasına bağlı oksurukte nefes acıcı diye tanımlanan bronkodilatator ilaclar kullanılmalıdır. Yani tedavi oksuruğun şekline, nedenine gore duzenlenir.

Alt solunum yolu hastalıklarında oksuruk kesici ilac kullanmak doğru mu?

Oksuruk kesici ilacların kendi başına hasta tarafından kullanılması uygun değildir, mutlaka hekim gozetimi altında kullanılmalıdır. Kaldı ki gunumuzde oksuruk kesici ilac kullanım alanları cok kısıtlı olup, oksuruğu kesmekten cok nedene yonelik tedavi uygulanması tercih edilmektedir. Oksuruk kesici ilaclar sadece oksurukle kan gelmesi durumlarında yani oksuruğun kanamayı artırma riski varsa kullanılır. Yine benzer birkac ozel durum soz konusu ise de hekim kontrolunde kullanılmalıdır. Bunun dışında kullanılacak oksuruk kesici ilaclar bazen faydadan cok zarar verir, hastanın sekresyon cıkarmasını engelleyip, tıkanmasına, nefes darlığına yol acabilir. Bu nedenle hekim onerisi dışında oksuruk kesici ilac kullanmak doğru değildir, hatta sakıncalıdır.
Uzm. Dr. Sevin Karalar


[h=2]İstanbul Goğus Hastalıkları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]